رساندن دست به ضریح، به هر قیمت !!
مرقد مطهر اهل بیت علیهم‌السلام من جمله حضرت رضا (علیه‌السلام) که در این ایام زائران زیادی را به سوی خود روانه کرده است، کانون فراز و فرود فرشتگان الهی و محل عبادت و راز و نیاز بندگان شایسته خدا و عارفان و عالمان خداشناس است. این ها نشانگر آن است که همواره باید با ادب و فروتنانه وارد این بارگاه باعظمت شد و حرمت حریم علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام) را به گونه‌ای شایسته پاس داشت. دلم به عشق تو باز آن چنان که می‌دانی است
به شوق صحن و سرایت شبم چراغانی است
دلم عجیب گرفته است رو به پنجره‌ات
هوای عاشقی‌ام تا همیشه بارانی است
به شوق خلوتی از آن ضریح شش گوشه است
که گاه گوشه‌ی صحن تو سوز پنهانی است (سازگار )
مراد از اذن دخول، تنها اذن و اجازه زبانی نیست، که خیلی تند و سریع بخوانیم و وارد حرم شویم، باید به درون خودمان توجه کنیم که آیا من با این اوصافی که از خودم ساخته ام امام رضا(علیه‌السلام) الآن به ما اجازه داده یا نه. یک بازنگری در اعمال خودمان بکنیم. قابلیت حضور در محضر امام را داریم یا نه؟ این همه سفر رفتیم شده یکبار هم آن کسی را که نرفته بفرستیم یا فقط به فکر خودمان بوده ایم؟!!
آداب زیارت در بیان قرآن و اهل بیت
در مورد آداب زیارت نکات ارزشمندی از آیات و روایات قابل استفاده می‌باشد که در این فرصت کوتاه در موردشان سخن می گوییم ...
«یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ» (حجرات/1) جلوتر از پیامبر حرکت نکنید.
آیه بعد می گوید: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَرْفَعُوا أَصْواتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِیِّ» (حجرات/2) در حضور پیامبر بلند صحبت نکنید و داد نزنید.
«وَ لا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمالُكُمْ» اگر ادب حضور پیامبر را رعایت نکنید، حبط عمل می آورد و عمل شما از بین می رود.
در شأن نزول این آیات آمده که بعد از نزول این آیات، یکی از اصحاب پیامبر مدتی نزد حضرت نیامد. حضرت فرمود: فلانی دیگر تو را نمی بینم. گفت: آقا مگر این آیه نازل نشده است؟ می‌ترسم بیایم صدایم را بلند کنم و مشمول این آیه شوم. گرفتار حبط عمل شوم.
آداب ظاهری
آداب ظاهری است؛ غسل زیارت کنیم، وضو بگیریم، عطر و لباس خوب استفاده کنیم.(که البته این دو مورد برای آقایان است و لباس زیبا و استفاده از عطر در زیارت برای خانم ها مراد نیست)
نماز دیگری که بسیار بسیار سفارش شده و اثرات عجیبی دارد خواندن نماز جعفر طیار می‌باشد. هرکسی از آیت الله بهجت سؤال می‌کرد، وقتی مشهد رفتیم چه کنیم؟ ایشان می فرمود: زیارت که تمام شد و نماز زیارت خواندید، نماز جعفر طیار را بخوانید.
آداب باطنی
- اذن دخول؛ قرآن کریم به ما یاد داده «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُیُوتَ النَّبِیِ إِلَّا أَنْ یُؤْذَنَ لَكُم» (احزاب/53) مؤمن وقتی می‌خواهد وارد خانه پیامبر شود باید با اجازه وارد شود. در زیارت امام رضا هم که به دلیل همین آیه می ایستیم: «اَللّهُمَّ اِنّى وَقَفْتُ عَلى بابٍ مِنْ اَبْوابِ بُیُوتِ نَبِیِّكَ» خدایا من مقابل در یکی خانه های پیامبر تو ایستادم. «وَقَدْ مَنَعْتَ النَّاسَ اَنْ یَدْخُلوُا اِلاَّ بِاِذْنِهِ، فَقُلْتَ یا اَیُّهَا الَّذینَ امَنُوا لا تَدْخُلُوا بُیُوتَ النَّبِّىِ اِلاَّ اَنْ یُؤْذَنَ لَكُمْ» اگر اجازه بدهی.
نکته ای که باید توجه شود این است که مراد از اذن دخول، تنها اذن و اجازه زبانی نیست، که خیلی تند و سریع بخوانیم و وارد حرم شویم، باید به درون خودمان توجه کنیم که آیا من با این اوصافی که از خودم ساخته‌ام امام رضا(علیه‌السلام) الآن به ما اجازه داده یا نه.
نشانه گرفتن اذن دخول، دل شكستگی و یك نوع دگرگونی در درون می‌باشد. پس اگر حالت رقت قلب و خشوع احساس كرد، داخل شود در بعضی روایات آمده که اگر به اندازه بال مگسی در چشمش اشک پیدا شد داخل شود.
اما اگر کسی حال مناسبی نداشت بهتر است داخل حرم نشود تا بیشتر توسل پیدا کند شاید اگر یکی دو بار خود را محروم ببیند، حالت دلشکستگی و توجه عمیق‌تر و خشوع بیشتر برایش حاصل شود آنگاه خود تجربه خواهد کرد که زیارت با ادب و حضور قلب چه صفا و حالی دارد.
- گرفتن ضریح به هر قیمتی: یکی از آدابی که بسیار مغفول مانده است این است که متأسفانه عده‌ای فکر می کنند که زیارت یعنی اینکه با هر شرایطی که هست باید خودشان را به نزدیک حرم و ضریح برسانند و با دستشان ضریح را بگیرند و تنها در این صورت است که زیارت برای آن ها اتفاق افتاده و قبول می‌باشد.
دست رسیدن به ضریح خیلی خوب است، ولی زیارت منحصر به این نیست که ما به هر زحمتی شده خودمان را به ضریح برسانیم. بعضی خانم‌ها و آقایان به چه زحمتی خودشان را به ضریح می‌رسانند و وقتی برمی‌گردند مثل کسی که از جنگ برگشته می‌گوید: الحمدلله دستم رسید و زیارت کردم! فکر می‌کند زیارت منحصر به دست زدن به ضریح است. حدیثی از امام صادق علیه‌السلام است که حضرت حجرالاسود را با اینکه مستحب بود دست نمی زدند. گفتند: جد شما پیامبر این کار را می کرد و سنگ حجر الاسود را لمس میکردند. فرمود: جدم وقتی به اینجا می رسید مردم راه می دادند، راه باز میکردند. من نمی خواهم خودم را اذیت کنم و نمی خواهم دیگری را اذیت کنم. حضرت از دور اشاره می‌کرد.
حدیثی از امام صادق علیه‌السلام است که حضرت حجرالاسود را با اینکه مستحب بود دست نمی‌زدند. گفتند: جد شما پیامبر این کار را می کرد و سنگ حجر الاسود را لمس میکردند. فرمود: جدم وقتی به اینجا می‌رسید مردم راه می دادند، راه باز میکردند. من نمی‌خواهم خودم را اذیت کنم و نمی‌خواهم دیگری را اذیت کنم. حضرت از دور اشاره می‌کرد.
- خواندن زیارت نامه امام رضا، زیارت امین الله، زیارت جامعه کبیره از دیگر آداب زیارت می‌باشد.
- خواندن نماز هایی چون نماز زیارت (دو رکعت رکعت اول حمد و سوره یس و رکعت دوم حمد و سوره الرحمن)، نماز دیگر خواندن نماز امام زمان علیه‌السلام و نیز خواندن نماز شب که توصیه شده است.
نماز دیگری که بسیار بسیار سفارش شده و اثرات عجیبی دارد خواندن نماز جعفر طیار می‌باشد. هرکسی از آیت‌الله بهجت سؤال می‌کرد، وقتی مشهد رفتیم چه کنیم؟ ایشان می فرمود: زیارت که تمام شد و نماز زیارت خواندید، نماز جعفر طیار را بخوانید.
در روایت داریم امام رضا نماز شب که می خواندند، چهار رکعت از نماز شب شان را همین نماز جعفر طیار قرار می دادند. (مانعی ندارد که آدم یک نماز مستحبی را بخواند، هم نیت آن را کند و هم نیت نماز شب را بکند. امام رضا نماز جعفر طیار را جزئی از نماز شب خود قرار می دادند.)
شیخ انصاری هر روز این نماز را می خواندند.
از خواندن نمازهای قضایمان غافل نشویم که همه ما کم و بیش بر گردن داریم.
ان‌شاءالله در این فرصت هایی که بهترین شکل در اختیار عزیزان قرار گرفته و توفیق نصیبشان شده در کنار جوار ملکوتی ثامن الائمه، بهترین و زیباترین بهره ها را برده و ما را نیز از دعای خیرتان محروم نسازید ...
منابع:
بیانات حجت الاسلام قمی در برنامه سمت خدا
سایت نور الیقین
سایت حوزه
