تبیان، دستیار زندگی
رجال به علمی گفته می شود که به شناخت راویان و افرادی که در سند یک روایت وجود دارد گفته می شود. در حقیقت علم رجال، علم شناخت افراد بر اساس معیار های علمی و اجتهادی است. رجالی به شخصی گفته می شود که این علم را در حد کامل دارا باشد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رجالی بزرگ تاریخ

رجال به علمی گفته می شود که به شناخت راویان و افرادی که در سند یک روایت وجود دارد گفته می شود. در حقیقت علم رجال، علم شناخت افراد بر اساس معیار های علمی و اجتهادی است. رجالی به شخصی گفته می شود که این علم را در حد کامل دارا باشد.

فرآوری: محمد باعزم - بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان

م

ابوالعباس احمد بن علی بن احمد بن عباس نَجاشی أسدی  معروف به نجاشی و ابن کوفی، عالم برجسته شیعه در علم رجال در اواخر قرن چهارم و نیمه اول قرن پنجم هجری قمری است. کتاب فهرست اسماء مصنفی الشیعه معروف به رجال نجاشی از مهم‌ترین منابع رجالی شیعه از آثار اوست.

چون یکی از نیاکان احمد به نام ( عبدالله ) بر اهواز حکومت می کرد و به نجاشی به شهرت داشت بدین سبب او نیز به لقب (( نجاشی )) مشهور گشت. احمد نجاشی به دو کنیه ( ابوالحسین) و ( ابوالعباس) نیز معروف شد. شاید فرزندانی به نامهای حسین و عباس داشته و در کوچکی از دنیا رفته باشند. پدر و خاندان وی همه اهل کوفه بوده اند ولی از آنجا که پدرش پس از ورود شیخ صدوق در سال 355 ق . به بغداد از محضر او استفاده کرده و جدش هم در بغداد منزل داشته و خود نیز دوران کودکی و کسب معارف و علوم را در آنجا گذرانده است صحیح تر آن است که بگوییم او در همان شهر بغداد به دنیا آمده است . چنانکه علامه محقق شوشتری می نویسد: نجاشی بغدادی است نظیر شیخ مفید، سید مرتضی و سید رضی و شیخ طوسی در کتاب رجالش فرموده است : منزل جد نجاشی در کنار نهر است و نهر هم از شهر بغداد به شمار می آید.

رجال به علمی گفته می شود که به شناخت راویان و افرادی که در سند یک روایت وجود دارد گفته می شود. در حقیقت علم رجال، علم شناخت افراد بر اساس معیار های علمی و اجتهادی است. رجالی به شخصی گفته می شود که این علم را در حد کامل دارا باشد.

آثار نجاشی

وی آثار بسیاری را به رشته تحریر درآورده است که از جمله آنها می توان آثار به کتاب رجال نجاشی یا فهرست اسماء مصنفی الشیعه معروف به رجال نجاشی اشاره کرد. مهمترین کاری که نجاشی در عمر خویش انجام داده تألیف کتاب «‌فهرست اسماء مصنفین‌» یا همان «‌رجال نجاشی‌» است که پس از گذشت نزدیک به هزار سال از تألیف آن و نوشته شدن صدها کتاب رجال دیگر، هنوز هم مهمترین منبع برای شناخت وثاقت و عدم وثاقت راویان حدیث می‌‏باشد. به اعتراف بزرگان علم رجال و فقها و محدثین، «‌رجال نجاشی‌» حرف اول را در میان کتب رجال می‌‏زند و در هنگام معارضه، قول نجاشی بر دیگران مقدم است و دیگر کتب را یارای مقابله با رجال نجاشی نیست. همچنین کتاب های زیر از جمله دستاوردهای ایشان است.

1. الجمعة و ما ورد فیه من الاعمال

2.  الکوفة و ما فیها من الآثار و الفضائل

3. انساب بنی نضر بن قُعَین و ایامهم و اشعارهم

4. مختصر الانوار و مواضع النجوم التی سمتها العرب

5. تفسیر النجاشی

6. اخبار بنی سنسن؛ نجاشی ذیل نام ابوغالب زراری

معاصران نجاشی

دوره حیات نجاشی همزمان با حضور عالمان و دانشمندان دیگری نیز بوده است. در عصر نجاشی که عصر شکوفایی علم یاد می شود فقها و دانشمندان ژرف اندیش و محققان زیادی در پایتخت علمی جهان اسلام و مرکز خلافت آن روز - بغداد - حضور داشتند و نیز در گوشه و کنار و شهرهای دور و نزدیک عالمان و چهره های ادبی و شعرای بنام به چشم می خورند که در زمان نجاشی می زیستند و همه از ستارگان یک آسمان به شمار می آمدند. شیخ طوسی (385 - 460 ق ) از جمله معاصران نجاشی است . وی در 23 سالگی به شهر بغداد هجرت کرد. آن مفسر، محدث ، فقیه ، و رجالی بنام شیعی پس از سید مرتضی رحمه الله عهده دار مسئولیت رهبری و زماعت شیعیان گردید و به همراه نجاشی از اساتید بزرگ آن زمان مانند: ابن عبدون ، ابن صلت اهوازی ، حسین بن عبدالله غضائری ، ابن ابی جیه ، شیخ مفید و سید مرتضی ، بهره برده است .آن دو در کنار یکدیگر در محضر این چهره های سرشناس زانو زده و از مقام علمی آنان دانش اندوخته اند. گرچه در کتابهای رجالی شیخ طوسی ، شرح حال نجاشی نیامده است لیکن نجاشی در کتاب ارزشمند رجالش از هم دوره اش چنین یاد می کند:

همچنین ابوالحسین احمد بن حسین معروف به ( ابن غضائری ) فرزند حسین بن عبیدالله غضائری ، از محدثان بزرگ شیعه و معاصر با نجاشی است . نجاشی همراه با علی بن محمد بن شیران (متوفی 410 ق ) که او نیز یکی از دوستان و معاصرانش بوده است ، با احمد بن حسین گفتگو و مباحثات علمی داشته و از نظرات و دیدگاههای هم استفاده می کردند. علاوه بر این ارتباط دوستانه و بهره بری از تجربیات یکدیگر، نجاشی با ابن غضائری همدرس بوده و نزد این عبدون و حسین بن عبیدالله (پدر احمدبن حسین ) شاگردی کرده اند و کتاب ( النوادر) احمد بن عبیدالله خوانده اند. و نیز بعضی از کتابهای ابوالحسن علی فضال را که ابن غضائری در نزد ابن عبدون خوانده است نجاشی در طول این مدت مطالب آنها را شنیده است .


منابع:
1. دانشنامه اهل بیت
2. پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.