زنجیره شیمیایی در مرزها ادامه دارد

سال ها از جنگ گذشته است ولی هنوز مردم مرزنشین کشور با عوارض ناشی از بمب های شیمیایی صدام دست به گریبان اند. زنجیره دست وپنجه نرم کردن مرزنشینان با عوارض شیمیایی همچنان ادامه دارد.

صدام در طول جنگ تحمیلی با ایران بارها و بارها با بمباران شهرها و کشتار غیرنظامیان کنوانسیون های بین المللی علیه سلاح های شیمیایی را نقض کرد. اگرچه خود جنگ نیز برخلاف تمامی قوانین انسانی و بین المللی بود ولی کشتار به وسیله بمباران هواپیماهای رژیم بعث عراق یکی از جنایت های آشکار علیه مردم بی دفاع به شمار می رود. در این اقدام بسیاری از کشورهای داعیه حمایت از حقوق بشر همچون آلمان با دادن سلاح های شیمیایی به صدام او را در این راه همراهی کردند.

صدام و نقض منع استفاده از سلاح شیمیایی

سال های بعد از جنگ نام شهرهایی چون سردشت، حلبچه، مریوان با یاد بمباران های شیمیایی و جنون آمیز صدام علیه مردم در ذهن ها تداعی می شد. بمباران شیمیایی شهرهای مرزی ایران تنها اقدام صدام در نقض کنوانسیون های بین المللی نبود، چرا که پیش از جنگ نیز بارها از این سلاح ها در سرکوب مردمان کرد عراق استفاده کرده بود. چنانچه در زمان جنگ تحمیلی نیزدر نسل کشی آشکار شهر حلبچه عراق را بمباران کرده و باعث کشته شدن کودک و پیر و جوان این شهر شد.

تا سال ها اثرات گازهای شیمیایی سارین، وی ایکس، گاز خردل که منجر به عوارض دراز مدتی چون کوری مادرزادی، نقص عضو نوزادان پیش از تولد، سرطان و ناباروری شده بود بسیاری از مردم روستاها و شهرهای مرزی همچون سردشت و مریوان را درگیر خود کرد. کودکانی که با استنشاق و در معرض قرار گرفتن این گازها دچار عارضه شیمیایی شدند تا سال ها با درد و رنج به زندگی ادامه دادند. چه بسیار مادرانی که هنگام تولد با کودکانی ناقص الخلقه رو به رو شدند.

اگرچه در این سال ها بنیاد شهید و سازمان های متولی در رسیدگی به جانبازان اقداماتی را برای تحت پوشش قرار گرفتن جانبازان ناشی از اثرات بمباران های شیمایی انجام داده اند، اما بسیاری از مجروحان به دلیل دوری از شهرها و عدم پیگیری، موفق به دریافت تسهیلات حداقلی و امکانات درمانی نشده اند.

روستای «سیاناو» از توابع شهر مریوان امروزه با داشتن 300 نفر جمعیت از جمله روستاهای محروم اما زیبای منطقه کردستان است که فاصله کمی با مرز عراق دارد. در زمان جنگ تحمیلی این روستا به دلیل نزدیکی با مرز ایران و عراق خالی از سکنه شد و مردم به روستاهای اطراف مهاجرت کردند که بسیاری در این جابه جایی مورد هجوم بمب افکن های صدام قرار گرفته و شیمیایی شدند.

بسیاری از بیماری هایی که امروزه مردم این نواحی با آن دست به گریبان هستند ناشی از آثار همان حملات شیمیایی است. شمسه از زنان روستای سیاناو است که در زمان حمله صدام به روستای «ویسه» پناه می برد، اما در این روستا مورد هجوم و بمباران هواپیماهای صدام قرار گرفته و شیمیایی می شود. باوجود گذشت سال ها از جنگ تحمیلی در سال های اخیر عوارض ناشی از گازهای شیمیایی خود را نشان داده است. شمسه آستینش را بالا می زند و به قسمتی از دست اشاره می کند که متورم و تیره رنگ است. با زبان کردی می فهماند که این عارضه ها که روی قسمت هایی از بدنش نمایان شده به دلیل آثار شیمیایی است.

بزرگ ترین درد مریوان

یکی دیگر از اهالی منطقه که آقایی میان سال است در خصوص عوارض شیمیایی مردم روستا می گوید: «بسیاری از مردم این روستا و روستاهای اطراف در جنگ شیمیایی شده اند، اما به دلایل مختلف پیگیری نکرده اند، مهم ترین عامل نیز بی اطلاعی مردم منطقه از قوانین و امکانات است.»

یکی دیگر از مادران روستا خانمی است که در زمان جنگ سن کمی داشته و هنگام حمله عراق به همراه مادرش درراه فرار به روستای ویسه شیمیایی می شود. آثار تاول روی سرش هنوز مشخص است. می گوید: «ریه های دخترم که بعد از جنگ به دنیا آمد نیز مشکل دارد».

خانم دیگری به بیماری های پوستی مبتلا شده است. آثار شیمیایی این بار با تاول های قرمز روی پاهای زن پدیدار می شود. نمی داند که برای حل مشکلش باید به کجا مراجعه کند و چطور می تواند پیگیر مسئله درمانش باشد.

گردوغبار شیمیایی

در سال های اخیر و با ورود گردوغبار به کشور مجروحان شیمیایی مناطق مرزی علاوه بر تحمل درد و جراحت شیمیایی می بایست بیماری های ناشی از ورود گردوغبار را هم تحمل کنند. این در حالی است که تا کنون هیچ اقدام قابل توجهی برای حل مشکل ریزگردها نشده است. عوامل دیگری چون نبود جاده و مسیر پرتردد ماشین های باری که باعث بلند شدن خاک و گردوغبار می شود باعث شده تا امراض شیمیایی هر روز به نحو مختلفی خود را نشان دهد.

اگرچه هر چند مدت یک بار گروه تخصصی شامل پزشکان و گروه درمانی بنیاد شهید و امور ایثارگران برای ویزیت جانبازان شیمیایی به شهرهای مرزی کشور سفر می کنند، اما ساکنان این روستا همچنان از حداقل ها بی بهره اند.

خردادماه امسال بود که پایش تخصصی جانبازان شیمیایی در کردستان صورت گرفت. پزشکان متخصص ریه، چشم و پوست به معاینه و درمان جانبازان اقدام کردند و تعدادی از جانبازان که نیاز به اقدامات درمانی بیشتری داشتند به تهران منتقل شدند. بااینکه گروه تخصصی بنیاد شهید هر چند مدت یک بار به شهرستان هایی چون سردشت و مریوان اعزام می شوند و به صورت رایگان جانبازان را ویزیت می کنند ولی تابه حال اقدام جدی برای شناسایی تمامی جانبازان شیمیایی در این مناطق صورت نگرفته است. بسیاری از جانبازان باوجود تحمل شرایط سخت ناشی از عوارض شیمیایی تابه حال از خدمات بنیاد شهید و ویزیت پزشکان این سازمان در شهرهای خود بهره مند نشده اند. خانواده هایی که به دلیل بی اطلاعی مجبور به تحمل سال ها جراحت و درد هستند.

به امید روزی که اقدامی درخورشان این جانبازان و بیماران انجام گیرد و آن ها هم از حداقل های موجود بهره مند شوند.