تبیان، دستیار زندگی
هستی چگونه این درد بزرگ را متحمل می شود، حسین (علیه السلام) در آستانه شهادت است، زمین به لرزه در می آید، خورشید غروب می کند، آسمان تاریک می شود و این دل حسین است که با هر زخم شمشیر به آسمان و عرش الهی نزدیک تر می شود و او خون خداست چنانکه خدا اولین بار
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اکتشافات جدید درباره اشک چشم!

هستی چگونه این درد بزرگ را متحمل می  شود، حسین (علیه السلام) در آستانه شهادت است، زمین به لرزه در می آید، خورشید غروب می کند، آسمان تاریک می شود و این دل حسین است که با هر زخم شمشیر به آسمان و عرش الهی نزدیک تر می  شود و او خون خداست چنانکه خدا اولین بار به مصیبت کربلا و زخم  های سیدالشهدا (علیه السلام) ندبه کرده است.... و چه اشکی زیباتر از اشکی که برای حسین علیه السلام ریخته می شود.

فرآوری: زهرا اجلال- بخش قرآن تبیان

اشک

واژه «بکاء» و مشتقاتش حدود هفت باردر قرآن آمده است، اما همه این موارد درباره گریه توبه در برابر خداوند نیست، مثلاً آیه 16 سوره یوسف به گریه دروغین برادران این پیامبر الهی اشاره می کند که برای فریب یعقوب نبی انجام دادند با این حال چند آیه قرآن به گریه های ممدوح اشاره دارد، که اصلی ترینش در آیه 58 سوره مریم آمده است: «أُوْلَئِکَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِم مِّنَ النَّبِیِّینَ مِن ذُرِّیَّةِ آدَمَ وَمِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ وَمِن ذُرِّیَّةِ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْرَائِیلَ وَمِمَّنْ هَدَیْنَا وَاجْتَبَیْنَا إِذَا تُتْلَى عَلَیْهِمْ آیَاتُ الرَّحْمَن خَرُّواسُجَّدًا وَبُکِیًّا» وقتی خداوند ویژگی های تعدادی از پیامبرانش را بیان می کند، گریه کردن آن ها را نیز مورد اشاره قرار می  دهد: «اینان کسانى از پیامبران بودند که خدا به آنان نعمت داد، از نسل آدم و از نسل کسانى که با نوح در کشتى سوار کردیم و از نسل ابراهیم و اسرائیل و از کسانى  که آنان را هدایت کردیم و برگزیدیم. هنگامى که آیات خداىِ رحمان بر آنان خوانده مى   شد، با گریه به سجده می روند» که این آیه می تواند مهر تاییدی باشد برای اشک  هایی که شیعیان در مناجات با خداوند می ریزند.

پزشکان معتقدند که اشک حاوی «کورتیزول» است که دفع آن به  وسیله اشک، نوعی سم  زدایی محسوب می  شود. شاید دانستن این نکته نیز خالی از لطف نباشد که دانه های اشک همچون دانه های برف ساختاری منحصربفرد دارد.

مرحوم آیت الله طباطبائی در تفسیر المیزان درباره این آیه می نویسد: این آیه کنایه است تا کمال خضوع و خشوع در برابر خداوند را نشان دهد. این که اشک ریختن در این آیه به پیامبران الهی نسبت داده شده،نشان می دهد که این عمل از نشانه  های بنده های مخلص خداوند است.»
به عبارتی دیگر می توانیم بگوییم در قرآن چند نوع گریه و اشك داریم؛
1. اشك شوق:
گروهى از مسیحیان با شنیدن آیات قرآن اشك مى ریختند. «... تَرَى أَعْیُنَهُمْ تَفِیضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ ...» (مائده، 83)
2. اشك حزن و حسرت:
مسلمانان عاشق همین كه از رسول  اكرم صلى الله علیه وآله مى شنیدند كه امكانات براى جبهه رفتن نیست گریه مى  كردند. «... تَفِیضُ مِنَ الدَّمْعِ حَزَنًا أَلا یَجِدُوا مَا یُنْفِقُونَ» (توبه، 92)
3. اشك خوف:
 همین كه آیات الهى براى اولیا تلاوت مى شد، گریه كنان به سجده مى  افتادند، «... خَرُّوا سُجَّدًا وَبُکِیًّا»(مریم، 58)، « وَیَخِرُّونَ لِلأذْقَانِ یَبْکُونَ وَیَزِیدُهُمْ خُشُوعًا» (اسراء، 109)
4. اشك قلابى و ساختگى:
همین آیه كه برادران یوسف گریه  كنان نزد یعقوب آمدند كه گرگ یوسف را درید. «یبكون» (یوسف، 16)

دو اشک شبیه به هم نیستند

پزشکان معتقدند که اشک حاوی «کورتیزول» است که دفع آن به وسیله اشک، نوعی سم زدایی محسوب می شود. شاید دانستن این نکته نیز خالی از لطف نباشد که دانه های اشک همچون دانه های برف ساختاری منحصر بفرد دارد.
محققان این احتمال را مطرح می کنند که ساختار کریستالی اشک انسان در مواقع مختلف تفاوتهای حیرت انگیزی داشته باشد.
یک محقق و هنرمند هلندی به بررسی این موضوع پرداخته و اشک را با استفاده از میکروسکوپ های بسیار قوی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.
این محقق می گوید که تاکنون نتوانسته دو اشک شبیه به هم را پیدا کند. در عین حال او تأثیرات ناشی از دما، رطوبت و حتی عامل گریه در شکل گیری دانه های اشک را مورد بررسی قرار می دهد.
وی معتقد است که اشک مفهومی ناشناخته است که هیچگاه کشفی درباره آن صورت نگرفته است.
به طور کلی سه نوع اشک وجود دارد: اشک پایه که محیط چشم را مرطوب نگاه می دارد، اشک واکنشی که در واکنش به التهابات ایجاد می شود و در نهایت اشک عاطفی که در نتیجه از دست دادن عزیزان یا در اوج شادی و اندوه در چشم ایجاد می شود.

اکرم (صلی الله و علیه وآله) فرمودند: «إنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ حَرَارَةٌ فِی قُلُوبِ الْمُوْمِنِینَ لَنْ تَبْرُدَ أَبَداً[حاجی نوری، مستدرک الوسائل، ج 10ریا، ص 318] همانا برای شهادت حسین (سلام  الله  علیه) آتشى در دل مومنان قرار دارد که هرگز سرد نخواهد شد.»

این محقق هلندی بر این باور است که اشک تولید شده در اثر تماشای فیلمی متأثرکننده با اشکی که به واسطه درد ناشی از برخورد انگشت پا به دیوار ایجاد می شود، متفاوت است.
از آن گذشته تاکنون مشخص شده که در اشک عاطفی ترکیبات خاصی وجود دارد نظیر هورمون های استرس prolactin.
من با خود می گویم: چه موضوعی بهتر و ارزشمندتر برای گریستن از حماسه ی حسین علیه السلام و غربت و مصیبت هایی که بر این خاندان وارد شده است، می باشد چنانچه پیامبر اکرم (صلی الله و علیه وآله) فرمودند: «إنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ حَرَارَةٌ فِی قُلُوبِ الْمُوْمِنِینَ لَنْ تَبْرُدَ أَبَداً[حاجی نوری، مستدرک الوسائل، ج 10ریا، ص 318] همانا برای شهادت حسین (سلام  الله علیه) آتشى در دل مومنان قرار دارد که هرگز سرد نخواهد شد.»


کلام آخر:

یادمان نرود جهان استکبار و ظالمان و مستبدان عالم از آنجا که می دانند مجالس روضه و اشک بر امام حسین (علیه السلام) حکومت آنها را ویران می کند با شبهه پراکنی علیه این غم عالی قصد دور کردن جوانان از این مجالس را دارند.


منابع:
نوشته آیت الله سید احمد میرعمادی، امام جمعه شهرستان خرم اباد
حافظان نور
خبرگزاری مهر
سایت عقیق