روزهای تلخ شکر!

کارشناسان ،بازار احتکار را ناشی از عدم رقابت در بازار و عدم شفافیت می دانند، موضوعی که سالیان درازی است همگان بر وجود آن صحه می گذارند اما کماکان هم وجود دارد و گویا بنا نیست هیچ گاه اقتصاد ایران را راحت بگذارد و این دو مولفه عدم رقابت و عدم شفافیت یعنی ایجاد فساد و رانت و مافیای اقتصادی که دود آنهم تنها به چشم مردم خواهد رفت؛ یک بار با نبود کالا در بازار، یک بار با افزایش بی رویه قیمت و یک بار با توزیع محصولات بی کیفیت قاچاق.

نوسانات این روزها پا روی گلوی شکر گذاشته است و قیمت این محصول شاهد افزایشی است که مصرف کننده را غافلگیر کرده است. مسوولان امر قیمت واقعی این کالا را 2700 تومان اعلام می کنند اما بازار قیمت را به گونه ای دیگرمدیریت کرده و از 3 تا 4 هزار تومان فروخته می شود.
علت این فاصله بین قیمت واقعی و قیمت فعلی خرید و فروش در بازار را معاون شرکت بازرگانی دولتی اینگونه توضیح می دهد که این محصول استراتژیک با فراوانی مواجه است و در بورس کالا مشتری ندارد، اما عده‌ای با احتکار باعث گرانی آن شده‌اند.

در این راستا آنچه بسیاری بر آن اذعان دارند و نه تنها درباره شکر بلکه در سایر نوساناتی که بازار آنها را تجربه می کند، صدق می کند وجود برخی دلالان است که عامل اساسی گرانی هاست. در مورد شکر باید گفت این دلالان با علم به اینکه قیمت جهانی شکر قدری افزایش یافته است، محموله هایی را خریداری کرده‌ و نگهداری می‌کنند تا در موقع مناسب و با افزایش قیمت بفروشند. در حالی که این تخلف است و دستگاه‌های نظارتی باید نسبت به این موضوع واکنش نشان دهند و آن را پیگیری کنند.

البته این مساله در شرایطی رخ داده است که مسوولان بخش بازرگانی می گویند ماه گذشته ۱۳۰ هزار تن شکر از سوی بخش خصوصی و دولت در بورس کالا عرضه شده است و روزانه حدود ۱۰ هزار تن شکر از سوی شرکت بازرگانی دولتی و بخش خصوصی در بورس کالا عرضه می شود، اما مشتری واقعی برای آن وجود ندارد و مشخص نیست دلالانی که این محموله‌های شکر را خریداری می کنند آن را کجا و چطور عرضه می کنند و به نظر می رسد که این محموله ها در جایی نگهداری و احتکار می‌شود.
این شرایط در حالی  است که از ابتدای امسال تاکنون ۴۶۰ هزار تن شکر وارد شده و با توجه به افزایش ۱۰ درصدی تولید این محصول در سال جاری که به حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن می رسد یعنی ما نباید قاعدتا با هیچ کمبودی در بازار مواجه باشیم و اینکه کمبودی وجود ندارد و انبارها از شکر اشباع شده اند اما کماکان فشار این افزایش غیرمنطقی قیمت به مصرف کننده وارد می شود، یعنی محتکران در آرامش و در غفلت ناظران مشغول کار خود هستند.
شاید لازم باشد بگوییم با توجه به اینکه شکر در بورس کالا عرضه می شود و همه ارکان معامله آن نیز مشخص هستند به راحتی امکان رصد اینکه چه کسانی شکرها را خریده و جمع‌آوری کرده اند وجود دارد و علت عدم ورود ناظران به این موضوع خود سوالات فراوانی را به ذهن متبادر می کند.

در کنار این اظهارات و گمانه زنی ها درباره دلایل واقعی افزایش قیمت شکر در بازار، آنچه باید دانست این است که بر اساس اصول مصرح و مسلم اقتصادی احتکار در شرایط رکود به هیچ وجه به وجود نمی‌آید و اقتصاد ایران بر اساس اعلام اکثریت مسولان کشور در رکود بسر می برد و این مساله سبب شده تا کارشناسان بازار، احتکار را ناشی از عدم رقابت در بازار و عدم شفافیت بدانند، موضوعی که سالیان درازی است همگان بر وجود آن صحه می گذارند اما کماکان هم وجود دارد و گویا بنا نیست هیچ گاه اقتصاد ایران را راحت بگذارد و این دو مولفه عدم رقابت و عدم شفافیت  یعنی ایجاد فساد و رانت و مافیای اقتصادی که دود آنهم تنها به چشم مردم خواهد رفت؛ یک بار با نبود کالا در بازار، یک بار با افزایش بی رویه قیمت و یک بار با توزیع محصولات بی کیفیت قاچاق. 
آنچه در پایان باید بر آن تاکید داشت بی برنامگی مشخص در زمینه تنظیم بازار برخی کالاهاست و اینکه عده ای بگویند این افزایش قیمت احتکار نیست و محصول مازاد تولید و کمبود تقاضاست و عده ای بگویند این مساله از احتکار ناشی شده است یعنی بازی دادن افکار عمومی. برای افکار عمومی در شرایط فعلی اقتصاد کشور علت وقوع این رویداد و مقصر آن اهمیت ندارد؛ آنچه دارای اهمیت است اینکه این مشکل نباید پیش می آمده و حالا که رخ داده برای حلش چاره اندیشی شود.