تبیان، دستیار زندگی
اختلال بیش فعالی- نقص توجه یک مشکل زیستی- عصبی است که در درجه اول با عدم فعالیت شدید مناطق پیشانی مغز همراه است . به بیانی ساده تر، یعنی قسمتی از مغز که مسئول تفکر، تمرکز برنامه ریزی و انجام کار است به آن اندازه که باید فعال نیست تا شخص بتواند در مدرسه خا
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بیش فعالی و نقص توجه

اختلال بیش فعالی- نقص توجه یک مشکل زیستی- عصبی است که در درجه اول با عدم فعالیت شدید مناطق پیشانی مغز همراه است . به بیانی ساده تر، یعنی قسمتی از مغز که مسئول تفکر، تمرکز برنامه ریزی و انجام کار است به آن اندازه که باید فعال نیست تا شخص بتواند در مدرسه خانه و محل کار موفق باشد.

بخش خانواده ایرانی تبیان
بیش فعالی و نقص توجه

در زمان قدیم  برخی از مردم همچنان بر این عقیده بودند که کودکان بیش فعال- نقص توجه نیازی به درمان ندارد. چرا که آنها باید زودتر از مشکلات‌شان بزرگ شوند. از این رو برخی از والدین  از طلب کمک خودداری کرده و صبر می کردند و منتظر یک تغییر طبیعی که در بلوغ رخ می دهد امیدوار بودند، در حالی که به نظر نمی رسد مشکلات آنها از بین بروند. اختلال بیش فعالی-  نقص توجه قبل از 7 سالگی آشکار می شود. این حالت با افزایش سن خوب نمی شود و می توان گفت در طی زندگی آسیب هایی را به زندگی فرد می زند.

طبق بر آورد های انجام شده، حدود 3 تا 5 درصد کودکان دچار این اختلال هستند که در پسران بیشتر از دختران می باشد. در سال 1998 موسسه بهداشت ملی آمریکا جلسه ای را که صدها نفر از متخصصان را که در آن حضور داشتند برگزار کرد. با موضوع تشخیص و درمان بیش فعالی- نقص توجه طبق این بررسی ها، موسسه ملی بهداشت آمریکا بیان کرد که اختلال بیش فعالی- نقص توجه یک مشکل بهداشتی درمانی است که اگر درمان نشود احتمال عدم موفقیت در مدرسه، سوء مصرف موادمخدر، فعالیت های بزهکارانه و ایجاد مشکلات مختلف اجتماعی را در شخص افزایش می دهد. مشکلی که بیش از همه توجه اطرافیان کودک مبتلا به بیش فعالی را به خود جلب می کند، نقص در توجه او است . این کودک به سرعت از فعالیت دیگر می پردازد و توجه نمی کند چه چیزهایی به او گفته می شود، تمرکز نداشته، تکالیف خود را انجام نمی دهد و دائما وسائل خود را گم می کند . اگر کودک تمرکز ندارد علتش این است، موقعی که کودک در حال مطالعه و یا انجام دادن تکالیف است، انرژی های اضافی در بدن او تجمع کرده و آزادانه می چرخند، در نتیجه کودک نیز تحمل آرام یا ساکت ماندن را ندارد، به این ترتیب تحرک او نیز زیاد شده و تمرکز خود را از دست می دهد .

علت ها

 ژنتیک: تعداد قابل توجهی از بیماران مبتلا به بیش فعالی- نقص توجه والدینی دارند که به نوبۀ خود دچار این اختلال بوده اند. توجه داشته باشید که در این مشکل خانواده تقصیری ندارد و به احتمال زیاد ژنتیکی است. وینست موناسترا در کتاب خود به نام تربیت کودکان دچار بیش فعالی- نقص توجه اظهار  می دارد که شیوۀ فرزند پروری باعث ایجاد این اختلال نمی شود بلکه ژنتیک علت آن است .

آسیبهای بیش ازتولد: متأسفانه بسیاری از مردم نمی دانند که رشد کودک قبل از تولد به سلامت مادر بستگی دارد. هنگام بارداری، مشکلاتی را که به احتمال زیاد می توان به علائم بیش فعالی- نقص توجه ربط داد مانند: مصرف الکل، مصرف سیگار، سوء تغذیه مادر زایمان بیش از موقع از عواملی هستند که در بروز این اختلال تأثیرگذار هستند. پزشکان بر این باورند مادر بارداری که در معرض سمی قرار می‌گیرد، زایمانی زودرس خواهد داشت و صدمات بسیار خفیفی را نیز به مغز و اعصاب نوزاد وارد می‌شود و به همین دلیل است که بعدها، معمولاً در سال‌های دبستان علائم بیش فعالی- نقص توجه در کودک بروز می کند .

لازم است که دوران بارداری جدی گرفته شود، چرا که بسیاری از اختلالات یا تنش های دوران کودکی و حتی نوجوانی، ناشی از بی توجهی به همین مسئله است. عوامل دیگری نیز در بروز بیش فعالی- نقص توجه وجود دارند مانند: نقص در سیستم عصبی، تولد زودرس و عوامل محیطی از جمله مواردی هستند که در ایجاد بیش فعالی- نقص توجه تأثیرگذار هستند .

ویژگی های کودکان بیش فعال- نقص توجه

کودک مبتلا به بیش فعالی- نقص توجه اعتماد به نفس بسیار کمی دارد . بنابراین بسیار مهم است که به شخصیت کودک به خصوص در حضور دیگران احترام گذاشته شود .

بهتر است ویژگی‌های بیش فعالی- نقص توجه را بدانید تا مطمئن شوید فرزند شما چنین مشکلی دارد یا نه؟

1- داشتن رفتارپرخاشگرانه

2- دائماً به دنبال جلب توجه

3- ضعف اعتماد به نفس و خودباوری

4- تندحرف زدن و قطع سخنان دیگران

5- پرجنب و جوشی زیاد درحین انجام کار

6- داشتن رفتار تکانشگری «عمل کردن بدون فکر»

7- عدم توانایی تمرکز و توجه طولانی هنگام انجام کارها

8- ناتوانی درآرام نشستن، مدام وول می خورند به خصوص در خواب

9- وقتی به طور مستقیم طرف صحبت شماهستند به نظرمی رسد گوش نمی کند

10- پرت شدن حواس به آسانی توسط یک محرک خارجی، فراموش کردن فعالیت روزانه

چند توصیه

مسئلۀ مهمی که والدین باید بدانند این است که این مشکل درمان قطعی ندارد . اما با اعمال راه و روش ها می توان آن را کاهش داد .

1- یکی از مؤثرترین روش هایی که می توانید بیش فعالی کودک را به حداقل برسانید این است که انرژی‌های اضافه کودک باید از طریق فعالیت های مثبت از جمله ورزش کردن مصرف شوند . پس بهتر است او را به کلاس‌های ورزشی همچون: ژیمناستیک، شنا و سایر ورزش‌هایی که تحرک در آن زیاد است بفرستید تا انرژی های اضافی در بدن کودک تخلیه شوند. حتی اگر هم امکان این گونه کلاس‌های ورزشی نبود، می توانید در خانه با کودک بازی کنید البته توجه داشته باشید بازی هایی را با کودک انجام دهید که تمرکز را در او افزایش دهد .

2- تغذیه مناسب نیز می تواند در کاهش بیش فعالی- نقص توجه مؤثر باشد . غذاهایی که برای مغزمهم هستند، پروتئین هایی همچون : گوشت گاو، گوشت مرغ، ماهی، حبوبات، مغزها محصولات لبنی هستند . این غذاها توسط بدن ما جذب شده و برای ساخت ناقل های عصبی استفاده می شوند. ناقل ها مواد شیمیایی هستند که توسط یاخته های مغز برای برقراری ارتباط با یکدیگر ترشح می شوند تا ما بتوانیم توجه کنیم، بیاموزیم، مشکلات را حل کنیم، واکنش های هیجانی خود را کنترل کنیم و تمام کارهایی که برای زنده ماندن لازم است را انجام دهیم. بدون مقدار کافی پروتئین توجه ورزیدن، مهار اعمال و تنظیم خلق و خو غیر ممکن است. در برنامه غذایی کودک بیش فعال، نقص توجه باید از میوه ها و سبزیجات تازه که سرشاراز ویتامین ها هستند گنجانده هستند .

3- والدین در تعامل با فرزند بیش فعال- نقص توجه خود، سعی کنند عامل های حواس پرتی را دراطراف او از بین ببرند. موسیقی با صدای بلند، روشن بدون تلویزیون بیش از حد اندازه می تواند کودک را به هیجان بیاورد. همچنین هنگام صرف غذا، رادیو و تلویزیون را خاموش کرده وبا او حرف نزنید.

4- کودک مبتلا به بیش فعالی- نقص توجه اعتماد به نفس بسیار کمی دارد . بنابراین بسیار مهم است که به شخصیت کودک به خصوص در حضور دیگران احترام گذاشته شود .

5- کودک بیش فعال همراه با اختلال تمرکز حتماً باید در زندگی برنامه داشته باشد.

6- محیط خانه و مدرسه را آرام کنید، کودک بیش فعال در محیط پر سر و صدا و شلوغ، تحریک پذیری بیشتری دارد .

7- اگر کودک شما اختلال تمرکز ندارد و فقط بیش فعال است، به او قرص هایی مانند ریتالین ندهید چرا که کودک بیش فعال تحرکش زیاد است  و اگر ریتالین بخورد تحرکش دو برابر می شود. داروهایی مانند ریتالین برای کودکانی که اختلال توجه و تمرکز دارند توصیه می شود.


منبع: مجله کودک ،شماره 117 ،سید مهدی حسینی/ نویسنده مسائل تربیتی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.