تبیان، دستیار زندگی
ألرّسالَةُ العَلَویة فی فَضلِ أمیرالمؤمنین عَلی سائرِ البَرّیة سِوی سیدنا رَسولُ الله کتابی به زبان عربی اثر ابوالفتح کراجکی در کلام و با موضوع تفضیل علی بن ابی طالب است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ریاضی دانی که از فضایل امیرالمؤمنین نوشت!

ألرّسالَةُ العَلَویة فی فَضلِ أمیرالمؤمنین عَلی سائرِ البَرّیة سِوی سیدنا رَسولُ الله کتابی به زبان عربی اثر ابوالفتح کراجکی در کلام و با موضوع تفضیل و برتری علی بن ابی طالب است.

فرآوری: محمد باعزم- بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان
ن

ألرّسالَةُ العَلَویة فی فَضلِ أمیرالمؤمنین(علیه السلام) عَلی سائرِ البَرّیة سِوی سیدنا رَسولُ الله (علیه السلام) کتابی به زبان عربی اثر ابوالفتح کراجکی (درگذشت ۴۴۹ق) در کلام و با موضوع تفضیل علی بن ابی طالب (علیه السلام) است. مؤلف در این اثر، کتاب را در سه قسم آورده و به افضلیت علی (علیه السلام) از طریق قرآن، ویژگی های امام و جواب به شبهات وارده درباره امام می پردازد. این رساله که از اعتقادات شیعه بحث می کند با عنوان « التفضیل » نیز شهرت دارد.

شیخ ابوالفتح، محمد بن علی کراجکی طرابلسی در قرن چهارم هجری به دنیا آمد. او از درخشان ترین چهره های علمی نیمه اول قرن پنجم هجری و معاصر با شیخ طوسی و فقیه، اصولی، ریاضیدان، ستاره شناس، ادیب و آگاه به علوم حدیث، فلسفه، کلام، نحو، اخلاق، تاریخ، رجال، تفسیر و پزشکی بود. وی از شخصیت های بزرگی مانند شیخ مفید و سید مرتضی بهره برده و بیش از ۸۰ تألیف دارد.

مولف، مطالب خود را به صورت پیوسته و با کلمه فصل، مباحث را از همدیگر تفکیک می کند و در هر فصل به بیان یکی از فضایل امیرالمؤمنین (علیه السلام) می پردازد که سبب برتری آن حضرت بر دیگران است. این اسباب در واقع احادیثی از رسول خدا یا منقبت و ویژگی ای است که آن حضرت دارا بوده است.

مؤلف با توضیحی کوتاه درباره این فضیلت ها، به نقل روایات آنها پرداخته و با ذکر سلسله اسناد، آنها را آورده است. سپس توضیح می دهد که این احادیث یا گزارش ها چگونه بر فضل و برتری علی (علیه السلام) بر دیگران دلالت می کند.

از آنجا که مؤلف، خود از عالمان و محدثان کهن است نیازی به ذکر مصادر نبوده و در واقع، روایات او منبعی برای کتب بعدی مثل بحارالانوار علامه مجلسی است.

خود مؤلف نیز تلاش کرده روایات و احادیث را با اَسناد روایات محدثان غیر شیعه نقل کند و به روایات فریقین توجه داشته است؛ چنانکه ابتدا از آیات قرآن استدلال آورده و از دلیل عقلی نیز بهره برده است.

محتوای کتاب

قسم اول: فی آلاثار

در این بخش به اثبات برتری حضرت علی (علیه السلام) از طریق آیات قرآن می پردازد و با استناد به آیه مباهله و منظور از لفظ «انفسنا» که حضرت علی (علیه السلام) است افضلیت حضرت را ثابت کرده و در ادامه به وسیله برخی از روایات از قبیل حدیث مؤاخات و حدیث طیر و... و برخی روایات دیگر، افضلیت حضرت علی بر سائر مردم را اثبات می کند و گاهی در ذیل این روایات روایاتی نیز از اهل سنت که برای اثبات مدعی خود بیان می کنند را ذکر کرده و آنرا رد می کند.

کراجکی همچنین به نقل روایاتی می پردازد که ابن شاذان از طرق اهل تسنن در مضمون افضلیت حضرت آورده و بدین وسیله به اثبات مدعا می پردازد.

شیخ ابوالفتح، محمد بن علی کراجکی طرابلسی در قرن چهارم هجری به دنیا آمد. او از درخشان ترین چهره های علمی نیمه اول قرن پنجم هجری و معاصر با شیخ طوسی و فقیه، اصولی، ریاضیدان، ستاره شناس، ادیب و آگاه به علوم حدیث، فلسفه، کلام، نحو، اخلاق، تاریخ، رجال، تفسیر و پزشکی بود. وی از شخصیت های بزرگی مانند شیخ مفید و سید مرتضی بهره برده و بیش از ۸۰ تألیف دارد

قسم دوم: فی الاعتبار

در این قسمت ویژگی هایی از حضرت می شمرد که دلالت بر افضلیت او می کند مانند: سابقه حضرت در اسلام، لیلة المبیت، مقامات حضرت در جهاد، جایگاه حضرت در جنگهای احد، خندق و احزاب.

در ادامه، اجماع سید مرتضی مبنی بر اینکه حضرت علی (علیه السلام) افضل امت بعد از نبی (علیه السلام) است را بیان می کند.

قسم سوم: در جواب بعضی از شبهات وارد بر افضلیت حضرت علی (علیه السلام) بر تمام خلق مگر پیغمبر خاتم (علیه السلام).


منبع:
1.کراجکی، ابوالفتح، الرسالة العلویة فی فضل أمیر المؤمنین علیه السلام علی سائر البریة، قم، دلیل ما، ۱۴۲۷ق.
2.کتاب شناخت سیره معصومان
مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.