غریزه خفته را بیدار نکن
می خواهی شهوتت را کنترل کنی؟ + فیلم
نفس انسان چموش است چنانچه اگر این باطن و نفس و خیال مدیریت و برنامه ریزی نشود، آن تو را به سوی خودش می کشاند، پس برای نفست مشغولیت پیدا کن.
امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: «قَرِینُ الشَّهْوَةِ مَرِیضُ النَّفْسِ مَعْلُولُ الْعَقْلِ»(2)؛ شهوت پرست هم معلول فکری است هم بیمار نفسی است. این بیماری خیلی خطرناک است که منشأ بسیاری از حوادث، جنگ ها، آدم کشی ها در طول تاریخ شده است. سر برصیصای عابد را بر دار برده است. پیرمردی که سال ها عبادت و بندگی خدا را کرده، آخرش بالای دار رفته است.
یکی از راه‌های مدیریت و کنترل فکر مدام یاد خدا بودن و ذکر گفتن است. در دعای امام سجاد علیه‌السلام داریم که می‌فرمایند: خدایا بر محمد و خاندان او درود فرست و ما را از کسانی قرار بده که با اشتغال به ذکر تو، از شهوت‌ها فارغ هستند. اینکه گفته می‌شود مرتب یاد خدا باشید برای این است که ذهنتان را همیشه مدیریت کنید تا فرصتی برای مدیریت شیطان پیدا نکند.
با چشمت، غریزه ات را بیدار نکن
اولین راه کنترل و خفته نگهداشتن شهوت و غریزه کنترل چشم است. چرا که اولین دریچه ورود به روح چشم است پس باید اول آن را کنترل کرد تا هر چیزی واردش نشود.با نگاه نکردن به فیلم، با نگاه نکردن به عکس و با نگاه نکردن به دیگران. چرا این قدر اسلام می‌گوید چشمتان را فرو ببندید و نگاه نکنید. به شنیدنی‌های تحریک‌آمیز گوش نکنید. به صحنه‌های حرام نگاه نکنید. نگذارید تحریک شوید. این یکی از راه‌های مؤثر است.
قرآن کریم نیز این راه چاره و درمان را این گونه بیان کرده است: قُلْ لِلْمُۆْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ ... وَقُلْ لِلْمُۆْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنّ ...
به مردان مؤمن بگو: چشمان خود را (از آنچه حرام است مانند دیدن زنان نامحرم و ... ) فرو بندند، ... و به زنان با ایمان بگو: چشمان خود را از آنچه حرام است فرو بندند...(3)
از امام صادق علیه السلام است که می فرمایند: «النظر سهم من سهام ابلیس مسموم و كم من نظرة اورثت حسرة طویله؛ نظر دوختن تیرى مسموم از تیرهاى ابلیس است و چه بسا نگاهى كه حسرت درازمدتى را (در دل) به ارث بگذارد.»(4)
فرو بستن و کنترل کردن چشم در این دنیای رنگارنگ شاید در ابتدا کمی سخت به نظر برسد ولی اگر تمرین شود، اگر انسان اراده حقیقی بکند و وارد عمل شود و حقیقتاً بخواهد که در این مسیر درست عمل کند، خدا هم به یاری او خواهد آمد، به طوری که پس از مدتی، غضّ بصر و کنترل چشم ملکه خواهد شد. درست مثل اینکه وقتی گرد و غباری که می وزد چشم به شکل خودکار بسته می‌شود، با تمرین و ممارست داشتن هم وقتی گرد و غبار گناه بیاید چشم خودکار بسته خواهد شد.
یادمان نرود که اگر این کنترل چشم را در دست نگیریم و مهارش نکنیم، به بیماری خطرناکی دچار خواهیم شد؛
چو دیده به دیدار کردی دلیر نگردی چو مستسقی از دجله سیر
بعضی انسان ها دچار مرض استسقا هستند، هر چه آب می‌خورند باز عطش دارند و هیچ گاه سیراب نمی شوند. اگر این چشم بسته نشده و کنترل نشود، سیری ناپذیر خواهد بود، هیچ گاه سیر نخواهد شد. هر چه نگاه بیشتر شود، هوس و شهوت شعله ور خواهند شد.
| بیشتر بخوانید: راه های کنترل غریزه جنسی در قرآن مهار اژدهای هزار سر نفس |
تمرینی که بزرگان برای این امر داده اند این است که مراقبت های کوتاه مدت برای خودتان بگذارید؛ همانگونه که یک وزنه بردار ابتدا از وزنه‌های سنگین، کارش را آغاز نمی‌کند و با تمرین و آماده شدن بدنش سراغ وزنه‌های سنگین‌تر می‌رود روح انسان نیز باید با تمرین و ممارست آماده شود؛ به طوری که مثلا بگویید: اگر در یک روز فلان گناه را عمداً انجام دهم، 3 روز روزه می‌گیرم. امام علی (علیه السّلام) فرمودند: «گرسنگی برای به اسارت در آوردن نفس و شكستن عادت‌های بد، كمك خوبی است.»(5)
بعد این یک روز بشود دو روز، سه روز و تا 40 روز ادامه دهید. وقتی انسان 40 روز مراقبت داشته باشد، راه شیطان محدود می‌شود و نفس مهار خواهد شد.چهل روز یک ترم تکاملی نفس است.
کنترل فکر و خیال
راه دوم برای اینکه غریزه کنترل شده و طغیان نکند، کنترل فکر و خیال است. گاهی انسان مراقب چشم است و گناه نمی‌بیند اما فکر و خیالش هرز است. کسی که فکر گناه کند ولو گناه فحشا را برایش نمی نویسند اما این امر باعث تاریک شدن دل می‌شود و آدمی را برای انجام گناه بیرونی آماده می‌کند.درست مثل اینکه بیرون از خانه ای که رنگ‌آمیزی شده و تمیز است آتش روشن شود، خانه آتش نمی‌گیرد اما خانه سیاه و کثیف می‌شود.
تحقیقات روان شناختی نشان می‌دهد كه فكر بیش از حدّ در مورد مسایل جنسی و گرفتار شدن در دام اینگونه اعمال باعث اختلالات روانی در فرد می‌شود. ضعف ایمان، بیماری جسمی و روحی، گوشه‌گیری و انزوا، شكست در زندگی، ضعف اعصاب و... برخی از آثار و پیامدهای آن می‌باشد. یكی از دانشمندان می‌گوید: این كار جوان را بسیار خسته می‌كند به طوری كه همواره خجل و شرمسار است و خود را مجرم و گناهكار می‌پندارد.(6)
برای کنترل کردن فکر و خیال که در لسان دین نفس نام دارند، اصل مهم و تربیت وجود دارد که امام صادق علیه السلام آن را این گونه بیان می کنند: نفس آدمی چموش است. چنانچه این نفس و خیال را سر کار نگذاری و مهارش نکنی، آن تو را به سوی خودش می کشاند، پس برای نفست مشغولیت پیدا کن.
بعضی انسان‌ها دچار مرض استسقا هستند، هر چه آب می‌خورند باز عطش دارند و هیچ گاه سیراب نمی شوند. اگر این چشم بسته نشده و کنترل نشود، سیری ناپذیر خواهد بود، هیچ گاه سیر نخواهد شد. هر چه نگاه بیشتر شود، هوس و شهوت شعله ور خواهند شد.
یکی از راه های مدیریت و کنترل فکر مدام یاد خدا بودن و ذکر گفتن است. در دعای امام سجاد علیه‌السلام داریم که می‌فرمایند:
خدایا بر محمد و خاندان او درود فرست و ما را از کسانی قرار بده که با اشتغال به ذکر تو، از شهوت ها فارغ هستند.(7)
اینکه گفته می‌شود مرتب یاد خدا باشید برای این است که ذهنتان را همیشه مدیریت کنید تا فرصتی برای مدیریت شیطان پیدا نکند.
بنابر این تنهایی، بیکاری، خواب زیاد، فراغت زیاد داشتن، هدف نداشتن و... برای انسان سم است.
حتما باید شبانه روز خود را با برنامه ریزى صحیح و متناسب وضع روحى و جسمى خود پر کرد و هیچ ساعت بیكارى وجود نداشته باشد تا نفس انسان را مشغول كند. در اوقات بیكارى وسوسه هاى نفس و شیطان به سراغ انسان مى آید و او را به فكر گناه و سپس به خود گناه مى كشاند.
در این رابطه امام علی علیه السلام می فرمایند: «ان هذه النفس لامارة بالسوء، فمن اهملها، جمحت به الى المآثم؛ براستى و حقیقت كه این نفس (انسانى) پیوسته و مرتب به بدى امر مى كند در نتیجه هر كس آن را به خود واگذارد (و به كارى نگمارد) نفس او را به سمت گناهان مى كشاند.»(8)
پی نوشت:
1- غرر الحكم، حدیث 876.
2- غررالحکم، ح ۶۹۸۵.
3- 30 و 31 نور.
4- سفینةالبحار، شیخ عباسى قمى، ماده نظر.
5- غررالحكم ،ص 773.
6- به نقل از حجت الاسلام دکتر رفیعی.
7- بحار الانوار، ج94،ص 127.
8- الغرر والدرر، باب النفس به نقل از سر الاسراء، استاد على سعادت پرور، ج 1، ص 544، ح 4.
