بزرگترین چالش آینده مان، آب است

انتقال آب دریا به مناطق خشک، ضروری ترین نیاز، برای نجات ایران از خشکسالی  می تواند باشد. این اقدام برای احیاء دریاچه های بخش مرکزی ایران و اتصال آنها به یکدیگر از طریق ریل شناور و ثابت راه آهن می باشد.

بخش اجتماعی تبیان

به گزارش تبیان به نقل از الف، احمد رضا هدایتی اینطور می گوید: "مردادماه سال 1392 حقیر مقاله ای را تحت عنوان «انتقال آب دریا به مناطق خشک، ضروری ترین نیاز، برای نجات ایران از خشکسالی» به رشته تحریر درآوردم که حاوی یک پیشنهاد متفاوت با طرح حای قبلی برای احیاء دریاچه های بخش مرکزی ایران و اتصال آنها به یکدیگر از طریق ریل شناور و ثابت راه آهن بود و در برخی از رسانه ها منتشر و با واکنش های متفاوتی مواجه شد.
بررسی نتایج نشان می دهد که؛ گروهی به حمایت از طرح پیشنهادی در این مقاله پرداختند و گروهی دیگر نیز با اشاره به اختلاف سطح قابل توجه سطح دریا و مناطق خشک، مسافت طولانی و فراوانی روستاهایی که در طرح قرار می گیرند، هزینه سنگین اجرای طرح را مقرون به صرفه نمی دانند.
برخی از کارشناسان نیز معتقدند؛ سنگینی حجم آب ممکن است باعث بروز زلزله در منطقه شود، یا شوری آب دریا ممکن است باعث شوری منابع آب های زیر زمینی شده و کشاورزی منطقه را تحت تأثیر قرار دهد و یا این که منجر به تغییر غیرقابل کنترل شرایط جوی شود و به همین دلیل اجرای آن را ناممکن اعلام کرده اند.
با توجه به این که چندی پیش طرح دیگری برای انتقال آب دریا به مناطق خشک برای تأمین آب شرب این مناطق از طریق لوله کلید خورده است، لذا لازم است چند نکته در این زمینه مورد توجه قرار گیرد.
نکاتی درباره انتقال آب دریا به مناطق خشک
در پاسخ به نفوذ آب شور به منابع آبهای زیرزمینی باید گفت که؛ اولاً در برخی از این مناطق، دیگر آبی

وجود ندارد که آب شور انتقالی در آن نفوذ کند، ثانیاً نفوذ آب شور به منابع آب های زیر زمینی بستگی به جنس خاک منطقه دارد و لزوماً در همه جا جنس خاک نفوذپذیر نیست، ثالثاً اگر قرار باشد چنین اتفاقی رخ بدهد و محیط زیست اطراف خود را تخریب نماید، باید تا به حال تمام منابع آبهای زیرزمینی در اطراف دریاچه ارومیه که میزان شوری آب آن بین 400 تا 500 گرم در لیتر است و سایر نقاط مشابه در کشور نیز شور و فضای سبز این شهرها خشک می شد، رابعاً میزان شوری آب خلیج فارس حدود 25 گرم در لیتر و به مراتب کمتر از آب دریاچه ارومیه است.
در مورد امکان بروز زلزله نیز ذکر این نکته ضروری است که اولاً مناطق مورد نظر در مقاله مورد اشاره، قبلاً دریا بوده و لذا طبیعتاً لایه های زمین از مقاومت لازم برای آبگیری برخوردار است، ثانیاً خطر ناشی از فرونشست زمین بر اثر خشک شدن منابع آب های زیرزمینی در این مناطق، کمتر از خطر زلزله نیست، ثالثاً تردیدی وجود ندارد که خسارت ها و پیامدهای جانبی ناشی از خشکسالی به مراتب بیشتر از یک زلزله احتمالی است.
در مورد احتمال تغییر شرایط جوی و احتمال بارندگی مازاد هم ذکر این نکته ضروری است که با مرحله بندی و اجرای گام به گام طرح و آبگیری نوبتی دریاچه های مورد اشاره و بررسی نتایج و پیامدهای احتمالی پس از اجرای هر مرحله، امکان مدیریت کار وجود دارد، ضمن آنکه به نظر می رسد در هر حال معایب و خسارت های احتمالی احیاء دریاچه ها کمتر از معایب و خسارت های قطعی خشکسالی است.
در مورد اختلاف سطح آب دریا هم باید گفت که؛ انتقال آب با این ارتفاع و حتی بیشتر از آن نه تنها در سایر کشورها، بلکه در ایران نیز مسبوق به سابقه است، این کار در ایران برای اولین بار در نیروگاه تلمبه ذخیرهای سیاه بیشه در استان مازندران به اجرا درآمد. در این نیروگاه با استفاده از برق تولید شدهی مازاد و از طریق دو کانال انتقال، آب از پایین دست سد به سطحی به ارتفاع 500 متر بالاتر، (تقریباً معادل اختلاف سطح دریای خلیچ فارس و جازموریان) تلمبه میشود و دوباره برای به گردش درآوردن ژنراتورها و تولید برق به پائین سرازیر می شود.
روستاهای واقع در محدوده طرح نیز مانند؛ سکونتگاه های واقع در پروژهای سدسازی، قابل انتقال و هزینه طرح نیز از طریق جذب سرمایه گذار خارجی و سایر روش ها امکان پذیر است، ضمن این که پیامدهای اقتصادی اجرای طرح در منطقه در میان مدت و بلکه کوتاه مدت هزینه های آن را جبران خواهد کرد.
بنابراین؛ ممکن است طرح انتقال آب شرب که اخیرأ اجرای آن در برخی از این مناطق آغاز شده است،

بتواند در کوتاه مدت مشکل آب آشامیدنی مردم این نقاط را برطرف نماید، اما قطعاً بدون در نظر گرفتن ضرورت حفظ موقعیت کشاورزی، در دراز مدت نمی تواند موثر واقع شود،  چرا که با خشک شدن فضای سبز و نابودی بخش کشاورزی و به تبع آن تغییر شرایط اقلیمی، عملاً امکان ادامه سکونت در این شهرها نیز از بین خواهد رفت.
لازم به یادآوری است که؛ یکی از کارشناسان کشور در سالجاری با استفاده از نقشه های جدید ماهواره ای، مقاله مشابهی را تحت عنوان «بازیابیِ دریاچه های مرکزی ایران» تهیه نموده و با اتکاء به نتایج مطالعات صورت گرفته، اجرای این طرح را ممکن دانسته و با محاسبه عملیات اجرایی طرح، هزینه اجرای آن را نیز برآورد کرده است.
در هر حال مطالعات تکمیلی می تواند، ابهامات موجود در این رابطه را برطرف نماید.