نیمه ای پر نیمه ای خالی
اگر شما هم روزی خودتان را در حال زمزمه این بیت از مولوی یافتید که می گوید: «هر کسی از ظن خود شد یار من/ از درون من نجست اسرار من» احتمالا در رابطه ای با نزدیکان یا اطرافیان تان به مشکلی برخورده اید و این مشکل ناشی از برداشت اشتباه طرف مقابل شما از نیت و عمل تان بوده است و حالا شما مانده اید و حجم زیادی از تجزیه و تحلیل های مختلف برای رفتارهای پیش بینی نشده از سمت دوست یا عزیزی.
اما آیا بعد از تمام شدن همه فكرها و تحلیل های چند بعدی، بررسی كرده اید كه ریشه این سوء تفاهم ها در كجاست؟ پیشنهاد ما برای رفع كامل این مشكل، پیاده كردن حسن ظن در برنامه رفتاریتان است. برداشت مثبت از برخوردها و اتفاقات، آرامش را همراه با بركت به زندگی شما وارد می كند. حسن ظن تنها محدود به رابطه با خویشان و دوستان نیست بلكه در ارتباط با خداوند بعد معنوی شما را ارتقا می دهد و در بعد اجتماعی اجازه می دهد تا ترازوی تعقل را بیشتر از قبل به كار ببندید.
عزیزان جان
تا به حال به بالای تپه های رملی رفته اید؟ هر یك قدم كه بالا می روید ممكن است دو قدم به پایین سُر بخورید، تا جایی كه بتوانید بر این سیستم پر تَنش غلبه كرده و یكباره مسیر را با سرعت طی كنید. پرورش افكار منفی به همین شكل شما را عقب می راند و نهایتا وارد حریم قلب می شود و روی حال و رفتار طرف مقابل شما اثر می گذارد.
اگر شما در ارتباط با همسر، والدین، دوستان و آشنایان، رفتار همه را بررسی كنید و بسنجید كه هدف كدام رفتار طرف مقابل، شما بوده اید یا اگر حرفی را بیان كرده، برای كوچك كردن شخصیت شما بوده و... اینها همه بذر بدبینی را در روح و جان شما می پراكند. بهتر است نسبت به افرادی كه با آنها در ارتباط هستید، یك پیش فرض تعریف كنید و آن هم این است كه این افراد، نیت خیر دارند، جز به نیكی با شما رفتاری نمی كنند و سخنی به زبان نمی آورند. با این روش دیگر خبری از داوری و تجزیه و تحلیل چندساعته بعد از یك گفت وگوی ساده نیست. برای شروع می توانید این رفتار را روی نزدیك ترین و عزیزترین افراد زندگی تان پیاده كنید تا كم كم برای شما درونی شود؛ به عنوان مثال اگر تا قبل از این، بعد از پایان هر جمله همسرتان مشخصا جبهه می گرفتید و نهایتا چند كلمه ای بحث میان شما رد و بدل می شد، می توانید این بار سكوت كنید. اینطور فكر كنید كه برخورد ایشان و حرفی كه به زبان آورده به صلاح شماست و سعی كنید این بار به آن حرف هایی كه شنیده اید عمل كنید.
بعد از وظیفه
حتما برای شما اتفاق افتاده است كه بعد از انجام كاری، منتظر نتیجه بمانید و تا روشن شدن انتهای كار، شما هر لحظه با خود شرایط مختلفی را مرور كنید كه اگر از فلان راه رفته بودم ممكن بود سریع تر به مقصود برسم. اینجا لازم است كه صبر كنید و نگاهی دوباره به روند فكری تان داشته باشید. تلاش فكری و جسمی شما فقط تا قبل از انجام آن كار، اثر گذار است. بعد از آن مهلت زمانی، هر چقدر به آن فكر كنید نتیجه بهتر برای شما نخواهد داشت. اگر مطمئن هستید كه همه تلاش تان را برای رسیدن به هدف مشخصی كه داشته اید، به كار گرفته اید پس امیدوار باشید و به خودتان و توانایی های تان مهر مثبت بزنید و بدانید نتیجه تلاش های شما هر چه بشود همان خیر و صلاح شماست. بعد از این را به خداوند بسپارید. سعی كنید آرام باشید. ملموس ترین مثال برای اغلب ما كنكور است. روز بعد از كنكور هیچ كاری از شما ساخته نیست؛ مثلا درس خواندن در روز بعد از كنكور اثری در رتبه شما نخواهد داشت! اینجا ایستگاهی است كه توكل به خداوند می تواند به كمك شما بیاید.
خدای مهربان ما
در دین عزیز اسلام بسیار تأكید شده است كه به خداوند و هر آنچه از سمت او است، حسن ظن داشته باشید؛ «اَنَا عِندَ حُسنِ ظَنِّ عَبدِی المُؤمِنِ بِی، اِن خَیراً فَخَیر وَ اِن شَرَّاً فَشَرّاً» خداوند متعال طبق ظن انسان با او رفتار می كند.اگر ظنش نیكو بود، پاداش نیك می دهد و اگر ظنش بد بود، كیفر بد می دهد. خداوند آنقدر بزرگ و تواناست كه می تواند تكه سنگی را به كوهی تبدیل كند. خیلی ها را حتما در اطراف تان دیده اید كه می گویند فلان موقعیت را كه خدا به ما نمی دهد، یا خدا فقط 50درصد از خواسته های ما را می شنود و 50درصد از این 50درصد را به ما می دهد! این نوع نگاه به توانایی ها و علم خداوند، با دانسته های دینی ما در تناقض است؛ چرا باید به خدایی كه رحمتش بر غضب او همیشه سبقت گرفته است، حسن ظن نداشت؟ زمانی كه شما به كسی علاقه مند باشید، به رفتارها، قول ها و حرف های او خوش بین هستید و آنها را باور دارید؛ این یعنی به او ایمان دارید. بدگمانی با اصل ایمان در تناقض است. اگر حسن ظن به خداوند را در جان كارهای تان داشته باشید، به او اطمینان می كنید و كارهای خیری مانند ازدواج را به تأخیر نمی اندازید؛ چرا كه می دانید خداوند قول داده است كه به كارهای نیك بركت می دهد.
همه جا و همه، نه!
با خواندن قسمت های قبل این متن شاید این سؤال پیش بیاید كه باید به همه افراد و همه حرف ها خوش بین باشیم و به آنها عمل كنیم؛ جواب «خیر» است. در مسیری كه عقل شما باطل بودن راه را تأیید می كند دیگر حسن ظن داشتن به پایان آن بی معناست. در این حالت، ظن جای خود را به وهم می دهد. اگر فكر می كنید به تنهایی نمی توانید مشخص كنید كه موقعیت پیش روی شما خیر است یا شر، حسن ظن داشته باشید یا نه؟ بهتر است از یك یا دو مشاور عاقل و مومن كمك بگیرید تا مسیر برای شما روشن شود. به اتفاقات شایع این روزها از این دریچه نگاه كنید. كسی كه دشمنی او ثابت شده است، مطمئنا حرف های در ظاهر نیك او هم در عمل برای شما نتیجه ای جز تنش ندارد. پس نمی توان با او با حسن ظن برخورد كرد. شاید در گذشته این صحبت ها در میدان جنگ فیزیكی مصداق پیدا می كرد اما امروزه در شبكه های ماهواره ای و فضای مجازی به راحتی قابل لمس است و جایگاهی است كه شما باید به حرف ها و گفته های شان در ابتدا با سوءظن برخورد كنید.
