حکم تقلب در امور تحصیلی!

حکم تقلب کردن چیست؟ آیا در قیامت عذاب دارد؟ اگر مسئول یا معلم راضی باشد چطور؟ آیا اگر بعد از امتحان، درس مورد نظر خوانده شود مشکل برطرف می‌گردد؟

فرآوری: حجت الاسلام تیموری - بخش احکام اسلامی تبیان

تقلب کار نادرستی است و اگر حقی از کسی ضایع شود یا خلاف مقررات نظام کسی مرتکب شود، بله مستحق عذاب است. اگر مسئول یا معلم یا حتی شاگرد دیگر که از روی دستش می‌نویسد راضی باشد این تاثیری در مسئله ندارد.

اگر بعد از امتحان جبران کند آیا حکمش برطرف می‌شود؟ اصل حکم تقلب نه؛ زیرا به هر حال کاری است که نباید تکرار کند، ولی تبعاتش قابل جبران است.
مثلا فردی که درس نخوانده یا کم درس خوانده و با تقلب مدرک گرفته و الان در حد آن مقطع تحصیلی معلومات ندارد و می‌خواهد با همین مدرک استخدام شود، خب اگر برود درس بخواند و شرایط دیگر استخدامی را هم داشته باشد، استخدامش ایرادی ندارد و حقوقی هم که می‌گیرد مانعی ندارد؛ اما اگر به مقدار آن مقطع تحصیلی که به خاطر آن پذیرش می شود، درس نخوانده و معلومات ندارد، به هر حال شرایط را ندارد و استخدامش صحیح نیست. (احکام تحصیلی تقلب، حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده)

اگر کسی در کنکور تقلب کند و حق کسی را ضایع نماید، چون قبول نمی شد و کس دیگری جایش می آمد، چگونه باید جبران کند و حلالیت بطلبد؟

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):

تقلب حرام است و توبه کافی است.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله العالی):

به طور کلی تقلب جایز نیست. فعلاً وظیفه شما توبه و پشیمانی است و باید تصمیم بگیرید دیگر تقلب نکنید.

تقلب در امتحانات با توجه به این که طرف مقابل راضی باشد، چه حکمی دارد؟

ظاهراً در حرمت تقلب میان فقها اختلافی نیست، آن چنان که کتاب «رساله ی دانشجویی» در پاسخ به این سؤال که حکم تقلب در امتحان چیست؟ از قول همه ی مراجع عدم جواز را به عنوان پاسخ نقل می کند.
همچنین در این کتاب در پاسخ به این سؤال که اگر طرف مقابل راضی به تقلب از روی نوشته اش باشد حکمش چیست، این گونه آمده است: «همه ی مراجع: رضایت شخص مقابل هیچ تأثیری در حکم ندارد».یعنی حکم تقلب که همان حرمت است با رضایت طرف مقابل جایز نمی گردد.

در همین رابطه سؤال دیگری از دفتر برخی مراجع صورت گرفته است که به همراه پاسخ تقدیم می شود:

سؤال: اگر دانش آموز یا دانشجویی در امتحانات با تقلب نمره ی قبولی کسب کند و به مرحله ی بالاتر برود و از مزایای آن استفاده کند، حکم استفاده از این مزایا چیست؟

حضرت آیت الله خامنه ای:

تقلب حرام است، ولی اگر تخصص و مهارت لازم را برای کاری که برای آن استخدام شده دارد و مقررات استخدام رعایت شده، استخدام و دریافت حقوق اشکال ندارد.

حضرت آیت الله بهجت:

باید جبران کند آن درس را.

حضرت آیت الله تبریزی:

تقلب، دروغ عملی است و جایز نیست و اگر کسی این کار را کرد و متصدی کاری شد که خبرویت نمی خواهد و مانند دیگران کار کرد، مانعی ندارد و در صورتی که آن کار خبرویت می خواهد و شخص مذکور خبرویت آن را ندارد، تصدی آن جایز نیست.

حضرت آیت الله صافی گلپایگانی:

تقلب در هر امری جایز نیست.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی:

در صورتی که در یکی دو ماده ی درسی تقلب کرده باشد، هرچند کار خلاف کرده، ولی مدرک گرفته شده و ادامه ی تحصیل و استخدام با آن مدرک اشکال ندارد.

حضرت آیت الله سیستانی:

استفاده ی او اشکال ندارد، گرچه عمل او (تقلب) جایز نیست»

منابع:
اسلام کوئست
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه ای