همایش بزرگداشت روز شیخ اشراق در آستانه روز بزرگداشت شیخ شهاب الدین سهروردی با حضور استادان غلامحسین ابراهیمی دینانی، آیت الله سید مصطفی محقق داماد، غلامحسین اعوانی، عبدالحسین خسروپناه، نجفقلی حبیبی و علاقه مندان فلسفه اسلامی پنجم مرداد ماه در موسسه پژوهشی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : چهارشنبه 1395/05/06
محقق‌داماد: سهروردی به علم اصول نگاه حکمی داشت/ قاضی در صدور حکم قتل شیخ اشراق به بیراهه رفت
همایش بزرگداشت روز شیخ اشراق در آستانه روز بزرگداشت شیخ شهاب‌الدین سهروردی با حضور استادان غلامحسین ابراهیمی‌دینانی، آیت‌الله سید مصطفی محقق داماد، غلامحسین اعوانی، عبدالحسین خسروپناه، نجفقلی حبیبی و علاقه‌مندان فلسفه اسلامی پنجم مرداد ماه در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد.
بخش کتاب وکتاب خوانی تبیان
سهروردی فقیهی حامع الاطراف
محقق داماد با ابراز تاسف از مرگ زودهنگام سهروردی در 38 سالگی گفت: سهروردی با این‌که در گفتار خود احتیاط داشت اما بازهم شهید شد. وی در مقدمه کتاب «التنقیه فی الاصول الفقه» خطاب به دوستانش نوشته است: «شما اصرار ورزیدید و از من خواستید که مختصری در علم اصول فقه که از اشرف علوم دینی است بنویسم اما برخی از ابناء عصر آن را به سوی بحث‌های جدلی کشانده‌اند و به آستانش معتکف شده‌اند و از سایر علوم اعم از نقلی و عقلی روی گردانیده‌اند.» اگر قاضی این کتاب را می‌خواند هرگز حکم قتل وی را صادر نمی‌کرد.
وی با بیان این‌که نام سهروردی با حکمت‌الاشراق عجین شده است، اظهار کرد: در ادبیات سنتی ما اگر نام کسی با موضوعی عجین شود، سایر وجوه وی فراموش می‌شود. کمتر کسی انتظار دارد که سهروردی یک فقیه باشد در حالی‌که کتاب «التنقیه فی الاصول الفقه» از سوی یکی از اعضاء هیات علمی دانشگاه ریاض تصحیح شده است و تمام علما و فضلا بر این قول اتفاق نظر دارند که این رساله نوشته سهروردی است.
محقق داماد ادامه داد: سهروردی و امام محمد غزالی در مواضعی با یکدیگر موافق و در برخی از نظریات با یکدیگر مخالف بودند. در جایی که سهروردی دنباله‌روی غزالی بود وی را با عظمت نشان می‌داد و در جایی که با وی مخالف بود از کنار وی می‌گذشت.
شیخ شهاب؛ فیلسوفی با ذوق ایرانی
در ادامه این همایش غلامحسین ابراهیمی‌دینانی با اشاره به اِشراف سهروردی به زبان عربی و فارسی گفت: وقتی سهروردی عناوینی مانند «عقل سرخ»، «آواز پر جبرییل» «فی حقیقه العشق» را برای رساله‌های خود انتخاب می‌کند همگی نشان از ذوق ایرانی اوست، حالا هم نویسندگان بیایند و این اسامی را برای نوشته‌های خود انتخاب کنند.
وی ادامه داد: هر موجودی هم فاعل است و هم منفعل. فقط خداست که فاعل مطلق است. «هیولی» در نازل‌ترین درجه از انفعال است. شیخ اشراق، فردی بود که در عالم خیال و عقل زندگی می‌کرد. صورت‌ها هستند که به ما تعین می‌دهند.
این فیلسوف اظهار کرد: مُلک و ملکوت در نزد سهروردی یکی است. او در ملکوت زیست و در ملکوت نیز به شهادت رسید.
غربت حکمت در جهان معاصر
غلامرضا اعوانی، استاد فلسفه اسلامی دیگر سخنران این همایش بود. وی سخنرانی خود را با موضوع «جمع بین حکمت قرآنی و حکمت برهانی در رساله الواح العمادیه سهروردی» عنوان کرد.
وی گفت: یکی از مسائل مهم در تفکر بشری عرصه دین است. تمام دنیا با عظمتش فقیر است اما حکمت قرآن در عین تقلیل کثیر است. باید بگویم، حکمت هم مانند فلسفه دچار غربت شده است. کار حکمت کشف حقایق است، اما روش فیلسوفان نیز در این عرصه متفاوت است، البته این کشف نیز از طریق مبادی حقیقی صورت می‌گیرد.
اعوانی ادامه داد: سهروردی فیلسوفی بود که حکمت ذوقی و اسلامی را کنار هم نشاند در حالی‌که غزالی راه حکمت ذوقی را مسدود اما راه عرفان را باز کرد. بهترین راه فهم حکمت قرآنی روش حکمای اسلامی است.
روش‌شناسی سهروردی و منابع معرفتی
حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه، رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران نیز در سخنانی به تبیین جایگاه سهروردی در فلسفه اسلامی پرداخت و برای حاضران درباره روش‌شناسی این فیلسوف شهید سخن گفت.
وی اظهار کرد: تمام فلاسفه دارای روش‌شناسی در استدلالات خود هستند، اما می‌خواهیم بدانیم که سهروردی از چه روشی بهره برده است. بسیاری از اهل سنت به نقد فلسفه پرداخته‌اند در این میان سهم غزالی و شهاب‌الدین سهروردی از همه بیشتر است.
خسروپناه ادامه داد: سهروردی اعتقاد داشت که باید عقل، شهود، فلسفه و تصور را در کنار هم قرار داد اما متدلوژی وی چه بود؟ وی منابع معرفتی بسیاری را در کنار هم قرار داد. فلسفه ایران باستان، فلسفه یونان باستان، حکمت مشاء و سینوی، عرفان و تصوف منابع معرفتی سهروردی بود.
در ادامه همایش بزرگداشت شیخ شهاب‌الدین سهروردی، نجفقلی حبیبی به ارائه گزارشی درباره کتاب سهروردی با عنوان «الواردات و التقدیسات» پرداخت و گفت: این کتاب هنوز به چاپ نرسیده است. سهروردی در این کتاب مباحثی مانند نصایح را مطرح می‌کند.
وی ادامه داد: شیخ شهاب اعتقاد دارد که جهان از سوی خدا و با فرشتگان رب‌النوع اداره می‌شود. وی در این کتاب توجه شایانی به طبیعت می‌کند که به نظر می‌توان او را فیلسوف طبیعت نامید.
حبیبی افزود: سهروردی در این کتاب، نام هر ستاره‌ای را بر ایام هفته گذارده است. به عنوان مثال شنبه روز خورشید است.
محقق داماد با ابراز تاسف از مرگ زودهنگام سهروردی در 38 سالگی گفت: سهروردی با این‌که در گفتار خود احتیاط داشت اما بازهم شهید شد. وی در مقدمه کتاب «التنقیه فی الاصول الفقه» خطاب به دوستانش نوشته است: «شما اصرار ورزیدید و از من خواستید که مختصری در علم اصول فقه که از اشرف علوم دینی است بنویسم اما برخی از ابناء عصر آن را به سوی بحث‌های جدلی کشانده‌اند و به آستانش معتکف شده‌اند و از سایر علوم اعم از نقلی و عقلی روی گردانیده‌اند.» اگر قاضی این کتاب را می‌خواند هرگز حکم قتل وی را صادر نمی‌کرد.
وی با بیان این‌که نام سهروردی با حکمت‌الاشراق عجین شده است، اظهار کرد: در ادبیات سنتی ما اگر نام کسی با موضوعی عجین شود، سایر وجوه وی فراموش می‌شود. کمتر کسی انتظار دارد که سهروردی یک فقیه باشد در حالی‌که کتاب «التنقیه فی الاصول الفقه» از سوی یکی از اعضاء هیات علمی دانشگاه ریاض تصحیح شده است و تمام علما و فضلا بر این قول اتفاق نظر دارند که این رساله نوشته سهروردی است.
محقق داماد ادامه داد: سهروردی و امام محمد غزالی در مواضعی با یکدیگر موافق و در برخی از نظریات با یکدیگر مخالف بودند. در جایی که سهروردی دنباله‌روی غزالی بود وی را با عظمت نشان می‌داد و در جایی که با وی مخالف بود از کنار وی می‌گذشت.
شیخ شهاب؛ فیلسوفی با ذوق ایرانی
در ادامه این همایش غلامحسین ابراهیمی‌دینانی با اشاره به اِشراف سهروردی به زبان عربی و فارسی گفت: وقتی سهروردی عناوینی مانند «عقل سرخ»، «آواز پر جبرییل» «فی حقیقه العشق» را برای رساله‌های خود انتخاب می‌کند همگی نشان از ذوق ایرانی اوست، حالا هم نویسندگان بیایند و این اسامی را برای نوشته‌های خود انتخاب کنند.
وی ادامه داد: هر موجودی هم فاعل است و هم منفعل. فقط خداست که فاعل مطلق است. «هیولی» در نازل‌ترین درجه از انفعال است. شیخ اشراق، فردی بود که در عالم خیال و عقل زندگی می‌کرد. صورت‌ها هستند که به ما تعین می‌دهند.
این فیلسوف اظهار کرد: مُلک و ملکوت در نزد سهروردی یکی است. او در ملکوت زیست و در ملکوت نیز به شهادت رسید.
غربت حکمت در جهان معاصر
غلامرضا اعوانی، استاد فلسفه اسلامی دیگر سخنران این همایش بود. وی سخنرانی خود را با موضوع «جمع بین حکمت قرآنی و حکمت برهانی در رساله الواح العمادیه سهروردی» عنوان کرد.
وی گفت: یکی از مسائل مهم در تفکر بشری عرصه دین است. تمام دنیا با عظمتش فقیر است اما حکمت قرآن در عین تقلیل کثیر است. باید بگویم، حکمت هم مانند فلسفه دچار غربت شده است. کار حکمت کشف حقایق است، اما روش فیلسوفان نیز در این عرصه متفاوت است، البته این کشف نیز از طریق مبادی حقیقی صورت می‌گیرد.
اعوانی ادامه داد: سهروردی فیلسوفی بود که حکمت ذوقی و اسلامی را کنار هم نشاند در حالی‌که غزالی راه حکمت ذوقی را مسدود اما راه عرفان را باز کرد. بهترین راه فهم حکمت قرآنی روش حکمای اسلامی است.
روش‌شناسی سهروردی و منابع معرفتی
حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه، رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران نیز در سخنانی به تبیین جایگاه سهروردی در فلسفه اسلامی پرداخت و برای حاضران درباره روش‌شناسی این فیلسوف شهید سخن گفت.
وی اظهار کرد: تمام فلاسفه دارای روش‌شناسی در استدلالات خود هستند، اما می‌خواهیم بدانیم که سهروردی از چه روشی بهره برده است. بسیاری از اهل سنت به نقد فلسفه پرداخته‌اند در این میان سهم غزالی و شهاب‌الدین سهروردی از همه بیشتر است.
خسروپناه ادامه داد: سهروردی اعتقاد داشت که باید عقل، شهود، فلسفه و تصور را در کنار هم قرار داد اما متدلوژی وی چه بود؟ وی منابع معرفتی بسیاری را در کنار هم قرار داد. فلسفه ایران باستان، فلسفه یونان باستان، حکمت مشاء و سینوی، عرفان و تصوف منابع معرفتی سهروردی بود.
در ادامه همایش بزرگداشت شیخ شهاب‌الدین سهروردی، نجفقلی حبیبی به ارائه گزارشی درباره کتاب سهروردی با عنوان «الواردات و التقدیسات» پرداخت و گفت: این کتاب هنوز به چاپ نرسیده است. سهروردی در این کتاب مباحثی مانند نصایح را مطرح می‌کند.
وی ادامه داد: شیخ شهاب اعتقاد دارد که جهان از سوی خدا و با فرشتگان رب‌النوع اداره می‌شود. وی در این کتاب توجه شایانی به طبیعت می‌کند که به نظر می‌توان او را فیلسوف طبیعت نامید.
حبیبی افزود: سهروردی در این کتاب، نام هر ستاره‌ای را بر ایام هفته گذارده است. به عنوان مثال شنبه روز خورشید است.
منبع: ایبنا
این مطلب صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر شده و محتوای آن لزوما مورد تایید تبیان نیست .
