چگونه بصیرت خود را افزایش دهیم؟

مومن بصیر با تزکیه نفس و زهد و اخلاص خود را از نابینایی رهایی بخشیده و راه هدایت را با بصیرت دریافته و در آن گام نهاده و نشانه های این راه را به خوبی شناخته و از امواج متلاطم شهوات گذشته است.

اطاعت و شناخت حجت های الهی

امام علی علیه السلام، خطاب به امتی که در فتنه ها و بی بصیرتی ها، گرفتار آمده اند می فرماید: مردم! کجا می روید؟! رو به کدام طرف می کنید؛ در حالی که پرچم های حق برپاست و نشانه های آن آشکار است. با این که چراغ هدایت روشنگر راهند باز گمراهانه به کجا می روید؟ چرا سرگردان هستید؟ در حالی که عترت پیامبرتان در میان شماست. آنها زمامداران حق و یقینند و پیشوایان دین و زبان های راستی و صدق...

بی تردید مهم ترین و موثرترین راهکار خروج از شرایط فتنه و بصیرت افزایی، اطاعت پذیری از ولی و رهبری جامعه اسلامی است.

پرهیزگاری

انسان وقتی به خدای متعال متصل شد و دل و جان خود را با یاد خدا روشن ساخت، به طور طبیعی خداوند نیز او را در مشکلات و پیش آمدها تنها نخواهد گذاشت و بینش و بصیرت حقیقی را بدو خواهد داد به گونه ای که فریب رنگ و لعاب های ساختگی را نخواهد خورد.

علی (علیه السلام) می فرمایند: و اعملوا انه من یتق الله یجعل له مخرجا من الفتن و نورا من الظلم؛ بدانید که هر آن که تقوای الهی پیشه کند، خداوند از بن بست فتنه ها، گریز گاهی و از امواج ظلمتش، روشنی ویژه ای عطا می کند. و فرمود: ذکر الله ینیر البصائر؛ یاد خدا روشن کننده بینش هاست.

نیز فرمود: الذکر هدایه العقول و تبصره النفوس: یاد خدا، راهنمای خرد و بینش جان هاست.

تزکیه

آماده سازی زمین زراعی و بذرافشانی صحیح در آن و نیز پاکسازی مزرعه از علف های هرز و آفت زدایی به موقع، محصول مرغوب و مطلوب در پی دارد. روح و روان آدمی نیز چنین است. کسب صفات و اعمال خداپسند و زدودن صفات ناپسند، به انسان بینش الهی می دهد. امیرمومنان علی بن ابی طالب علیه السلام این حقیقت را در موارد مختلفی بیان فرموده است. از جمله پس از شمارش برخی از صفات اهل حق و مومن آگاه می فرماید:

قَدْ اَبْصَرَ طَریقَهُ وَ سَلَک سَبیلَهُ وَ حَرَفَ مَنارَهُ وَ قَطَعَ غِمارَهُ وَاسْتَمْسَک مِنَ الغری بِاَوْثَقِها وَ مِنَ الْجِبالِ بِاَمْتَنِها فَهُوَ مِنَ الْیقینِ عَلی مِثْلِ ضَوْءِ الشَّمْسِ...

مومن بصیر با تزکیه نفس و زهد و اخلاص خود را از نابینایی رهایی بخشیده و راه هدایت را با بصیرت دریافته و در آن گام نهاده و نشانه های این راه را به خوبی شناخته و از امواج متلاطم شهوات گذشته است. از میان دستگیره های هدایت، به مطمئن ترین آنها چنگ زده و از رشته های (نجات) به محکم ترین آنها متمسّک شده است؛ به همین دلیل در مقام یقین به آنجا رسیده که (حقایق را) همانند نور آفتاب می بیند.

با کتاب خدا،گویا و شنوا شوید!

قرآن کریم مکرراً مفاهیم حق و باطل را در قالبهای مختلف بیان و ابعاد آن را روشن کرده است و قواعد متعددی برای این شناخت و حرکت بر مدار حق اعلام داشته است. تلاوت آیات قرآن، به ویژه همراه با تدبر عمیق، دل انسان را جلا می دهد. این وعده محتوم اولیا الهی است. امیرمومنان علیه السلام می فرماید:

این کتاب خداست که با آن بینش می یابید، گویا و شنوا می شوید کتابی که هر پاره اش، دیگر پاره را بیان گر و هر بخش، دیگر بخش را گواه است. در شناخت خدا، به چندگانگی نگراییده است که همراه خود را از خدا منحرف کند.

دنیا؛ نهایت همّت کوردلان!

وزنه نه چندان سنگین در پای پرنده آن را از پرواز باز می دارد و زمین گیر کرده و محدودش می کند. آدمی نیز چنین است. وابستگی مادّی او را از جهات معنوی محدود می کند.علی بن ابی طالب علیه السلام می فرماید:

همانا دنیا نهایت دیدگاه کوردلان است که آن سوی دنیا را نمی نگرند، اما انسان آگاه، نگاهش از دنیا عبور کرده از پس آن سرای جاویدان آخرت را می بیند. پس انسان آگاه به دنیا دل نمی بندد، و انسان کوردل تمام توجه اش دنیاست. بینا از دنیا زاد و توشه برگیرد، و نابینا برای دنیا توشه فراهم می کند.

حرف آخر از زبان رهبر انقلاب

«بصیرت یعنی وجود چشمان تیزبینی در انسان که بتواند پشت صحنه مسائل پیچیده سیاسی را بخوبی تشخیص دهد. این مهم در طول دوران تاریخ معاصر ایران و حوادث بعد از انقلاب خط کش جدا شدن افراد هوشیار از غافل بوده است.»

منابع:
- نهج البلاغه، خطبه 183، 133، 106، 78
- غررالحکم و دررالکلم، ص 421، ح 5116. ص 85 -ح 1432
- بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار اعضای دفتر رهبری و سپاه حفاظت ولی امر، 5/5/1388