تبیان، دستیار زندگی
أفطحیه،(=فطحیه) فرقه ای که خود را منتسب به شیعه می داند که امامت را پس از امام صادق علیه السلام، حق فرزند بزرگتر او (عبدالله افطح) می دانند. برخی منابع وجه نام گذاری را، انتساب این فرقه به یکی از رهبران آن به نام عبدالله بن فطیح کوفی می دانند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

از فَطَحیه چی می دانیم؟!

أفطحیه،(=فطحیه) فرقه ای که خود را منتسب به شیعه می داند که امامت را پس از امام صادق علیه السلام، حق فرزند بزرگتر او (عبدالله افطح) می دانند. برخی منابع وجه نام گذاری را، انتساب این فرقه به یکی از رهبران آن به نام عبدالله بن فطیح کوفی می دانند.

فرآوری: محمد باعزم- بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان
م


عبدالله فرزند امام صادق(علیه السلام) و پس از اسماعیل بزرگترین فرزند وی به شمار می رفت. مادر وی فاطمه بنت حسین بن حسن بن علی بود. این فرقه در شیعه زیاد دوام نیافت؛ زیرا عبدالله افطح بعد از هفتاد روز از وفات امام صادق(علیه السلام) از دنیا رفت و فرزند پسری هم نداشت و ناگزیر طرفدارانش یا باید به انقطاع امامت معتقد شوند و یا به امامت امام کاظم(علیه السلام) و نادرستی اعتقاد قبلی خود اعتراف می کردند؛ زیرا تمام شیعیان معتقد بودند که امامت دو برادر فقط درباره امام حسن(علیه السلام) و امام حسین(علیه السلام) بود، نه برای دیگر امامان.
جمعى كه به امامت عبدالله بن جعفر صادق علیه السلام اعتقاد داشتند كه ملقب به افطح بود و او برادر اسماعیل و امام موسى كاظم علیهم السلام است. زیرا معتقدند كه این عبدالله بود كه پدرش را غسل داد كفن كرد و بر وى نماز گذارد و چون غسل و كفن و دفن و نماز امام بر غیر امام جایز نیست پس عبدالله امام بوده است، اینها معتقدند كه گرچه عبدالله درگذشت اما رجعت خواهد كرد ولى برخى از آنان پس از عبدالله چون وى فرزندى نداشت به امامت موسى بن جعفر علیه السلام گرایش پیدا كردند، بعضى نوشته اند كه اینان پیروان عبدالله بن عماءاند و یا گفته اند پیروان عبدالله بن فطیح كوفى هستند.

افطحیه خُلَّص (= فُطحیّه خُلَّص)

این گروه، منصب امامت را برای دو برادر، مادام که برادر بزرگتر پسری بجا نگذارد، جایز می دانند و قایل به امامت جعفر بن علی علیه السلام (برادر امام عسکری علیه السلام) و منکر امامت حضرت مهدی علیه السلام هستند. درباره ارتباط این گروه با افطحیه، از منابع برمی آید که؛ عقیده مشهور شیعه بر اساس روایتی این بود که منصب امامت پس از امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام در دو برادر جمع نمی شود، وقتی عبدالله افطح بدون بجا گذاشتن پسری از دنیا رفت گروهی از افطحیه ضمن اعتقاد به امامت عبدالله به امامت حضرت کاظم علیه السلام به عنوان امام هشتم روی آوردند

أفطحیه،(=فطحیه) فرقه ای از شیعه است که امامت را پس از امام صادق علیه السلام، حق فرزند بزرگتر او (عبدالله افطح) می دانند. برخی منابع وجه نام گذاری را، انتساب این فرقه به یکی از رهبران آن به نام عبدالله بن فطیح کوفی می دانند.

و برای تصحیح کار خود دست به توجیه زده و گفتند: این حدیث در جایی است که برادر بزرگتر (امام) پسری بجا بگذارد امّا در موردی که چنین نباشد مانعی در اجتماع منصب امامت در دو برادر نیست، پس عقیده به امامت عبدالله و برادرش حضرت کاظم علیه السلام بلا مانع است.پس از افطحیه، گروه هایی آمدند که امر امامت را در دو برادر ثابت دانستند و برای توجیه عقیده خود، همان استدلال افطحیه را آوردند که منابع از آنها به فحطیه تعبیر کرده اند مانند سخن نوبختی در شرح حال فرقه هایی که پس از شهادت امام رضاعلیه السلام پدید آمدند: و گروهی به امامت احمد بن موسی بن جعفرعلیه السلام (برادر امام رضاعلیه السلام) گرویدند و مدعی شدند که امام کاظم علیه السلام به او و حضرت رضا وصیت منصب امامت کرده بود و این گروه به گفتار فطحیه روی آورده بودند.

مهم ترین شخصیت این فرقه:

عبدالله بن بکیر: وی از بزرگان و اصحاب امام صادق(علیه السلام) است که به تصریح شیخ طوسی؛ فطحی مسلک، اما ثقه و مورد اعتماد است. وی به آن درجه از وثوق و فقاهت رسیده است که در بین حدیث شناسان، از جمله اصحاب اجماع است؛ یعنی از جمله شش نفر از اصحاب ائمه(علیه السلام) است که سلسله سند تا آنان بررسی می شود و از ایشان تا ائمه(علیه السلام) ما بقی افراد سند اگر چه ضعیف یا مجهول باشند، ضرری به روایت نمی رسانند؛ زیرا دقت و اعتمادی که به این شش نفر وجود دارد، مانع می شود تا آنان روایتی را بدون اطمینان از صحت آن از کسی نقل کنند.
عبدالله بن بکیر اگر چه از فقها و اصحاب امام صادق(علیه السلام) بود، اما در مسئله جانشینی آن حضرت اشتباه کرد و گزارشی از برگشت او از این نظریه نیز نداریم.


منبع:
دانشنامه اهل بیت
اسلام کوئست
دانشنامه حوزه

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.