محوطه‌های باستانی قزوین، زیرتیغ فعالیت‌های عمرانی

سرپرست هیأت بررسی و شناسایی شهرستان آبیک قزوین از تسریع در روند نابودی محوطه‌های باستانی دشت قزوین در قالب فعالیت‌های عمرانی و کشاورزی خبر داد.

«فرزاد مافی» تمرکز فعالیت‌های باستان شناسی در دشت قزوین و غفلت از ارتفاعات این منطقه را عامل ابتر ماندن پژوهش‌ها در این حوزه‌ی باستان‌شناسی دانست.

او یکی از دلایل اصلی انجام این بررسی و شناسایی جدید در شهرستان آبیک قزوین را شناخت نسبی از منطقه اعلام کرد و گفت: تا کنون هیچگونه بررسی نظام‌مندی با هدف از پیش تعیین شده در دشت قزوین به ویژه نیمه شرقی آن انجام نشده بود .

وی با اشاره به دلیل در اولویت قرار گرفتن مطالعات آبیک و با بیان اینکه باستان شناسی قزوین عمدتا روی دشت قزوین، بخش جنوبی آن و تنها چند محوطه شاخص و معروف استوار ، بیان کرد: تمرکز روی دشت قزوین باعث غفلت از کوهستان و مناطق مرتفع قزوین شده است .

او تاکید کرد: تمرکز روی دشت قزوین و انجام تحلیل‌های باستان شناسی بر اساس یافته‌های آن باعث شده این بررسی‌ها ابتر بماند در حالیکه مناطق دشت و کوهپایه به هم وابسته هستند .

به گفته این باستان شناس، تمرکز مطالعات باستان شناسی تنها روی دشت قزوین باعث شده اینطور استنباط شود که این دشت بیشتر محوطه‌های پیش از تاریخ دارد، در حالی‌که کوهپایه‌های قزوین در دوران عصر آهن، اشکانی، ساسانی و ماد محوطه‌های غنی بسیاری دارد .

بسیاری از محوطه‌های ارزشمند از بین رفته‌اند

مافی روند نابودی محوطه‌های باستانی دشت قزوین را در قالب فعالیت‌های عمرانی و کشاورزی بسیار سریع اعلام کرد و ادامه داد: بسیاری از محوطه‌های با ارزش به این ترتیب از بین رفته‌اند .

او بیان کرد: موقعیت گذرگاهی قزوین باعث شده که اگر اطلاعات درستی از تحولات و تتورات فرهنگی دشت و کوهپایه قزوین نداشته باشیم در بازخوانی تتورات فرهنگی ادوار مختلف از پیش از تاریخ تا دوره اسلامی دچار مشکل خواهیم شد .

این باستان‌شناس با اشاره به تخریب ۷۰درصدی محوطه باستانی «مزرا» توسط قاچاقچیان پیش از کاوش‌های باستان شناسی گفت: اگر کاوش‌های باستان شناسی در «مزرا» به موقع صورت می‌گرفت شاید ادبیات عصر آهن شمال غرب و شمال ایران را اصلاح می‌کرد .

او با بیان اینکه پیش از این سه فصل پژوهش،هیچ‌گونه پژوهش باستان شناسی در آبیک انجام نشده بود، ادامه داد: جداول گاه‌نگاری و استنتاجاتی که در مورد تتورات فرهنگی دشت قزوین که عمدتا بر اساس یافته‌های سطحی به دست آمده، تنظیم شده نیاز به بازبینی و اصلاح دارد ولی در هر صورت مواد اولیه را داریم و اگر کاوش‌های دیگری صورت بگیرد، می‌توانیم این اطلاعات را در اختیار کاوشگران قرار دهیم .

این باستان شناس با اشاره به اینکه اکثر فعالیت‌های میراث فرهنگی قزوین در حوزه صیانت از بافت‌ها و بناهای تاریخی صورت گرفته است، ادامه داد: به همین دلیل بحث باستان‌شناسی در همه‌ی دوره‌ها در این استان مغفول مانده که امیدواریم به زودی باستان شناسی قزوین از زیر سایه مرمت بیرون آید .

شناسایی ۱۴۸ محوطه تاریخی در آبیک

رضا آخوندی، سرپرست هیأت باستان شناسی با اشاره به سه فصل بررسی باستان شناسی که در شهرستان آبیک انجام شده، بیان کرد: در این سه فصل به ترتیب ۸۹،۳۵و ۲۴محوطه و در مجموع ۱۴۸محوطه شناسایی شد .

او افزود: این محوطه‌ها از ارتفاع ۲۳۰۰ تا ۱۳۵۰ متری از سطح دریا شناسایی شده‌اند که از این تعداد ۱۲محوطه پارینه سنگی میانه و عمدتا متمرکز در دهستان‌های کوهپایه شرقی و غربی هستند، از این دوازده محوطه شاخص‌ترین «وزمه» دشت در شمال روستای توداران واقع شده که در حاشیه رودخانه کبود لتان محوطه را منقطع می کند .

آخوندی با اشاره به یافته‌های باستان شناسی در این محوطه افزود: سطح محوطه مملو از ابزارها، تراشه‌ها، خزاشنده‌ها، قطعات «وازده» و سنگ مادرهایی است که متخصصان براین اعتقادند که این ابزارها متعلق به پارینه سنگی میانه است .

---

منبع: ایسنا