روایت هجرت امام خمینی

از 14 مهر 1357 كه امام خمینی(ره) با ورود به پاریس مرحله تازه ای از هجرت 14 ساله خود را آغاز كرد، دائماً تحت فشار ساواك بوده و تیمسار مقدم آخرین رئیس ساواك نهایت كوشش خود را برای محدود كردن امام در فرانسه به كاربست. این كوشش از طریق فشار ساواك بر سازمان اطلاعاتی فرانسه صورت گرفت.

امام خمینی روز چهاردهم مهر وارد پاریس شدند

در آن زمان ساواك به دستور شاه ماهانه كمك های مالی قابل توجهی را دراختیار سرویس اطلاعاتی فرانسه قرار می داد. فرانسویها بر روی این كمك ها خیلی حساب باز كرده بودند به طوری كه وقتی در 29 شهریور 1357 شاه به منظور واداشتن دولت فرانسه به فشار بر مطبوعات آن كشور برای سانسور رویدادهای انقلاب، دستور قطع كمك ها را صادر كرد، بلافاصله «كنت دومرانش» رئیس سازمان اطلاعاتی فرانسه در 31 شهریور به تهران  آمد و توانست شاه را از اجرای این تصمیم منصرف سازد.

كمك های نقدی ساواك به سازمان اطلاعاتی فرانسه از نظر رژیم شاه اهرم مناسبی برای واداشتن فرانسویها به تمكین از منویات حكومت پهلوی بود.

امام خمینی روز چهاردهم مهر وارد پاریس شدند و دو روز بعد در منزل یكی از ایرانیان در نوفل لوشاتو (حومه پاریس) مستقر شدند.

دو روز پس از ورود امام خمینی به پاریس یعنی در 16 مهر اداره كل سوم ساواك (اداره امنیت داخلی) نیازهای اطلاعاتی خود را در 9 بند به اطلاع سرویس اطلاعاتی فرانسه رساند. این 9 بند عبارت بود از:
 1    مرتبطین و كسانی كه با امام خمینی دیدار و گفت و گوهای دائم و همیشگی دارند و به نفع ایشان فعالیت می كنند، چه كسانی هستند.
 2    چه كسانی تاكنون با ایشان ملاقات كرده و یا بعداً به ملاقات ایشان خواهند رفت.
 3    غیر ایرانیانی كه با ایشان ملاقات می كنند چه كسانی هستند.
 4    از مقامات سیاسی و رسمی چه كسانی به ملاقات ایشان می روند و كدامیك از نشریات و خبرنگاران خارجی با ایشان ملاقات و مصاحبه می كنند.
 5    علاوه بر ایشان و فرزندشان سید  احمد خمینی، چه كسان دیگری نزد ایشان در نوفل لوشاتو سكونت دارند.
 6    چه ارتباطی می تواند میان ربوده شدن امام موسی صدر و مسكن گزیدن امام خمینی در پاریس وجود داشته باشد.
 7    شماره تلفن هایی كه اطرافیان ایشان با آن تماس می  گیرند، تحت كنترل قرار گرفته و محتوای آن ثبت و ضبط شود.
 8    آیت الله امام خمینی و همراهانشان تا چه مدت در فرانسه باقی خواهند ماند، و نهایتاً اینكه
 9    تاریخ دقیق حركت ایشان از فرانسه و مقصد بعدی ایشان به كجا خواهد بود.
 فرانسوی ها نیز در چهارچوب همكاری های خود با ساواك از روز دوشنبه 17 مهر 1357 شنود تلفنی برخی از فعالین سیاسی ایران مقیم فرانسه را آغاز كرد.
 روز پنجشنبه 20 مهر تیمسار كاوه معاون اطلاعات خارجی ساواك و دو تن از همكارانش وارد پاریس شدند. آنان در فرودگاه از جانب سرهنگ L.Lon رئیس واحد عملیاتی سرویس اطلاعاتی فرانسه و دو نفر از همكارانش مورد استقبال قرار گرفتند. تیمسار كاوه طی سه روز اقامت با همتای فرانسوی خود راجع به راههای كنترل هر چه بیشتر رفت و آمد امام، شناسائی ملاقات كنندگان وی و نشانی  خانه ها و محل  های اقامت آنها تلفن های آنان،  موضوع حركت امام به طرف الجزایر، سوریه،  لیبی و ... بحث و مذاكره به عمل آورد.
روز جمعه 21 مهر كنت دومرانش رئیس سازمان اطلاعاتی فرانسه به تیمسار كاوه كه به ملاقاتش رفته بود گفت «تصمیم به اخراج امام خمینی از پاریس گرفته بود». وی گفت: «این تصمیم قرار بود در 17 مهر عملی شود اما با مخالفت سفیر شاه در فرانسه روبرو شد» وی افزود «تصور سفیر این بود كه اقامت امام در فرانسه به علت تسهیلاتی كه این كشور فراهم ساخته، مفیدتر است تا عزیمت ایشان به كشوری كه این امكانات در آن موجود نباشد.»
(ژیسكاردستن رئیس جمهور فرانسه در خاطرات خود نوشته است كه دستور اخراج امام از فرانسه را صادر كرده بود. ولی در آخرین لحظه  ها نمایندگان سیاسی شاه كه در  آن روزها در نهایت درماندگی قرار داشتنند خطرواكنش تند و غیر قابل كنترل مردم را گوشزد كرده و در مورد عواقب آن در ایران و اروپا از خود سلب مسئولیت كرده بودند).

«خمینی با تروریستهای فرانسه و ایتالیا ارتباط دارد»

«مرانش» سپس با طرح این ادعا كه «خمینی با تروریستهای فرانسه و ایتالیا ارتباط دارد» (عناصر اطلاعاتی فرانسه نیز چون همتایان ایرانی خود هر مخالفی را كمونیست می نامیدند) طرح ترور امام خمینی را پیشنهاد كرد. استدلال تیمسار كاوه جالب بود: او با اشاره به واكنش افكار عمومی در قبال قتل شیخ احمد كافی در یك سانحه اتومبیل، واهمه خود را از اینكه ترور امام اوضاع را به مراتب آشفته تر خواهد كرد، بیان داشت. گزارش سفر تیمسار كاوه در 30 مهر ماه به اطلاع شاه رسید. در این گزارش پس از رویت شاه فقط ذكر شده بود « به شرفعرض ملوكانه رسید. ملاحظه فرمودند» به عبارت دیگر شاه دستور خاصی صادر نكرد و با استدلال كاوه موافق بود.
روز 17 آبان 1357 «مرانش» به تهران آمد و با شاه ملاقات كرد. وی در این ملاقات تلگرام مخصوص والری ژیسكاردستن رئیس جمهور فرانسه را به اطلاع شاه رساند. «مرانش» به شاه گفت: «رئیس سرویس فرانسه افتخار دارد به شرف عرض پیشگاه مبارك شاهانه برساند كه رئیس جمهور فرانسه همانطور كه خواسته شده بود موافقت نموده كه فشارهای لازم بر خمینی اعمال گردد. به موازات محدودیتهائی كه دولت فرانسه تحت فشار رژیم شاه برای امام خمینی ایجاد كرده بود، ساواك به طور جداگانه خود گامهائی را در این راستا برداشته بود. از جمله برای تقویت موقعیت رو به ضعف رژیم پهلوی، در مطبوعات و رسانه های گروهی فرانسه، مبالغ قابل توجهی در اختیار مدیران، سردبیران و نویسندگان این نشریات و روزنامه ها قرار داد. مأموران ساواك در میان كسانی كه به ملاقات امام خمینی در نوفل لوشاتو می رفتند نفوذ كرده و گزارشات، اخبار و اطلاعاتی درباره موقعیت ایشان و فعالیت هائی كه انجام می دادند، برای ساواك تهران ارسال می كردند. ساواك برای بدنام كردن امام خمینی شایع كرده بود كه وی به سرزمین كفر پناهنده شده است و گویا برخی از روحانیون و علمای میانه رو و متمایل به حكومت هم از این توطئه ساواك برای بدنام كردن ایشان استقبال كردند.

اخباری هم وجود داشت كه نشان می داد ساواك برای جلوگیری از انتشار تصویرو صدای امام خمینی از طریق رادیو و تلویزیونهای فرانسه و دیگر كشورهای جهان، در دستگاههای گیرنده و فرستنده محل اقامت ایشان در نوفل لوشاتو خرابكاریهایی می كرد. ساواك از نخستین روزهای حضور امام خمینی در پاریس، به مأموران خود در فرانسه دستور داده بود اسناد و مدارك موجود و قابل دسترس را (برای پیشگیری از حمله احتمالی مخالفان به سفارت و نمایندگی ساواك در فرانسه) معدوم كنند.

پیشنهاد ناصر مقدم به شاه

در آذر 1357، سپهبد ناصر  مقدم طی ملاقاتی با شاه، پیشنهاد كرد توسط پزشكی از نیروهای ساواك كه در فرانسه اقامت دارد، امام خمینی با تزریق مواد سمی به قتل برسد، اما حاضران در جلسه، عواقب چنین اقدامی را برای رژیم پهلوی سخت خطرناك ارزیابی كردند و بدین ترتیب طرح مقدم مسكوت ماند.
ساواك به مراقبتهای خود از محل اقامت و فعالیتهای امام خمینی و اطرافیانش در نوفل لوشاتو ادامه داد و نیروهایی از آ ن درنزدیكی منزل ایشان در فرانسه خانه ای اجاره كرده و به طور دائم آمد و شد های این منطقه را تحت كنترل داشتند. ساواك درباره روابء ارتباطات و آمد و شدهای اطرافیان امام خمینی با مخالفان حكومت در داخل كشور نیز اطلاعات قابل توجهی در اختیار داشت و از طریق منابع نفوذی خود در میان مخالفان، به اطلاعات و اخبار فراوانی درباره مذاكرات، خواستها و محمولات و مراسله های پستی و نظایر آن دست می یافت. مراقبتهای ساواك بر ضد امام خمینی و اطرافیان ایشان در فرانسه تا هنگام حضورشان در این كشور ادامه داشت. هنگامی كه به دنبال خروج شاه از كشور،  امام برای بازگشت به ایران اعلام آمادگی كرد، مأموران ساواك در فرانسه درباره این موضوع گزارشات لحظه به لحظه ای به تهران مخابره كردند. مقدم برای چگونگی برخورد با این موضوع، مذاكرات و گفت و گوهای مفصلی با دولت بختیار، فرماندهی نظامی، ژنرال هایزر، سفارت امریكا و نیز مأموران سیا در تهران و بعضی افراد و گروهها در داخل كشور انجام داد. راهكارهای مختلفی برای جلوگیری از ورود ایشان به ایران و یا برخورد با ایشان پس از ورود به ایران اندیشیده شد. نهایتاً چنین تصمیم گرفته شد كه چاره ای جز فراهم آوردن تمهیدات لازم برای ورود مسالمت آمیز ایشان به كشور پیش روی مسئولان امرو مذاكره كنندگان وجود ندارد. با این احوال شایعه ترور امام خمینی و گروه قابل توجهی از طرفداران ایشان پس از ورود به كشور، تا مدتها در میان افكار عمومی دهان به دهان می گشت و این نگرانی وجود داشت كه به شهادت ایشان رژیم پهلوی حركت انقلابی مردم را سركوب كند. اما امام خمینی به رغم نگرانی های فراوانی كه وجود داشت، روز 12 بهمن 1357 وارد تهران شد و ساواك نتوانست هیچ اقدامی انجام دهد.

منابع: موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی