مقایسه امتحانات الهی با مشکلات کشور

امروزه برخی افراد با حالت تمسخر، امتحان الهی را با اتفاقات کشور مقایسه کرده و می‌گویند: «همان طور که دولت اقلامی مانند دلار، بنزین و نان را گران می کند تا ببیند مردم چقدر به جمهوری اسلامی اعتقاد دارند، خدا هم به همین دلیل مردم را با سختی ها و مصیبت ها امتحان می کند تا ببیند مردم چقدر به خدا اعتقاد دارند».

در پاسخ باید گفت: گرانی هایی که در دولت وجود دارد، ناشی از سوء تدبیر برخی مسئولین و تحریم های خارجی است و هیچ دولتی قصد امتحان مردمش را ندارد و چون قصد امتحان در کار نیست پس فلسفه ای هم در این گرانی ها متصور نیست، گرانی ها و بیکاری و مشکلات کشور از ناعدالتی و سوء تدبیر مدیران است و با تدبیر درست و توزیع عادلانه سرمایه های کشور و استفاده درست و جلوگیری از اسراف و دزدی ها و ... می‌توان جلوی آن را گرفت.

اما امتحانات الهی از سر ناچاری خداوند متعال نیست، بلکه فلسفه های والایی دارد که ما به بخشی از آن‌ها اشاره می کنیم:

امتحانات الهی سبب تربیت نفس انسان می‌شود، قرآن در این رابطه می‌فرماید: «و لیمحّصَ الله الذین آمنوا [آل عمران/140] تا این‌که خدا اهل ایمان را از هر نقص پاک و کامل کند.» چنانکه امیرالمومنین(علیه‌السلام) نیز در این رابطه می‌فرماید: «در دگرگونی و سختی‌های احوال و روزگار است که جوهرهای مردان شناخته می‌شود».[1] امام رضا(علیه‌السلام) نیز فرمود: «مردم امتحان می‌شوند، چنان‌که طلا امتحان می‌شود و خالص و پاک می‌شوند چنان‌که طلا پاک می‌شود.»[2] فتنه یا همان امتحان الهی؛ در لغت به معنای پاک و خالص نمودن طلا است[3] طلا را در معرض حرارت قرار می‌دهند، تا ناخالصی‌هایش بسوزد و خالص گردد، گوهر وجود انسان هم طلایى است که خداوند خواسته است آن‌را در پرتو امتحانات خالص و کامل گرداند، همچنان‌که سربازان را با کارهاى سنگین و خشن تمرین می‌دهند تا نقاط ضعف آنها از بین برود و سطح کارایى آن‌ها بالا رود، امتحان الهى نیز تمرینى است در جهت تقویت قواى معنوی انسان.

برای اینکه با کارکرد بسیار مهم و عالی امتحانات الهی آشنا شویم، ذکر مثالی شایسته است و آن این‌که امروزه داوطلبان ورود به دانشگاه با صرف وقت، هزینه و انرژی قابل توجه در کنکورهای آزمایشی شرکت می‌کنند در حالی که هیچ کس آن‌ها مجبور به شرکت در این امتحانات نکرده، و نتیجه کنکورهای آزمایشی هیچ کجا معتبر نیست، حکمت این امتحانات کاملا مشخص است، زیرا چنین کنکوری نقاط ضعف و قوت را مشخص می کند؛ لذا با امتحانات الهی نیز نقاط ضعف و قوت انسان مشخص می‌شود.

در نتیجه: یکی از اهداف مهم امتحان انسان، این است که انسان بتواند نقاط ضعف خود را بشناسد آنها را اصلاح کند و قابلیت‌هاى مثبت خود را به فعلیت رسانده و رتبه معنوی‌اش را براى خودش معلوم کند، تا بتواند با خالص و ناب شدن به تعالی برسد.

پی‌نوشت:
[1]. «فى تقلب الاحوال علم جواهر الرجال»؛ نهج البلاغه، شریف الرضی، محمد بن حسین‏، هجرت، قم،  حکمت 217.
[2]. «یفتنون کما یفتن الذهب ثم قال یخلصون کما یخلص الذهب»؛ اصول کافى، شیخ کلینی، ترجمه: مصطفوى، سید جواد، كتاب فروشى علمیه اسلامیه‏، تهران، بی تا، ج 2، ص 196.
[3]. مفردات راغب، راغب اصفهانى، حسین بن محمد، دار القلم- الدار الشامیة، بیروت- دمشق، ص 371.

---

منبع : رهروان ولایت