كتابشناسى امام باقر علیهالسلام
كتاب‌هاى فارسى
الف - كتاب‌هاى چاپى (20 كتاب)
1- امام محمد باقر علیهالسلام ، امید امیدوار، قم، شفق، 1356ش، جیبى، 32 ص،(سلسله «سیرى در تاریخ»).
2- امام محمد باقر علیهالسلام، سید كاظم ارفع، تهران، فیض كاشانى، 1370ش، رقعى، 72ص .
3- امام محمد باقرعلیهالسلام ، [میرابوالفتح دعوتى]، قم، انتشارات شفق، 1365ش، وزیرى، 28ص، (مصور - ویژه نوجوانان)، (به عربى ترجمه شده است) .
4- باقرالعلوم علیهالسلام، عبدالمنتظر قدوسیان، تهران، مكتب الامام المنتظر،1353ش، رقعى،27ص.
5- پیشواى پنجم حضرت امام محمد باقر علیهالسلام، گروه نویسندگان، چاپ مكرر، قم، در راه حق، 1371ش، رقعى،27ص، (این كتاب به عربى و اردو ترجمه شده است).
6- ترجمه جلد 11 بحارالانوار، (زندگانى امام سجاد و امام باقر علیهماالسلام)، علامه ملا محمدباقر مجلسى (1037 - 1110ق)، ترجمه موسى خسروى، تهران، انتشارات اسلامیه،1396ق، وزیرى،267ص .
7- حضرت امام محمد باقر علیهالسلام، فضل الله كمپانى، تهران، مفید، بىتا، وزیرى.
8- حضرت امام محمد باقر علیهالسلام، عبدالامیر فولادزاده، تهران، اعلمى، 1359ش، وزیرى، 40 ص (مصور - ویژه نوجوانان).
9- خزانه جواهر یا كلمات امام محمد باقر علیهالسلام، سید ابوالفضل رضوى برقعى، تهران، شركت سهامى طبع كتاب، بىتا، رك: فهرست كتاب‌هاى چاپى فارسى 2/1885.
10- در جستجوى رهبر، (داستان زندگى حضرت امام محمد باقر علیهالسلام)، بازآفریده: رضا شیرازى، تهران، پیام آزادى، 1371ش، رقعى، 116ص (مصور - ویژه نوجوانان).
11- دورنمایى از زندگانى امام باقر علیهالسلام، مهدى پیشوایى، قم، نسل جوان، بىتا، جیبى، 151ص .
12- معصوم هفتم، (پرتوى از چهره درخشان حضرت امام محمد باقر علیهالسلام)، احمد سیاح، تهران، انتشارات اسلام، بىتا، جیبى .
13- زندگانى حضرت امام محمد باقر علیهالسلام، حسین عماد زاده اصفهانى (1325-1410ق)، تهران، شركت سهامى طبع كتاب،1379ق/1339ش، وزیرى، 446ص .
14- زندگى و سیماى امام محمد باقر علیهالسلام، سید محمدتقى مدرسى، مترجم: محمدصادق شریعت، تهران، انصار الحسین، 1370ش، وزیرى، 86ص .
15- ستارگان درخشان - ج7 ، (سرگذشت حضرت امام محمدباقر علیهالسلام)، چاپ پنجم، تهران، اسلامیه، 1401ق، جیبى، 250ص.
16- سرچشمههاى نور: حضرت امام باقر علیهالسلام، گروه نویسندگان مؤسسة البلاغ، ترجمه: واحد تدوین و ترجمه، تهران، سازمان تبلیغات اسلامى، 1368ش، جیبى، 92ص .
17- معصوم هفتم: حضرت امام محمد باقر علیهالسلام، جواد فاضل (1335-1381ق)، تهران، علمى، 1338ش، رقعى،93ص .
18- معصوم هفتم امام باقر علیهالسلام، حسین حماسیان (صابر كرمانى)، تهران، اقبال، 1344ش، رقعى، 45ص (ویژه نوجوانان).
19- معصوم هفتم حضرت امام محمد باقر علیهالسلام، سید مهدى آیتاللهى - دادور - ، تهران، انتشارات جهانآرا، 1368ش، وزیرى،23ص، (مصور - ویژه نوجوانان)، (به اردو هم ترجمه شده است).
20- ناسخ التواریخ، (زندگانى امام پنجم حضرت باقرالعلوم علیهالسلام)، عباسقلیخان سپهر (م 1341ق)، تهران، كتابفروشى اسلامیه، 1351ش، وزیرى،7ج (حدود 2700ص)، (بهترین كتابى است كه به فارسى درباره زندگانى امام باقر علیهالسلام و ادوار مختلف آن نگاشته شده است).
ب - كتاب‌هاى خطى (7 كتاب)
21- ارزش‌هاى اخلاقى در مكتب پنجمین پیشواى شیعه، ناصر باقرى بیدهندى، بخش‌هایى از آن در مجله «نور علم» به چاپ رسیده است.
22- امام باقر علیهالسلام، جواد محدثى.
23- بررسى سیره سیاسى امام باقر علیهالسلام، سید احمد خاتمى .
24- حدیث مناظره حضرت باقر علیهالسلام، از مؤلفى ناشناس، نسخه خطى آن در كتابخانه آستان قدس رضوى موجود است. رك: فهرست الفبایى كتابخانه آستان قدس /219.
25- زندگى امام باقر علیهالسلام، ناصرالدین انصارى قمى، رقعى، 300ص .
26- مدایح امام باقر علیهالسلام در شعر فارسى، احمد احمدى بیرجندى.
27- مكالمه امام باقر علیهالسلام با حجاج، از نویسندهاى ناشناخته، نسخه خطى آن در مجموعه، ش 14577 كتابخانه آستان قدس رضوى موجود است. رك: فهرست الفبایى كتابخانه آستان قدس /550.
28- هدیةالقاصر فى احوال الامام الباقر علیهالسلام، (ترجمه عوالم العلوم)، تالیف ملاعبدالله بن نورالله بحرانى اصفهانى (ق 12ه )، ترجمه میرزا سید محمدعلى بن علیرضا طباطبایى مدرسى یزدى (م 1240ق)، نسخه خطى آن در كتابخانه آیتالله مرعشى موجود است. رك: الذریعة 25/212 .
دوم: كتاب‌هاى عربى
الف - كتاب‌هاى چاپى (20 كتاب)
1- اخبار امامة الباقر علیهالسلام، سید میرعبدالفتاح بن على حسینى مراغى (م بعد1246ق) صاحب «عناوین الاصول»، چاپ 1274ق، رك: الذریعة 1/321 .
2- الامام الباقر علیهالسلام، گروه نویسندگان، چاپ دوم، تهران، البلاغ، 1409ق /1989م، جیبى،57ص، (به فارسى ترجمه شده و در سلسه سرچشمههاى نور توسط سازمان تبلیغات اسلامى، چاپ شده است).
3- الامام الباقر علیهالسلام قدوة و اسوة، سید محمدتقى مدرسى، تهران، رابطة الاخوة الاسلامیة، 1404ق، رقعى، 72ص، (این كتاب به فارسى ترجمه شده است).
4- الامام الخامس الامام محمدبن على الباقر علیهالسلام، گروه نویسندگان، مترجم: محمد عبدالمنعم خاقانى، قم، مؤسسه در راه حق، 1370ش، رقعى،27ص .
5- الامام محمد الباقر علیهالسلام، شیخ محمدحسن قبیسى عاملى، بیروت،1403ق/1983م، وزیرى،96ص، (از سرى «الحلقات الذهبیة» -19) .
6- الامام محمدالباقر علیهالسلام، گروه نویسندگان، قم، مؤسسة الامام الحسین علیهالسلام، 1371 ش/1413ق، رقعى،28ص .
7- الامام محمدالباقر علیهالسلام، [میرابوالفتح دعوتى]، مترجم: گروه مترجمان، چاپ سوم، بیروت، الدار الاسلامیة، 1410ق/1990م، وزیرى، 28ص (مصور - ویژه نوجوانان).
8- الامام محمدالباقر علیهالسلام، على محمدعلى دخیل، چاپ دوم، بیروت، دارالتراث الاسلامى، 1394ق / 1974م، رقعى،103ص
9- الامام محمدبن علىالباقر علیهالسلام، عبدالودود امین، به كوشش: شیخ عفیف نابلسى، كویت، دارالتوجیه الاسلامى، 1400ه، رقعى، 85ص .
10- بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار - ج46، علامه مولى محمدباقر مجلسىاصفهانى (1037-1110ق)، تحقیق و تصحیح: سید محمدمهدى موسوى خرسان، چاپ دوم، بیروت، الوفاء،1403ق/1983م، وزیرى، 160ص، (به فارسى هم ترجمه شده است).
11- ترجمة الامام الباقر علیهالسلام - من تاریخ مدینة دمشق، ابن عساكر ابوالقاسم علىبنحسن دمشقى (499-571 ق)، تحقیق محمدباقر محمودى، تهران، وزارت ارشاد اسلامى، 1372ش/ 1414 ق .
12- ثلاثة ائمة عرض و ایضاح، (محمدالباقر، محمدالجواد و علىالهادى علیهمالسلام، احمد مغنیة، بیروت، منشورات حمد، بىتا، رقعى، 30ص (الامام الباقر حیاته و سیرته).
13- حیاة الامام محمدالباقر علیهالسلام ، باقر شریف قرشى، چاپ دوم، بیروت، الوفاء، 1404ق/ 1984م، وزیرى، 2ج: 374+ 406ص، (بهترین كتابى كه در زندگانى امام باقر علیهالسلام به زبان عربى نگاشته شده و در دست ترجمه است).
14- الدروع الداودیة فى معاجز العترة الاحمدیة - جزء 2، ملا داود شیخ سلمان كعبى، با تقریظ علامه شیخ محمد حسین كاشف الغطاء (م1373ق)، نجف، مطبعة الحیدریة، 1371ق، رقعى، 175ص .
15- ذكرى وفاة الامام محمدالباقر علیهالسلام، گروهى از روحانیون كربلا، كربلا، مكتب ذكریات المعصومین، 1386ق، رقعى، 40ص.
16- عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الآیات و الاخبار و الاقوال - ج19، مولى عبدالله بن نورالله بحرانى اصفهانى (ق12ه) - از بزرگان شاگردان علامه مجلسى- با مقدمه و استدراك سید محمدباقر موحد ابطحى، قم، مؤسسة الامام المهدى(عج)،1413ق، وزیرى، 528ص، (به فارسى ترجمه شده ولى چاپ نشده است).
17- محمد الباقر علیهالسلام، خلیل رشید العمارى، نجف، مطبعة الغرى الحدیثة،1957م، جیبى،27ص.
18- وفاة الامام محمدالباقر علیهالسلام، شیخ حسین بن شیخ محمد درازى بحرانى (م1216ق)، قم، چاپ افست منشورات الشریف الرضى، 1411ق، رقعى، 56 ص .
19- وفاة الامام محمدالباقر علیهالسلام، شیخ حسین بن على قدیحى بحرانى، نجف، مطبعة الحیدریة، 1371ق، رقعى، 60ص.
20- ولادة امام محمدالباقر(ع)، سید محمدحسین طالقانى، نجف، دارالمعارف،1387ق، رقعى،36ص.
ب - كتاب‌هاى خطى عربى (19 كتاب)
21- اخبار ابى جعفر محمدبن على الباقر علیهالسلام، ابواحمد عبدالعزیز بن یحیى جلودى ازدى بصرى (م332ق)، رك: رجال نجاشى 2/56.
22- ترجمة ابى جعفر محمدالباقر علیهالسلام، از نویسندهاى ناشناخته، نسخه خطى آن ضمن مجموعه ش 45 «المكتبة الغربیة» در مسجد جامع صنعا موجود است. رك: فهرست كتابخانه /654.
23- امثال و حكم الامام الباقر علیهالسلام، شیخ محمد غروى.
24- حیاة الامام الباقر علیهالسلام، حاج سید محمدحسینى شیرازى، رك: العراق بین الماضى و الحاضر و المستقبل:629.
25- رسالة ابى جعفر الباقر علیهالسلام، الى: سعدبن طریف حنظلى اسكاف (م بعد 100ق)، شیخ نجاشى با پنج واسطه، آن را از مؤلفش روایت مىنماید. رك: رجال نجاشى 1/405.
26- كتاب التفسیر عن ابى جعفر الباقر علیهالسلام، ابوالجارود زیادبن منذر (م بعد 150ق)، رك: فهرست شیخ طوسى /72.
27- كتاب زهد ابى جعفر محمدبن على علیهالسلام، شیخ صدوق ابوجعفر محمدبن علىبن حسینبن موسىبن بابویه قمى رازى، (ح306-381ق)، رك: رجال نجاشى 2/314.
28- سفن النجاة - ج7 ، شیخ غلامحسین نجفى نجفآبادى (1300 -1349ق)، وى براى هر یك از چهارده معصوم كتابى جداگانه - با استفاده از بحارالانوار و مصادر دیگر - نگاشته است. رك: نقباء البشر 4/1623؛ الذریعة 12/192.
29- كلمة الامام الباقر علیهالسلام، شهید حاج سید حسن حسینى شیرازى (1354-1400ق)، رك: العراق بین الماضى و الحاضر و المستقبل:677.
30- لجج الحقائق فى تواریخ الحجج على الخلائق - ج7 ، حاج ملا احمد یزدى مشهدى (م ح 1310ق)، (وى براى هر یك از چهارده معصوم كتابى جداگانه نوشته است)، رك: الذریعة 18/296؛ نقباء البشر 1/96.
31- مسند الامام الباقر علیهالسلام، سید محمد كاظم كفایى، تاریخ تالیف: 1374ق، رك: الذریعة 21/26.
32- مسند الامام الباقر علیهالسلام، شیخ عزیزالله عطاردى قوچانى، (در چند جلد).
33- مكاتیب الامام الباقر علیهالسلام، حاج شیخ على احمدى میانجى .
34- معجم ما كتب عن الامام الباقر علیهالسلام، عبدالجبار رفاعى قحطانى.
35- مناظرة الامام محمدالباقر علیهالسلام مع الهروى (الحروى) فى خلافة ابىبكر، رك: الذریعة 22/287 .
36- كتاب «من روى عن ابى جعفر محمدبن على علیهالسلام»، ثقه عظیم جلیلالقدر حافظبن عقده زیدى جارودى: ابوالعباس احمدبن محمدبن سعیدبن عبدالرحمنبن زیاد كوفى (249-333ق)، رك: رجال نجاشى 1/240 .
37- ذكر «من روى عن ابىجعفر محمدبن على علیهماالسلام»، شیخ صدوق ابوجعفر محمدبن علىبن حسینبن موسىبن بابویه، قمى (ح306-381ق)،رك: رجال نجاشى2/314.
38- نسخة الباقر علیهالسلام، خالدبن ابى كریمه اصفهانى كوفى (م بعد 100ق)، نجاشى آن را با پنج واسطه از مؤلفش روایت مىنماید، رك: رجال 1/352.
39- نسخة الباقر علیهالسلام، ابوالعلاء خالدبن طهمان خفاف سلولى ازدى (م بعد 100ق)، نجاشى آن را با هفت واسطه از مؤلفش روایت مىنماید. رك: رجال نجاشى 1/353.
40- نسخة الباقر و الصادق علیهماالسلام، ابوعثمان عمروبن جمیع ازدى بصرى - قاضى رى - ، نجاشى آن را با چهار واسطه از مؤلفش نقل كرده است. رك: رجال نجاشى 2/134.
سوم: كتاب‌هاى اردو و گجراتى
كتاب‌هاى چاپى (5 كتاب)
1- حضرت امام محمد باقر علیهالسلام، گروه نویسندگان مؤسسه در راه حق، مترجم: سید احمدعلى عابدى، فیضآباد، نور اسلام، 1405ق/ 1985م، رقعى، 40ص .
2- حیاة الامام الباقر علیهالسلام، (تاریخ المعصومین - ج7)، سیدظفر حسنبن دلشاد على آمروهى نقوى هندى، چاپ هند، (نقباء البشر3/978).
3- الحیاة الباقریة (گجراتى) ، مولى غلام على بهاونگرى هندى (1283- ح1367ق)، چاپ هند، الذریعة 7/118.
4- المآثر الباقریة، (سوانح حیات امام باقر علیهالسلام)، سید اولاد حیدر بلگرامى هندى، چاپ هند، رك: الذریعة19/4 .
5- ویژه نامه مجله «باقرالعلوم»، گروه نویسندگان، كراچى، بىتا، 1985م ، وزیرى، 80ص.
منبع:
فصلنامه مشكوة، شماره 44 ،"ناصرالدین انصارى قمى"
