٩٠ درصد آثار گنجینه موزه معاصر ارزش خاصی ندارند

آیدین آغداشلو می گوید: کامران دیبا آثاری را بدون مشاوره از هنرمندان و کارشناسان ایرانی برای موزه هنرهای معاصر خریداری کرد. در حقیقت مانند یک خریدار نوکیسه تعداد زیادی اثر را که ارزش چندانی نداشتند؛ خریداری کرد.

پس از مدت ها؛ انتشار تصاویر و نمایش آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران در سایت موزه در ابتدای هفته گذشته آغاز شد. در مرحله نخست این برنامه، 24 اثر خارجی گنجینه ازجمله آثاری از پابلو پیکاسو، مارک روتکو، فرانسیس بیکن، پل گوگن، آلبرتو جاکومتی، اندی وارهول، ویکتور وازارلی و ... در سایت موزه قرار گرفته است.

نام هنرمند اثر، عنوان، اندازه و سال تولید، اطلاعاتی است که در کنار تصویر اثر برای علاقه مندان و بازدیدکنندگان در سایت قرار داده شده است.

از این پس قرار است تصاویر آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران با توجه به تعدد آثار و برای نمایش تدریجی آن ها، به مرور در سایت موزه منتشر شود.

ایرج اسکندری (نقاش معاصر) با اشاره به تاریخچه ساخت موزه هنرهای معاصر اظهار کرد: شرایط اجتماعی سال های دهه 50 به نحوی بود که شاه تمایل داشت تا در دنیای مدرن نیز سهمی داشته باشد، بنابراین تصمیم گرفتند موزه ای با عنوان موزه هنرهای معاصر تاسیس کنند. البته تا قبل از آن موزه هایی تحت عنوان نگارستان، موزه ایران باستان، موزه هنرهای تزئینی و چند موزه که آثار سنتی و ملی را به نمایش می گذاشتند، داشتیم.

او ادامه داد: قاعدتا برای نمایش آثار مدرن باید فضایی آماده می شد که همخوانی با این آثار داشته باشد، بنابراین تصمیم گرفته شد فضایی را در دل پارک لاله (پارک فرح) بسازند و آثاری از هنرهای مدرن را معرفی کنند. این موزه ساخته و آثاری برای آن توسط کامران دیبا خریداری شد که تا امروز به همراه آثار ایرانی که به این مجموعه اضافه شده؛ در موزه نگهداری می شود. در نمایشگاه هایی که در موزه هنرهای معاصر به نمایش درآمده تقریبا می توان گفت آثار گنجینه نیز در آن ها به طور متناوب در معرض نمایش قرار داده شد.

فرانسیس بِیکِن مرد لمیده با مجسمه

این هنرمند با اشاره به اینکه حدود 4 هزار اثر در موزه نگهداری می شود و بخش اعظم آن غربی است، افزود: تا اواخر دهه 50 آثار متعددی خریداری شد اما متاسفانه پس از انقلاب دیگر آثار موزه به روز نشد.

اسکندری به صحبت های آیدین آغداشلو درباره موزه هنرهای معاصر اشاره و درباره ویژگی این آثار گفت: کامران دیبا آثاری را بدون مشاوره از هنرمندان و کارشناسان ایرانی برای موزه هنرهای معاصر خریداری کرد. در حقیقت مانند یک خریدار نوکیسه تعداد زیادی اثر را که ارزش چندانی نداشتند؛ خریداری کرد.

او با بیان اینکه ده درصد از آثار غربی از با ارزشترین آثار هنر مدرن محسوب می شوند، تصریح کرد: به عقیده من، صحبت های آغداشلو درباره آثار صحیح است، اما در کنار آن ها آثار بسیار خوبی نیز خریداری شده مانند آثار گوگن، فرانسیس بیکن، ماتیس، مونه و ... و ارزش امروز موزه به این آثار است و معمولا در هر دوره از نمایش آثار گنجینه؛ کارهای مشخصی از هنرمندان معروف به نمایش درمی آید. البته در کنار این آثار؛ آثار دیگری در مدیاهای مختلف نیز وجود دارد.

این هنرمند درباره شرایط نگهداری آثار در موزه توضیح داد: قبل از انقلاب شرایط انبار شرایط مناسبی بود، اما در دهه اول انقلاب وسایلی که برای تنظیم رطوبت گنجینه استفاده می شد؛ مستعمل شده و کارآیی خود را از دست داده بودند. امروز نیز تا آنجا که اطلاع دارم شرایط خوب است و مشکلی وجود ندارد.

اسکندری با اظهار تاسف از اینکه در موزه آثار پست مدرن نگهداری نمی شود، خاطرنشان کرد: آثار خریداری شده عمدتا به دوره مدرن برمی گردد و متاسفانه آثاری از هنرمندان پست مدرن نداریم چراکه آثاری خریداری نشده؛ در این گنجینه کارهایی از دوره امپرسیونیسم، نئوامپرسیونیسم، کوبیسم، شیوه های منشعب شده از کوبیسم و ... نگهداری می شود، البته آیدین آغداشلو معتقد است در میان آثاری که از دوره هایپررئالیسم خریداری شده، از هنرمندان  معروف این دوره هیچ اثری خریداری نشده بلکه از هنرمندان دسته دوم و دسته سوم هایپررئالیسم خریداری شده است.

او درباره نقش آموزشی موزه ها، گفت: یکی از کاربردهای موزه جنبه آموزشی آن است و امروزه نسبت به همه دوره ها این مسئله بیشتر احساس می شود. باید از همه دوره ها، سبک ها و هنرها آموخت تا بتوانیم در دنیای جدید حرفی برای گفتن داشته باشیم.

این هنرمند با تاکید دوباره به کمبود آثار معاصر غربی در موزه ادامه داد: ما از هنرمندان جدید غربی آثاری نداریم و در حقیقت دانشجویان کارهای جدیدی را در موزه ندیده اند و صرفا آثاری است که سال ها پیش خریداری کرده و مربوط به دوران مدرن می شود.

اسکندری با اشاره به اینکه همیشه موزه هنرهای معاصر با کمبود بودجه روبرو بوده، خاطرنشان کرد: قبل از انقلاب بودجه خوبی در اختیار موزه بود و کارشناسان خارجی در موزه کار می کردند، اما پس از انقلاب کارمندان کاهش پیدا کرد و همیشه موزه برای تعمیر و نگهداری ساختمانش مشکل بودجه داشته مثلا سال هاست که سیستم تهویه موزه خراب است اما موزه بودجه ای برای تعمیرات ندارد.

جرج کروز، مهمان ناخوانده

او با بیان اینکه برای دولتمردان ما هنر بویژه نقاشی و مجمسه در اولویت نیست، گفت: متاسفانه دولت توجهی به موزه هنرهای معاصر ندارد. در حقیقت هنگامی که بودجه کل کشور برنامه ریزی می شود مدیران کل کشور در برنامه هایشان به هنر توجهی نمی کنند و متاسفانه موزه هنرهای معاصر به دلیل اینکه به دولت وابسته است هیچ وقت بودجه کافی نداشته است.

این هنرمند در پایان با تاکید براینکه موزه هنرهای معاصر باید به یک نهاد مستقل تبدیل شود، خاطرنشان کرد: اگر موزه بتواند استقلال داشته باشد و مانند قبل از انقلاب اداره موزه دوباره هیات  امنایی شود، ارزش این را دارد که گنجینه اش را به روز کرد. البته معتقدم هیات امنایی شدن موزه با واگذاری آن به بخش خصوصی کاملا متفاوت است.

علاقمندان برای بازدید مجازی از آثار غربی موزه می توانند به نشانی www.tmoca.com  مراجعه کنند.

ایلنا