قصه حبیب، واقعی شد

ماه عسل در برنامه  شب شهادت حضرت علی (ع) دست روی سوژه ای گذاشت که داریوش یاری، چند سال قبل در فیلم «حبیب» عینا قصه آن را روایت کرده بود؛ محکومی که با حفظ قرآن از اعدام پایین می آید.

برنامه یکشنبه شب «ماه عسل» و ماجرای عفو پسر نوزده ساله محکوم به اعدام به خاطر حفظ قرآن، چند روز گذشته، بحث داغ شبکه های اجتماعی بود. برخلاف برنامه های موج ساز قبلی که بلافاصله دو طیف مخالف و موافق رودر روی هم می گرفتند، این دفعه همه در اینستاگرام برنامه تعریف و تمجید راه انداختند و نوشتند که برنامه حالشان را خوب کرده. ماجرای عفو یک جوان قاچاقچی محکوم به اعدام آنهم به خاطر حفظ قرآن، داستانی بود که چند سال پیش،داریوش یاری آن را در فیلم تلویزیونی «حبیب» به تصویرکشیده بود. درواقع قصه روح الله عینا شبیه قصه حبیب بود با این تفاوت که حبیب، سی جزء قراان را حفظ کرد و روح الله وقتی برای این کار نداشت. به همراه داریوش یاری، کارگردان «حبیب»، ماجرای برنامه یکشنبه شب ماه عسل را مرور می کنیم.

ماجرای حبیب چه بود؟

داریوش یاری سال 1389 فیلم تلویزیونی «حبیب» را با همین سوژه ساخت. داستان از این قرار بود که حبیب که به خاطر نجات از فقر و کسب ثروت بیشتر به کار قاچاق روی آورده بود، توسط مأموران دستگیر می شود. بعد از مدتی به اعدام محکوم می شود اما در زندان می فهمد که قانونی وجود دارد که اگر قرآن را به طور کامل حفظ کند، از اعدام رها می شود. حبیب تمام قرآن را حفظ می کند اما روزی که قرار است روبه روی دادستان بنشیند و امتحان حفظ قرآن را بدهد، همه چیز از خاطرش می رود. تا اینکه در روز فوت مادرش، به یک شناخت واقعی می رسدو متحول می شود. پایان فیلم درست لحظه اعدام، خبر می رسد که قاچاقچی اصلی دستگیر شده و حبیب بی گناه است.

قانون حفظ قرآن

روح الله برنامه «ماه عسل»، به خاطر حفظ قرآن، درست لحظه اعدام از پای دار پایین آمد. آنهم زمانی که هیچ امیدی به عفو نداشت و همه شواهد حاکی از این بود که حکم در آن لحظه اجرا می شود. در فیلم «حبیب» هم ماجرا به همین ترتیب اتفاق افتاد. منتها حبیب به خاطر همین قانون عفو، به دنبال حفظ قرآن رفته بود و ماجرای روح الله یک مقدار فرق می کرد. داریوش یاری می گوید:« قاعده و قانونی در امور زندانها وجود دارد. افرادی که شاکی خصوصی نداشته باشند و محکوم به اعدام باشند در صورتی که سی جزء قرآن را حفظ شوند با بخشش دادستانی و شاکی پرونده، اعدامشان به حبس ابد تخفیف پیدا میکند. حالا وقتی به حبس ابد برسند، بخشش های مختلف در موردشان اعمال می شود. مثلا ممکن است هفت هشت سال زندانی شوند و بعد بیایند بیرون.» حالا اینکه آیا این قانون واقعا وجود دارد یا به صلاحدید، گهگاه در مواردی خاص اعمال می شود، مسئله ای است که با یاری در میان می گذاریم. قطعا برای ساخت این فیلم، سراغ کنکاش درباره این مسئله رفته است. او می گوید:« دقیقا نمیدانم که آیا یک قانون نوشته شده است یا مصوبه داخلی زندانهاست یا یک رفتار سلیقه ای از سوی دادستان اما آنچه میدانم این است که چنین قوانینی در کائنات وجود دارد. اینکه بعضی وقتها تو اگر یک جزء را بخوانی خدا خودش بیست ونه جزء بعدی را می آورد طرفت.»

موارد ویژه وشبیه به روح الله

این اولین باری بود که قصه فردی مثل روح الله در تلویزیون مطرح می شد. زمان پخش فیلم «حبیب» هم برخی به دلیل ساختار داستانی آن نمی توانستند باور کنند که چنین اتفاقی واقعی است. البته یاری هم آن فیلم را براساس یک داستان واقعی نساخته بود و صرفا می دانست که چنین قانونی وجود دارد و در احکام قضایی اجرا می شود. او میگوید:«قبل از ساخت فیلم «حبیب» چنین اتفاقی زیاد افتاده بود اما من با چنین کسی روبه رو نبودم. ولی حدود شش ماه یا کمتر از یکسال بعد از ساخت این فیلم، توانستم با یک سری از دوستان که چنین وضعیتی داشتند ارتباط برقرار کنم. آن زمان متوجه شدم که خوشبختانه پیشتر خیلی زیاد این اتفاق افتاده است.»

همه چیز در دست دادستان

روح الله در صحبت هایش بارها تاکید کرد که مسئله حفظ قرآن را مدام با قاضی در میان می گذاشته و هربار این امید را به او می دادند که شاید حفظ قرآن باعث عفو او شود اما حکم نهایی، اجرای اعدام بوده. درواقع قرآن خواندن روح الله زمان اجرای حکم و رفتاری که در زندان داشته باعث چنین بخششی شده. یاری می گوید:« همه چیز به دستور خود دادستانی مربوط میشود. آنها خودشان متوجه می شوند یک نفر چه زمانی به فهم کامل از قرآن رسیده. شاید یک نفر مثل فیلم حبیب حتی سی جزء هم خوانده باشد اما به درکی از آن نریسیده باشند. قران حفظ کند که فقط از اعدام فرار کند. حبیب موقع فوت مادرش تازه متنبه میشود. قبل از آن فقط یک بازی است که دارد با قرآن انجام میدهد اما از آنجاست که قرآن حالش راعوض میکند. شاید هم یک نفر باچند آیه وضعیتشان تغییر کرده باشد. من برنامه شب قبل «ماه عسل» را ندیدم اما از تعریف هها برمی آید که پسر جوان ماه عسل، با همین بیست جزء به تحول شخصیتی رسیده باشد.»

جذابیت عفو اعدامی ها درماه عسل

مسئله بخشش از اعدام و پایین آمدن از چوبه دار، بارها در سالهای اخیر سوژه ماه عسل بوده. سال 92، درست همین شب شهادت امام علی «ع»، پدر و مادری مهمان ماه عسل شدند که پسرشان درست در لحظه اعدام عفو شده بود. این برنامه فیلمی مستند از جزء به جزء اتفاقات زمان اعدام و التماس و درخواست خانواده محکوم به اعدام پخش کرد و به یکی از پرطرفدارترین برنامه های ماه عسل در سال 92 تبدیل شد. یک سال بعد، احسان علیخانی از پدر یک قربانی دعوت کرد تا به برنامه بیاید. او مصر بود که قاتل پسرش باید اعدام شود و علیخانی تمام تلاشش را کرد که روی آنتن زنده از او رضایت بگیرد. پدر تا پایان برنامه رضایت نداد و برنامه با اعتراض زیادی در شبکه های اجتماعی روبه رو شد. خیلی ها به این مسئله معترض شدند که علیخانی برای اینکه خودش را قهرمان جلوه دهد، دلش می خواسته به زور از یک پدر رنج دیده رضایت بگیرد. امسال اما ماجرای قصاص در بین نبود اما علیخانی، مهمترین برنامه اش را به روح الله اختصاص داد؛ برنامه ای که بخش مهمی از مخاطبان در اینستاگرام برنامه نوشته اند، بهترین برنامه در سال 95 بوده. یا خیلیها نوشته بودند که بالاخره به ماه عسل امیدوار شدند.

واکنش مخاطبان

نظرات مختلفی درباره برنامه شب بیست و یکم رمضان «ماه عسل» وجود دارد. اعتراض ها و انتقادها به نسبت سایر برنامه ها پایین است. خیلی ها نوشته اند که «ماه عسل» بعد از مدتها به رسالت اصلی اش برگشته و خیلی ها گفته اند که بهترین سوژه ای بود که علیخانی بعد از مدتها روی آنتن برده. خیلی ها تحت تاثیر قرار گرفته اند و حتی بعضی ها نوشته اند که جمله آخر علیخانی درباره نتیجه این برنامه، حالشان را شدیدا خوب کرده. البته بخش مهمی از نظرات به اعتراض رضا جاودانی بعد از پایان برنامه برمیگردد. بخش مهمی از مخاطبان معترض شدند و نوشته اند که «ماه عسل» سالی یک بار پخش می شودو حالا که  سوژه آنقدر جذاب است نباید به خاطر فوتبال قطع شود و ...