تبیان، دستیار زندگی
محمد بحرانی پیش از حضورش در «خندوانه» و صداپیشگی شخصیت جناب خان، مدتی صداپیشگی عروسک های محبوب دیگری از مجموعه کلاه قرمزی را انجام داد که قطعا سهم بیشتر این محبوبیت حاصل توانایی او بود و مدت هاست جناب خان بخشی مهم از زندگی او را به خود اختصاص داده است. عر
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

پای حرف جناب خان

گفت و گو با محمد بحرانی

محمد بحرانی پیش از حضورش در «خندوانه» و صداپیشگی شخصیت جناب خان، مدتی صداپیشگی عروسک های محبوب دیگری از مجموعه کلاه قرمزی را انجام داد که قطعا سهم بیشتر این محبوبیت حاصل توانایی او بود و مدت هاست جناب خان بخشی مهم از زندگی او را به خود اختصاص داده است.

بخش سینما و تلویزیون تبیان
جناب خان

عروسکی که محبوبیت عجیبی بین مخاطبان برنامه خندوانه پیدا کرده است، ظاهرا قرار است در آینده اتفاقات دیگری برایش رقم بخورد. گفت وگو با محمد بحرانی در حاشیه رونمایی از برند جناب خان اتفاق افتاد؛ برندی که بحرانی نیز در آن مشارکت دارد و قرار است هر آنچه به این عروسک محبوب مرتبط است، از این طریق به دست دوستدارانش برسد.

حقیقت این است که جناب خان، مدت هاست یکی از شخصیت های محبوب ایرانی هاست و بدون شک یکی از عوامل موفقیت برنامه«خندوانه» حضور این شخصیت است. اما طبعا «خندوانه» تابه حال دچار ممیزی هایی شده و شوخی های بداهه جناب خان نیز بخشی از این ممیزی ها بوده است.
تصور می کنم همه بر این موضوع اشراف دارند که تلویزیون، مقتضیاتی برای کارکردن دارد و این موارد بر کسی پوشیده نیست. چارچوب هایی هست که نباید از آنها خارج شد. همان طور که گفتید، برنامه ما هم بیشتر متکی بر بداهه است. ممکن است گاهی چیزهایی در ضبط اتفاق بیفتد که بعد مدیران به هردلیلی صلاح بدانند پخش نشود. گاهی وقت ها هم با تغییر مدیریت ها این خطوط قرمز جابه جا می شود. سلایق متفاوت است و تصورم این است در دوره مدیریت جدید کمی فضا بازترشده و به نظرم، این موضوع به کیفیت برنامه ما هم کمک کرده است.

یکی از جذابیت های حضور جناب خان و اتفاقات برنامه «خندوانه» طبعا بداهه بودن آنهاست، البته به نظر می رسد این بداهه پردازی در بسیاری از مواقع در مطرح کردن مسائل سیاسی یا اجتماعی باعث مشکلاتی هم شده است.
خدا را شکر «خندوانه» زنده نیست، این به ما کمک می کند کمی راحت تر در استودیو اجرا کنیم و درنهایت اگر اتفاق بدی افتاده بود، در تدوین درست کنیم. اما همان طور که گفتید، ما روی یک خط عجیب راه می رویم که مدام باید حواسمان به همه چیز باشد، باید خبرگردی کنیم و اطلاعاتمان به روز باشد و درباره بسیاری از اتفاقات روز صحبت کنیم. از طرفی مردم از همه اقشار هم توقع دارند حرفشان در برنامه زده شود.

فکر می کنید درحال حاضر«خندوانه» در موقعیت خوبی است؟

ما فصل دوم را در شرایط خوبی تمام کردیم و طبعا در فصل سوم، کار سختی داشتیم و چند دلیل باعث شد در شروع این فصل خیلی باقدرت حضور پیدا نکنیم. یکی از این دلایل این است که ما پیش تولید کم و کوتاه مدتی داشتیم، دوم اینکه ما دقیقا از عید شروع کردیم. معمولا یک برنامه در آغاز و با داشتن دکور یا ایده های جدید، کمی زمان می برد تا مخاطب با آن ارتباط برقرار کند اما وقتی در عید شروع می کنید، توقع مخاطبان این است که برنامه در بهترین موقعیت باشد

«خندوانه» در این مدت دچار فرازونشیب های زیادی شد. به نظرم، ما فصل دوم را در شرایط خوبی تمام کردیم و به قول معروف، در یک اوجی فصل دو تمام شد. طبعا در فصل سوم، کار سختی داشتیم و چند دلیل باعث شد در شروع این فصل خیلی باقدرت حضور پیدا نکنیم. یکی از این دلایل این است که ما پیش تولید کم و کوتاه مدتی داشتیم، دوم اینکه ما دقیقا از عید شروع کردیم. معمولا یک برنامه در آغاز و با داشتن دکور یا ایده های جدید، کمی زمان می برد تا مخاطب با آن ارتباط برقرار کند و برنامه به روال منطقی برسد. اما وقتی در عید شروع می کنید، توقع مخاطبان این است که برنامه در بهترین موقعیت باشد و به نظر من، همین موضوع باعث شد در آغاز انتقادهایی نسبت به برنامه صورت گیرد. برخی از این انتقادات درست بود، اما به نظرم، مدتی که گذشت و با دکور ارتباط گرفتیم، به فرم و روال سابق برگشتیم. ژس العمل هایی که این روزها از مردم یا دوستان خوبم در نشریات و رسانه ها و منتقدان دارم، گویای این است که خدا را شکر حال خندوانه و جناب خان خوب است.

آقای بحرانی! کمی از گذشته جناب خان صحبت می کنید، خالق این عروسک چه کسی است؟
سوال خوبی است، چراکه وقتی شخصیتی مثل جناب خان آن قدر دیده می شود، طبعا حواشی کنارش زیاد می شود. واقعیت این است که جناب خان از«کوچه مروارید» شروع شد. «کوچه مروارید» کاری برای شبکه نمایش خانگی بود که آقای سالار زهی تهیه کننده و کارگردان این مجموعه بودند. در آغاز یک اتاق فکر متشکل از خود آقای سالار زهی، بنده، نیوشا صدر، بهادر مالکی، امیر سلطان احمدی و محمد نادری تشکیل شد. ما به اتفاق دور هم جمع شدیم و به این نتیجه رسیدیم داستان ما در یک محله اتفاق می افتد و شخصیت های این محله باید ویژگی های متفاوتی داشته باشند. به واسطه اینکه من در شیراز در محله ای بزرگ شدم که کلی از همسایه های ما جنوبی بودند و در تمام این سال ها با موزیک جنوب بزرگ شدم، پیشنهاد دادم یکی از شخصیت های محله می تواند یک جنوبی باشد، چراکه آدم های باحال و خوش ریتمی هستند و لهجه زیبایی هم دارند و من هم می توانستم با این لهجه صحبت کنم، در آن جلسه همه از این طرح استقبال کردند و به این نتیجه رسیدیم این شخصیت می تواند یک دوره گرد باشد، اسم شخصیت را هم محمد نادری، «جناب خان» گذاشت که نویسنده «کوچه مروارید» هم بود. اما در این مجموعه هم خیلی از اتفاقات بداهه بود، یعنی لزوما همه چیز برمبنای متن پیش نمی رفت؛ ازجمله آواز های گاه وبی گاه جناب خان یادگار همان هم محله ای های جنوبی ام در شیراز بود. بنابراین می خواهم ادعا کنم که جناب خان خالقی ندارد، بلکه خالقانی دارد؛ از عروسک ساز خانم هدیه هاشمی گرفته تا تهیه کننده و کارگردان آقای سالار زهی، محمد نادری که در «کوچه مروارید» اسم گذاری و نویسندگی کرده، مهدی برقعی و حامد ذبیحی که عروسک گردان های این شخصیت هستند؛ امیر سلطان احمدی که همواره به من مشاوره داده و بسیاری از اوقات شعرهایی که جناب خان می خواند را او می نویسد و بچه هایی که در فصل سه در تیم ایده پردازی ما هستند، آقایان حسام مقامی کیا، مهدی شاه پیری، محمد عسگری و خانم مهناز خطیبی در این کار مشارکت دارند. لازم می دانم بگویم از شروع کار جناب خان در خندوانه، ما نویسنده یا متن نوشته شده ای نداشته ایم. براساس یک طرح کلی از خودم یا امیر سلطان احمدی به کمک عروسک گردان ها پیش رفته ایم و در فصل سه هم دوستانی که ذکر کردم به ما اضافه شدند. ایده طرح شده با رامبد مطرح می شود. او هم نظرهایش را می دهد و بقیه چیزها در صحنه و در لحظه اتفاق می افتد.

جناب خان

پس نمی توان گفت خندوانه خیلی به متن متکی است.
بله، متن نوشته شده ای وجود ندارد، بیشتر شبیه اتاق فکری است که برای هر قسمت به یک طرح داستانی می رسیم آن طرح داستانی را با رامبد جوان مطرح می کنیم و با یک چکش کاری کوچک برای اجرای برنامه آماده می شویم و سهم بیشتر آنچه در خندوانه می بینید، بداهه است. البته قبل از هر قسمت تحقیق کوچکی درباره پیشینه، قومیت و زبان میهمان داریم و بقیه چیزها در صحنه اتفاق می افتد و باید آماده باشیم که نسبت به حرف های میهمان واکنش نشان دهیم.

تعداد انگشت شماری از برنامه های عروسکی در تمام این سال ها به موفقیت چشمگیری رسیده اند که البته شما در دو مورد از بهترین های آنها «کلاه قرمزی» و صداپیشگی «جناب خان» مشارکت داشتید. از نظر شما، اصول موفقیت برنامه های این چنینی چیست؟
الان که درباره «کلاه قرمزی» صحبت شد، باید بگویم ایرج طهماسب بهترین معلم من در زندگی بوده، تأکید او همیشه این بوده است که از صفر تمرین کنیم و از صفر احساسات انسانی را بازنگری و مفاهیم ابدی و ازلی را پیدا کنیم؛ مفاهیمی که همیشه آدم با آنها احساس قرابت می کند. در حال حاضر احساس می کنم مردم «جناب خان» را به عنوان یک عروسک نمی بینند، چون در آغاز ما هم «جناب خان» را به عنوان یک عروسک ندیدیم. «جناب خان» مثل همه ما خصوصیات خوب و بد زیادی دارد. مثلا می تواند بی جنبه باشد یا زمانی خشن شود یا مهربان باشد و عاشق پیشه و همه کارهایی که یک آدم معمولی می تواند انجام دهد.
از طرف دیگر یک اتفاق عجیب افتاده كه به نظرم، در تلویزیون بی سابقه است و آن این است که برای اولین بار این اعتراض را داریم که چرا به گویش و لهجه ما آواز نمی خوانید یا حرف نمی زنید؟ جالب است همیشه در تلویزیون این اعتراض وجود داشته که چرا این سریال با لهجه ما بوده؟ نمی دانم چرا، شاید به غلط احساس تمسخر می کردند. اما ما نشان دادیم به شما احترام می گذاریم؛ اینکه لرها ببینند کردی چقدر زیباست، فارس ها از شنیدن عربی لذت ببرند، بلوچ ها آوازهای گیلکی را بشنوند و همه از لهجه و زبان همدیگر لذت ببریم.


منبع: شرق / بهناز شیربانی