تبیان، دستیار زندگی
مولکول های پیام رسانی درون سلولی در نهایت فعالیت پروتئین های هدف را تغییر می دهند...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مسیرهای پیام رسانی (بخش اول)

مولکول های پیام رسانی درون سلولی در نهایت فعالیت پروتئین های هدف را تغییر می دهند.

بخش مرکز یادگیری - مرجان سلیمانیان

مسیرهای پیام رسانی (بخش اول)

پیشتر با پیام رسانی اینتگرین آشنا شده اید و در مطلب قبل آموختید یک دسته مهم از پروتئین های سوئیچ در سلول، ابر خانواده GTPase می باشد. حال در اینجا پیام رسانی سلولی را بررسی می کنیم.

مکانیسم هایی که پیام رسانی از گیرنده های تیروزین کیناز را فروتنظیم می کند.

1- عمل فسفوتیروزین

برای پایان دادن به فعالیت گیرنده، سلول دارای فسفوتیروزین فسفاتازهایی می باشد که فسفات هایی که به تیروزین های گیرنده و دیگر پروتئین های پیام رسان اضافه شده است، حذف می کند.

2- اندوسیتوز وابسته به گیرنده

تیمار بلند مدت سلول ها با لیگاندهای این گیرنده های تیروزین کیناز مانند فاکتور رشد اپیدرمی باعث می شود سرعت اندوسیتوز این گیرنده ها افرایش یابد و سپس در لیزوزوم ها تجزیه شوند که به این ترتیب سلول به غلظت معینی از لیگاندها پاسخ بیشتری نمی دهد )عدم حساسیت سلول(مسیرهای پیام رسانی به میزان زیادی با یکدیگر ارتباط و اتصال دارند.

پروتئین کینازهای مسیرهای مختلف بسیاری از پروتئین ها را که متعلق به دیگر مسیرها هستند فسفریله می کنند.

بنابراین بین مسیرهای مختلف و در حقیقت بین کل سیستم های کنترل کننده سلول  ارتباط دو طرفه وجود دارد.

برخی پروتئین های درون سلولی توسط چندین پروتئین کیناز متفاوت فسفریله و فعال می شود و بنابراین اطلاعات ارسالی از منابع مختلف توسط این پروتئین ها  همگرا می شود و به یک پیام تبدیل می شود.

مکانیزم های ارتباط بین سلولی و تاثیر یک سلول بر سلول های دیگر حتی پیش از تکامل جانداران پر سلولی  نیز وجود داشته است، ولی اهمیت و گستردگی آن برای جانداران پر سلولی بسیار بیشتر می باشد. شاید یکی از دلایلی که تکامل جانداران پر سلولی حقیقی (که سلول های آنها توانایی زندگی مستقل را ندارند) از تک سلولی را تا حدود 5/2 بیلیون سال به تعویق انداخت، لزوم پیدایش ساز و کارهای پیچیده لازم برای برای این ارتباط بوده است.

مسیرهای پیام رسانی (بخش اول)

از آنجا که پر سلولی شدن پس از جدایی تکاملی سلول های گیاهی و جانوری رخ داده است، مکانیزم های ارتباط بین سلولی در گیاهان و جانوران با وجود برخی شباهت ها دارای تفاوت های قابل ملاحظه ای هستند. در مجموع ارتباطات در سلول های جانوری پیچیده تر می باشد.

ارتباط سلول با محیط (که شامل ارتباط با سلول های دیگر و در جانداران پر سلولی با سایر سلول های بدن است) یک ارتباط عمدتا شیمیایی و بر مبنای مولکول های خاصی می باشد که مولکول های نشان نام دارند. برای مولکول های نشان در سطح سلول ها یا درون آنها گیرنده وجود دارد.

اتصال مولکول نشان به گیرنده اش منجر به پاسخ سلول به این محرک می شود. این پاسخ می تواند انواع تغییر در رفتار و ساختار سلول باشد. به مجموعه فرآیندهایی که اتصال مولکول نشان به گیرنده را به پاسخ نهایی سلول مرتبط می کنند، مسیر ترا رسانی پیام یا به سادگی مسیر پیام رسانی گفته می شود.

نشان ها ممکن است پروتئین یا انواع مولکول های آلی دیگر (مثل قندها، لیپیدها، نوکلئیک اسیدها، آمینو اسیدهای تغییر یافته) و یا حتی یون ها و مولکول های کوچک باشند

ولی عمده گیرنده ها پروتئین هایی تراغشایی  در سطح سلول می باشند. در بسیاری موارد، گیرنده های سطح سلولی گلیکو پروتئین هستند که مولکول های قندی به صورت کووالان به آنها متصل شده است. گیرنده ها و سایر پروتئین هایی که در ترا رسانی پیام نقش دارند، ساختاری پیمانه ای دارند: آنها از دومین های عملکردی مجزایی تشکیل شده اند که در بسیاری از پروتئین های دیگر (از جمله پروتئین های مسیر پیام رسانی) نیز حضور دارند.

مسیرهای پیام رسانی (بخش اول)

هر گیرنده دو دومین عملکردی اصلی دارد. دومین اتصال به لیگاند و دومین اثر کننده. با اتصال مولکول نشان به دومین اتصال به لیگاند، تغییر صورت بندی پروتئین به طرق مختلف باعث تغییر فعالیت دومین اثر کننده می شود، به طوری که دومین اثر کننده می تواند یک واکنش شیمیایی (مانند فسفریلاسیون) را انجام دهد یا به پروتئین های دیگر متصل شود (آنها را فراخوانی کند) و فعالیتشان را تغییر دهد.

ادامه دارد ...

منبع: https://www.google.com

تنظیم کننده: محبوبه همت