ساخت صابون زیست سازگار

هدف دانش آموزان از پروژه حاضر جایگزین کردن مواد معمولی که برای ساخت صابون به کار می‌ رود با مواد طبیعی است بنابراین تلاش شد گامی برای رسیدن به سوی صابون کاملاً ارگانیک برداشته شود. از مزایای صابون ساخته شده ارزان قیمت بودن و طبیعی بودن آن است.

بخش پروژه های دانش آموزی - مهدی رحمانی

دوازدهمین دوره از پروژه ‌های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال ‌های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ‌ها  و ایده ‌های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ‌ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده ‌های جالب ، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور،  زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح ‌های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: ساخت صابون زیست سازگار

نام ارائه دهنده/دهند گان: زهرا مرادی، مهلا طباطبایی، نگار باقری و سحر احمدی شهرابی

زمینه و نوع پروژه: زیست

درجه سختی: دشوار

نام مدرسه: دبیرستان دوره اول شهدای موتلفه اسلامی

مقدمه

صابون، در شیمی، نمک یک اسید چرب است. صابون ‌ها عمدتاً برای شست ‌و شو، حمام‌ کردن و پاکیزگی استفاده می‌ شوند، ولی در ریسیدن پارچه هم از صابون ‌ها استفاده می ‌گردد و جزء مهمی از روان‌ سازها است. صابون ‌های تمیزکاری و تطهیر عمدتاً از جمع‌ آوری روغن‌ ها و چربی ‌های گیاهی و حیوانی با محلول شدید آلکالین به‌ دست می‌ آیند. چربی ‌ها و روغن‌ ها ترکیبی از تری‌ گلیسریدها هستند: سه مولکول اسید چربی که به یک مولکول گلیسرول متصل شده ‌اند.

صابون‌ها، با ایجاد امولسیون پایدار از چرک‌ ها، باعث ایجاد یک کلوئید امولسیون و در نتیجه مخلوط ‌شدن آب و چربی و شسته ‌شدن چربی ‌ها می ‌شوند. قسمت باردار صابون، چربی ‌ها را در آب پخش می ‌کند و با آب، که «قطبی» است، جاذبه برقرار می‌ نماید و قسمت هیدروکربنی هم با چربی ‌ها جاذبه ایجاد می ‌کند.

صابون ‌ها را می‌توان از هیدرولیز قلیایی چربی ها و روغن‌ های طبیعی (استر اسیدهای چرب با گلیسرول) مانند پیه، روغن ‌های نارگیل، زیتون، نخل و تالو تهیه کرد که این واکنش به نام فرایند صابونی شدن (Saponification) موسوم است.

هدف

هدف دانش آموزان از پروژه حاضر جایگزین کردن مواد معمولی که برای ساخت صابون به کار می‌ رود با مواد طبیعی است بنابراین تلاش شد گامی برای رسیدن به سوی صابون کاملاً ارگانیک برداشته شود. از مزایای صابون ساخته شده ارزان قیمت بودن و طبیعی بودن آن است.

روش

در این راستا از چربی حیوانی به عنوان ماده اولیه صابون، خاکستر چوب به عنوان ماده قلیایی (جایگزین سدیم هیدروکسید و یا پتاسیم هیدروکسید که به طور معمول مورد استفاده قرار می ‌گیرند.)، اسانس پوست پرتقال، عصاره پوست انار به عنوان رنگ طبیعی و دیگر مواد طبیعی به عنوان ماده خوشبو کننده صابون استفاده شد. بنابراین با بهره گیری از سه ماده کاملا طبیعی و تقریبا غیر قابل استفاده علاوه بر ساخت صابون ارزان ‌تر کمک ارزنده ای به حفظ محیط زیست و سلامتی نیز شده است. در ابتدا دانش آموزان به تهیه سدیم هیدروکسید از خاکستر چوب پرداختند و در ادامه پوست پرتغال را در حلال آب در یک ارلن ریخته و به روش بن ماری عصاره‌ گیری را انجام دادند. همین‌طور پوست انار را با استفاده از سیستم تقطیر مورد عصاره گیری قرار داده و عصاره ها را با هم ترکیب نمودند. در نهایت صابون مد نظر تهیه شد و تست های لازم بر روی آن انجام گرفت.

مهارت ‌های کسب شده

1. روش ایده یابی (بارش مغزی)

2. مهارت کار در آزمایشگاه (رعایت نکات ایمنی)

3.  آشنایی با مهارت کاربرد ابزار و وسایل مورد نیاز

4.  آشنایی با پروپوزال نویسی

5. آَشنایی با مقاله نویسی

6. آشنایی با تهیه پاورپوینت

7. آشنایی با نحوه جستجوی اطلاعات

8. آشنایی نحوه فیش برداری

9. مهارت ساخت پوستر علمی

10. مهارت انجام کارگروهی

تنظیم کننده: محبوبه همت