حکم عَلَم کشی، هروله کردن، لطمه زنی و برهنه شدن در عزاداری!
کیفیت برگزاری مجلس عزاداری و سوگواری باید چگونه باشد؟
آیات عظام: خامنه ای، مکارم، سیستانی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی:۱- در مجلس عزاداری اهل بیت(علیهم السلام)، ذکر اهداف مقدّس امام حسین علیه السلام و تاریخچه کربلا و تحلیل فرازهای آن و مراسم سوگواری و روشن کننده اهداف عزاداری حضرت سیّدالشهدا(علیه السلام) و مانند آن باشد.
۲- فضائل اهل بیت(علیهم السلام)، امر به معروف و نهی از منکر، بیان احکام الهی، مطرح شود.
۳- از هر کاری که موجب وهن مجالس مذهبی و عزاداری باشد خودداری شود.
۴- از گفتن جملاتی که بوی شرک و کفر می دهد اجتناب شود.
۵- از هر کاری که موجب ضرر شدید به بدن یا ناقص شدن آن می شود باید اجتناب شود.
خندیدن در ماه محرّم چه حکمی دارد؟
خندیدن در ماه محرّم و صفر از نظر شرعی حرام نیست، اما چون ماه های اندوه و حزن اهل بیت وخاندان نبوّت(علیهم السلام)، خصوصاً در دهه عاشورا است، بهتر است شیعیان و دوستان اهل بیت(علیهم السلام) در حزن و اندوه باشند. حضرت علی(علیه السلام) فرمود: «خدا به زمین توجّهی کرد، پس ما را اختیار و انتخاب کرد، و برای ما، شیعیان ما را اختیار نمود. آنان ما را یاری می کنند و در شادی ما شادی می نمایند و در حزن و اندوه ما محزون وغمناک هستند. آن ها اموال و جان های خود را در راه ما بذل می کنند».بنابراین خندیدن و شادی در ایام عزاداری اگر چه حرمت ندارد، اما از نظر اخلاقی ناپسند است و با معیار دوستی و محبت اهل بیت(علیهم السلام) که از واجبات دینی است، سازگار نیست و حتی المقدور لازم است پرهیز شود. (محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۶۵، ص ۱۸، حدیث ۲۴)
لخت شدن برای سینه زنی در عزاداری چه حکمی دارد؟
آیات عظام: امام خمینی، سیستانی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی: لخت شدن مردان، برای سینه زنی اشکال ندارد؛ لیکن زن ها نباید به بدن مرد اَجنبی نگاه کنند.
آیات عظام: خامنه ای، مکارم: لخت شدن برای سینه زنی در جایی که در معرض دید خانم ها باشد جایز نیست.
خاک تربت امام حسین(علیه السلام) به چه چیز گفته می شود، آیا هنوز بعد از این همه سال خاک تربت وجود دارد؟
تربت امام حسین(علیه السلام) خاکی است که از قبر یا حوالی مرقد مطهر حضرت سیدالشهدا صلوات الله علیه می آورند که شیعه به خوردن آن استشفا می کند؛ خاک اطراف قبر که برای شفای بیمار و مهر نماز استعمال می شود.
امام خمینی(ره) می فرماید: آنچه به صورت قطعی تربت امام حسین(علیه السلام) است خاکی است که از قبر و آنچه عرفاً ملحق به قبر است برداشته می شود. نظر عده ای از مراجع آن است که حکم فضیلت سجده بر تربت امام حسین(علیه السلام) و حکم جواز خوردن کم از آن برای شفاء، مخصوص قبر و کمی از اطراف قبر امام حسین علیه السلام است و بقیه خاک کربلا هر چند محترم است؛ اما حکم خاک قبر امام حسین و اطراف قبر را ندارد.بر اساس برخی از روایات سرزمین کربلا تا پنچ فرسخ از هر طرف جزء حریم قبر امام حسین علیه السلام حساب می شود.بر خاک کربلا تا مقداری که حریم قبر امام حسین علیه السلام است یعنی از هر طرف پنج فرسخ بار می شود. ولی زمین های نزدیک قبر شریف حضرت، دارای فضیلت بیشتری هستند. . تحریر الوسیله، ج ۲، ص ۱۵۶، امام خمینی، موسسه تنظیم و نشر اثار امام خمینی، ۱۴۲۱ ق، چاپ اول.
حکم عَلَم هایی که در مراسم عزاداری معصومین علیهم السلام از آن ها استفاده می شود و بعضی دارای نقش و نگارهایی نیز هستند، چیست؟
آیت الله خامنه ای: استفاده از عَلَم در مراسم عزاداری سید الشهداء علیه السلام با قرار دادن آن در مجلس عزا یا حمل آن در دسته عزاداری فی نفسه اشکال ندارد، ولی نباید این امور جزء دین شمرده شوند.آیات عظام سیستانی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی: استفاده از علم های مذکور به خودی خود در عزاداری اشکال ندارد.
آیت الله صافی: استفاده از علم در مراسم عزاداری سالار شهیدان حضرت ابی عبد الله الحسین(علیه السلام) اگر مشتمل بر مجسمه ذی روح که حرام است نباشد، از تعظیم شعائر محسوب می شود و اشکال ندارد؛ بلکه مطلوب است.
آیا هروله کردن (بالا و پایین پریدن) در عزاداری امام حسین (علیه السلام) جایز است یا خیر؟
آیات عظام: خامنه ای، سیستانی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی: اگر موجب اهانت نسبت به مجلس عزاداری حساب نشود اشکال ندارد.
انجام چنین حرکاتی در شأن عزاداری سیدالشهدا(علیه السلام) که از افضل قربات محسوب می شود، نیست.
آیا سینه زنی و زنجیر زنی در عزاداری که منجر به کبود شدن بدن می شود، جایز است؟
آیات عظام: امام خمینی، خامنه ای، شبیری زنجانی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی: اگر موجب ضرر مهم بر بدن نباشد اشکال ندارد.
آیت الله مکارم: سینه زنی و زنجیر زنی از شعائر حسینی است، ولی از آسیب رساندن به بدن خودداری شود.
آیت الله سیستانی: اشکال ندارد.
منظور مقام معظم رهبری در خصوص عدم شرکت زنان در دسته جات عزاداری چیست؟ لطفا نظر مبارک ایشان را تبیین فرمایید. چرا که در ایام شهادت ائمه بسیاری از هیئات مذهبی اقدام به راه اندازی دسته جات مذهبی می نمایند و زنان نیز پشت سر مردان حضور دارند. آیا این حضور زنان در پشت سر مردان در دسته جات اشکال دارد؟
اولا اگر مصداق اختلاط محرم و نامحرم باشد حرام است و حدودی برای این مسئله مشخص شده است و همین جا توصیه می کنیم در هیئت ها و در مجالس عزا، همه جا باید این رعایت شود و خانم ها حجاب شان را مراعات کنند و همه نگاه شان را نگه دارند؛ نگاه به نامحرم.
اما در خصوص این که خانم ها هم دنبال دسته عزا راه بیافتند و دسته عزاداری راه بیاندازند گفتند این شایسته نیست که خانم ها دسته عزاداری داشته باشند؛ حتی دنبال دسته های عزاداری راه بیافتند. شیوه عزاداری از قدیم الایام مرسوم بوده و خانم ها هم در مجلس عزا شرکت می کردند با مراعات حدود شرعی و حجاب و عفاف.
پرسیدند اگر نامحرم صدای نوحه خوانی یا گریه یا ناله زدن زنان را بشنود اشکال دارد؟
اگر موجب جلب توجه نامحرم باشد یا مفسده ای بر آن مترتب باشد اشکال دارد. اما اگر در آن حد نباشد، به نظر حضرت آقا حرام نیست ، اما شایسته هم نیست که صدای گریه و ناله و ضجه و عزاداری خانم ها را مردان نامحرم بشنوند.
پرسیدند اگر منبری خلاف وحدت شیعه و تسنن صحبت کند، ما در آن مجلس چه وظیفه ای داریم؟
بارها این توصیه رهبر معظم انقلاب اسلامی را و در گذشته امام راحل را شنیده اید و یاد دارید که چقدر تاکید داشتند بر وحدت مسلمین. چون امروزه ما دشمنان مشترکی داریم: استکبار جهانی و صهیونیسم بین المللی؛ که آنها نه به فکر شیعه هستند نه سنی؛ با دیانت شما مخالف هستند. بنابراین توصیه موکد شده است و از نظر حکم شرعی هم به نظر حضرت آقا چه در سخنرانی ها و چه در مداحی ها و چه در کارهای دیگر اعمالی که امروزه موجب تفرقه بین مسلمان ها شود و این وحدتی که مورد نیاز مسلمین است برهم زده شود و دشمن از آن سواستفاده کند، جایز نیست و حرام است و باید از آن پرهیز شود.
منابع: بلاغ، سایت مقام معظم رهبری
