دانه دانه های دین
تربیت دینی ، ضامن سلامت روح کودک(1)
کودک امانتی الهی است که با فطرتی پاک و زلال همچون آینه به دنیا می‌آید و قلبش همانند زمین بکری است که برای پذیرش هر نوع بذری آمادگی دارد. به‌همین دلیل، بهترین دوره ی تربیّت، دوره ی کودکی است که هر چه به کودک آموزش داده شود در قلب و ذهن خود ثبت می‌کند. از سوی دیگر برای داشتن جامعه‌ای سالم و انسانی بایستی از تربیت «فرد» آغاز کرد و اساس تربیت افراد در کودکی، پدر و مادر هستند.
پایه‌های اولیه ی تربیت فرزند، در خانه و توسط والدین ساخته می‌شود. به عبارتی مناسب‌ترین محل برای پرورش کودک خانواده است. تربیت صحیح یکی از حقوقی است که فرزند بر والدین دارد.
امام سجاد(ع) در جملاتی شیوا و گویا به خوبی از این حقّ فرزند پرده برمی‌دارد و می‌فرماید: «بدان که حقّ فرزند بر تو آن است که بدانی او ثمره زندگی توست و نیک و بد آینده‌اش وابسته به توست. تو در برابر او مسئولیت داری که ادب و اخلاق نیکو را به او بیاموزی و او را به سوی پروردگار راهنمایی کنی... پس بکوش این امور را به خوبی انجام دهی».
خانواده کلاس اول زندگی و پرورش کودک است. کودک مبانی زندگی را در آنجا فرا می‌گیرد و خوب و بد امور را از آنجا می‌آموزد: «خانواده ی خوب، آموزشگاهی است که کودک در آن، لبخند و قهر، درستی و خوش خلقی، صبر و بردباری، تعادل و تکامل، خدمت و وظیفه‌شناسی و... را می‌آموزد. »
خداوند صراحتاً به انسان‌ها دستورمی‌‌دهد که هم به فکر خودشان باشند و هم خانواده ی خود «ای کسانی که ایمان آورده‌اید خود و خانواده‌تان را از آتشی که سوخت آن مردم و سنگ‌هاست حفظ کنید.» و فردی را که خود و خانواده‌اش را از آتش جهنم نجات نداده است، ورشکسته معرفی می‌کند. «زیان کاران در حقیقت کسانی هستند که به خود و خانواده خود در روز قیامت زیان رسانده‌اند.»
تربیت اخلاقی فرزند
امام صادق(ع) می‌فرمایند: «هر نوزادی بر مبنای فطرت و سرشت خدایی متولد می‌شود مگر اینکه پدر و مادرش او را یهودی یا مسیحی یا زرتشتی کنند.» خدای سبحان خانواده را کانون آرامش و دوستی معرفی می‌کند لذا ریشه ی بسیاری از ناهنجاری‌ها در مرحله ی اول در رابطه ی خانوادگی است زیرا وقتی این آرامش از بین می‌رود، طبیعی است که ناهنجاری‌ها بروز می‌کند.
اگر فرزند در دوران کودکی براساس صحیحی تربیت نشود و زیربنای فکری و اخلاقی او بصورت فاسد پی‌ریزی شود، در آینده نیز به سهم خود در فساد و تباهی جامعه تأثیر خواهد گذاشت. خانواده‌ای که در آن ایمان به خدا حرف اول را می‌زند محیطی پاک است که در آن نفس امّاره اطاعت نمی‌شود و افراد آن در سایه ی ایمان به خدا و محبت و در پرتو فضایل اخلاقی و ملکات پاک و کار و کوشش به مدارج کمال مادی و معنوی می‌رسند.
دوستی و رفاقت صمیمانه میان والدین و فرزندان مانع بسیاری از لغزش‌ها و انحرافات آنان در آینده می‌شود. چنانکه امام صادق(ع) در این زمینه می‌فرمایند: «نیکی و حس خلق، خانه‌ها را آباد می‌کند.»
تربیت دینی فرزند
هدف تربیت مکتب اسلام بندگی خدا است. تربیت در دیدگاه اسلام یعنی رشد دادن موجود به سوی کمال. یعنی پرورش بنده خدا تا آنجا که رنگ و صبغه ی الهی به خود بگیرد و از ظلمات خارج شده و به سوی نور حرکت کند. «تفاوت اهداف تربیت از دیدگاه مکاتب غربی و مکتب الهی در این است که در آن مکاتب وقتی از تربیت سخن به میان می‌آورند هدفشان تنها بهتر شدن زندگی مردم است ولی در مکتب الهی زندگی توأم با عدالت و در حد نیاز مطرح است نه خواسته و میل.» در مکاتب غربی هدف از تربیت انسان پرورش موجودی است که توانایی بالایی در تولید داشته باشد و بتواند با کار و فعالیت خود رفاه و زندگی پیشرفته را به انسان تقدیم کند اما در مکتب الهی هدف از تربیت انسان پرورش موجودی است که با وجودی که برای داشتن یک زندگی سالم و ایده‌آل تلاش می‌کند و در بر طرف نمودن احتیاجات خود ودیگران می‌کوشد و در عین حال اعتدال را رعایت نموده و نیازهای خود را در حدی که متعارف است بر طرف نماید نه بصورت افراطی و مطابق با آنچه خواسته‌ها و هوس‌های وجودی‌اش طلب می‌کند و بر طرف نمودن این نیازها خود وسیله‌ای باشد جهت رسیدن به کمال انسانی و قرب الهی.
کودک را بتدریج با مسائل دینی آشنا کنیم
ادامه دارد...
نویسنده:زهرا رضائیان
مقالات مرتبط:
- اهمیت و ضرورت تربیت فرزند در اسلام
- وظایف والدین در تربیت مذهبی كودك
- نقش والدین در تربیت مذهبی كودك
