سازه های آبی شهر شوشتر

یکی از مناطق خوش آب و هوای ایران که می توانیم به شما مسافران و جهانگردان عزیز معرفی نماییم منطقه خوش آب و هوا و زیبای سازه های آبی شوشتر است. شوشتر به دلیل موقعیت ویژه ای که در جلگه خوزستان دارد، محل رودخانه های کارون و دز است. رودخانه دز از غرب شوشتر می گذرد و به نوعی مرز این شهر با شوش و دزفول را می سازد. اما رودخانه کارون هم بعد از عبور از کوهپایه های بختیاری بعد از سد گتوند وارد دشت عقیلی می شود، بعد از گذشتن از تنگه ای بین کوه های فدلک و کوشکک به طور کامل در جلگه خوزستان جاری می شود.

آب رودخانه کارون پیش از  ورود به شوشتر به تخته سنگ بزرگی که شوشتر روی آن بنا شده، برخورد می کند و توسط بند میزان به دو شاخه گرگر و شطیط تقسیم می شود. شاخه گرگر کارون از داخل شهر عبور کرده، آبشارهای زیبایی را بوجود می آورد. بسیاری از تاسیسات آب رسانی قدیم مثل آسیاب ها، کانال های پل، سد بندها و آبشارها بر روی آن ساخته شده که از عجایب روزگارها به شمار می رفت. ساختار شوشتر و دزفول تابع متناسب بودن زمین، جایگاه صخره ها و پستی و بلندی های خاک و سیلان رودخانه ها است. معماری آجر و آسیاب های آبی شوشتر از لحاظ ساخت دارای ابداعات خاص و ویژه ای است که باید بیایید و از نزدیک نظاره گر آن باشید.
یکی از شاهکارهای دوره ساسانیان، سازه های آبی شوشتر است که شامل سد میزان، پل بند شادروان، قلعه سلاسل، رودخانه داریون، سد خاک، پل بند لشکر، رودخانه رفت، سد شراب دار، پل بند گرگر، آبشارهای رودخانه گرگر، پل بند ماهی بازان می باشد. مجموعه سازه های آبی شوشتر در جهت بهره گیری از نیروی آب به عنوان محرک آسیاب های صنعتی ساخته شده است. یکسری آسیاب در سازه های آبی شوشتر برای آرد کردن گندم به کار می رفته است. هم چنین تعدادی از آسیاب های سازه های آبی تاریخی شوشتر برای تولید نیروی برق برای تعدادی از خانوار های هم جوار استفاده شد. سازه های تاریخی آبی شوشتر دارای 33 آسیاب بوده است.
سرچشمه و آب گیری مجموعه سازه های آبی از نهر گرگر صورت می گیرد. آسیاب های آبی شوشتر به عنوان اولین شهر صنعتی بوجود آمده در ایران به شمار می آید.بیشترین قسمت فعالیت آسیاب های آبی شوشتر مربوط به کانال ها و تونل ها بوده و آب را از پشت سد گرگر به محوطه  هدایت کرده و از طریق کانال های فرعی به مصرف آسیاب ها می رسید.
ورودی های مجموعه سازه های آبی شوشتر، امکان  ایجاد دسترسی به مجموعه را میسر می ساخت که فقط از طریق پلکان امکان پذیر بود.
در سال2009 میلادی سازه های آبی شوشتر به عنوان دهمین اثر ایران به ثبت جهانی یونسکو رسید.