تبیان، دستیار زندگی
گزارشی از برگزاری کارگاه آموزش آواز استاد محمدرضا شجریان نخستین روز از کارگاه آموزش آواز استاد محمد رضا شجریان با حضور بیش از 300 نفر از هنرجویان در آمفی تئاتر مجتمع فرهنگی آسمان برگزار شد.این جلسه به بیان مباحث...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

کارگاه آواز شجریان

گزارشی از برگزاری کارگاه آموزش آواز استاد محمدرضا شجریان

نخستین روز از کارگاه آموزش آواز استاد محمد رضا شجریان با حضور بیش از 300 نفر از هنرجویان در آمفی تئاتر مجتمع فرهنگی آسمان برگزار شد.این جلسه به بیان مباحثی پیرامون، تکنیک، صدا سازی و شیوه های مختلف آوازی اختصاص داشت که در جلسه ای سه ساعته توسط محمد رضا شجریان بیان شد.

-- پرچم آواز ایران همیشه باید بالا باشد

محمد رضا شجریان در این جلسه که با مدیریت حمید نوربخش برگزار شد به دلایل برگزاری کارگاه آموزش آواز اشاره کرد و گفت : در طول سالهایی که در عرصه موسیقی و آواز حضور داشتم و فعالیت کردم دیدم که بسیاری از علاقمندان به آواز به هر دری که می زنند به نتیجه مطلوب نمی رسند ومتاسفانه در این عرصه ندیدم کسانی را که بتواند پرچم آواز ایرانی را به دست بگیرد اما نا امید هم نیستم و می خواهم پرچم آواز ایران همیشه بالا باشد چراکه استعدادهای جوان را دیدم که می توانند این امر مهم را به عهده بگیرند. بر همین اساس بود که تصمیم گرفتم بار دیگر کلاسهای آواز را تشکیل بدهم تا شاید بتوانم راه درست را نشان دهم.

این استاد مسلم آواز در ادامه به معلم آواز اشاره کرد وگفت : معلم خوب همیشه می تواند راهنما باشد اما من هم مانند بسیاری از هنرجویانی که در این جمع حاضر هستند در مقطعی که در مشهد زندگی می کردم معلم نداشتم حتی تا 25 سالگی معلمی را پیدا نمی کردم که بپرسم گوشه ای را که می خوانم اسمش چیست؟ تا این که به تهران آمدم . در همان زمان هم معلم آواز نداشتم و آواز را پیش اساتیدی که خوب ساز می زدند آغاز کردم و چون از بچگی توجه خاصی به صداهای خوب داشتم و آنها را دنبال می کردم توانستم به سرعت و با پشتکاری که داشتم به نتیجه برسم.

وی در ادامه به شیوه های آوازی اشاره کرد و گفت : در طول این سالها هنرجویان و همچنین خواننده های بسیاری را دیدم که سن و سالی از آنها گذشته ولی در شیوه های آوازی مشکل دارند و فقط ردیف را خوب می شناسند در واقع راهی که برای آواز پیش گرفتند راه درستی است اما دو نکته را در بین آثار آنها نمی بینم : یکی این که از صدای خود استفاده درستی نمی کنند و اغلب در اوج و بم خوانی ناموفق هستند و فقط دنبال یادگیری ردیف رفتند و دیگر اینکه شعر را نادیده می گیرند و در اغلب موارد همه شعر را فدای ردیف و گوشه می کنند که این بی انصافی است.

-- هیچ کس دنبال تکنیک و صداسازی نیست

شجریان مشکلات آواز را نداشتن کلاسهای خوب برای این مقوله از موسیقی دانست و گفت : عدم وجود کلاسهای خوب برای آموزش آواز باعث ایجاد مشکلاتی در اجرای آواز می شود . مثلا زمانی که هنرجو فالش می خواند و یا در تحریر مشکل دارد تذکر داده نمی شود و هنرجو هم گمان می کند که خوب می خواند و همین طور غلط ادامه می دهد، در حالی که ردیف و شیوه باید با هم باشند و اگر یکی از این دو مقوله ناقص باشد کار می لنگد.

وی تصریح کرد : با این اوصاف هنرجو در تمام کلاسهای آواز فقط ردیف یاد می گیرد وهیچکس در هیچ کلاسی دنبال تکنیک و صدا سازی نیست.

محمد رضا شجریان به عنصر تقلید در یادگیری آواز اشاره کرد و گفت : تقلید صدای اساتید آواز یکی از مواردی است که در آموزش آواز مهم و ضروری است و به جرات می گویم من اگر به جایی رسیدم از تقلید صدای کسانی مانند طاهرزاده، ظلی، قمر الملوک وزیری و دیگران بوده است و این در حالی است که بسیاری تقلید از آواز را بد می دانند . تقلید زمانی ایراد دارد که می خواهیم اثری مانند آلبوم و یا کنسرت را به شکل کپی کار به مخاطب ارائه کنیم . این نوع ارائه کار ایراد دارد ولی اگر تقلید در جهت یادگیری باشد نه تنها مشکلی ندارد بلکه در آواز لازم و ضروری است .

-- آواز آموزش نیست ، پرورش است

وی درباره تجربیات خود از یادگیری آواز گفت : نورعلی خان برومند معلم خوبی بود و نکات را درست می دانست مثلا می گفت طاهر زاده در فلان قطعه از این شیوه استفاده کرده و چون آواز کار کرده بودم و تکنیک را خوب می شناختم در نتیجه توانستم از کلاسهای ایشان بهره لازم را ببرم از بنان عزیز هم دو نکته خوب یاد گرفتم یکی طریقه شعر خواندن را که تذکر می داد شعر را نکشم و مثل حرف زدن ادا کنم دوم این که می گفت صدای خودم را گوش کنم و این در حالی بود که من فقط صدای خودم را می شنیدم، چون وقتی می خواندم تمام حواسم به خواندن بود نه گوش دادن. از آن به بعد صدا را ضبط کردم و مجددا گوش می کردم. این روش در یادگیری آواز بسیار موثر بود.

محمد رضا شجریان در پایان درباره تکنیک صدا سازی گفت : آواز آموزش نیست، پرورش است و به نظر من مربی آواز بیش از این که آموزش دهد باید پرورش دهد. بنابراین "صدا سازی" بیش از این که آموختنی باشد پروردنی است ، چرا که آواز سختترین و پر زحمت ترین کار در موسیقی ایرانی است . پسرها در 15 سالگی و قبل از بلوغ و دخترها از 12 سالگی باید این تکنیک را بیاموزند و تا 25 سالگی کار تربیت و رشد صدا باید به پایان رسیده باشد و تکلیف صدا سازی مشخص شده باشد.

منبع : خبرگزاری مهر