موسیقی متعالی بشر را به خداوند می رساند

گفتگو منتشر نشده با پورتراب

مصطفی کمال پورتراب در حاشیه انتشار آخرین کتابش به پرسش های خبرنگار تسنیم پاسخ داد. او در این مصاحبه معتقد است که موسیقی متعالی بشر را به خداوند می رساند.

مصطفی کمال پورتراب، از استادان و مدرسان موسیقی بود که بسیاری از چهره های موسیقی در ایران خود را وام دارِ آموزه های او می دانند. پورتراب به نوعی استاد همه  کسانی بوده که امروز برای خودشان نام و نشانی دارند و استادی شده اند. انتشار خبر درگذشت استاد پورتراب بسیاری را متأثر کرد و برخی هم با نوشتن یادداشت هایی احساس خود را درباره این مدرس موسیقی بیان کردند.

پورتراب که در ماه های اخیر در تنهایی و با مراقبت های الیاس صدری(یکی از شاگردانش) زندگی می کرد، آخرین فعالیت رسمی اش انتشار کتاب «شیوه اجرای تقسیمات ناهمگون زمانی دست راست و چپ در ساز پیانو» بود که مراسم رونمایی از این کتاب یکشنبه 4 بهمن 1394 در تماشاخانه مهر حوزه هنری برگزار شد. در پایان این مراسم بود که گفت وگویی کوتاه با استاد پورتراب داشتیم و چند سوال کوتاه را با او در میان گذاشتیم. پاسخ های استاد پورتراب می تواند راه گشایی مناسب برای دانشجویان موسیقی باشد.

این گفت وگو در تاریخ 4 بهمن 1394 در حوزه هنری گرفته شده و اکنون برای نخستین بار منتشر می شود.

امروز شاهد رونمایی از کتاب شما بودیم. درباره این کتاب برایمان بگویید که نوشتن و انتشارش چقدر طول کشید؟

حدود 4 ماه طول کشید. نوشتن این کتاب برای من که مشکل نبود چرا که این شیوه را خودم ابداع کردم و در این کتاب گزارشی برای چگونگی رسیدن به این روش نوشتم.

اوضاع موسیقی ایرانی را چطور می بینید. برخی می گوید اوضاع خوب است و هیچ مشکلی نیست و برخی هم می گویند موسیقی ایرانی اوضاع خوبی ندارد و رو به زوال است.

یکی از نظر آموزش و دیگری از نظر تحقیق و کتاب نوشتن است. امروز کمتر کسی پیدا می شود که بتواند کتابی بنویسد که پایه علمی داشته باشد، اصلاً حوصله اش را هم ندارند. اوضاع فروش کتاب هم چندان خوب نیست و شنیده ام که مردم چندان کتاب نمی خرند. بنابراین از نظر کتاب های با ارزش علمی در مضیقه ایم. از نظر آموزشی هم باید بگویم برخی از دانشجویان بعد از تحصیل در دانشگاه متوجه می شوند که بسیاری از آموزه هایشان اشتباه بوده است. می خواهم بگویم کسانی که در دانشگاه ها درس می دهند اغلبشان بی سوادند و باید فکری به حال این اوضاع کرد.

الان هم برخی ها از پیشرفت موسیقی جلوگیری می کنند. در چند گذشته که سوار تاکسی شده ام می بینم که رانندگان تاکسی برای فرار از شلوغی های شهر به موسیقی پناه برده اند، یعنی مشکلات خیابون ها و شلوغی و ترافیک را با موسیقی حل کرده اند. موسیقی غذای روح است، منتها موسیقی مبتذل و موسیقی متعالی داریم. من از کسانی هستم که دنبال موسیقی متعالی بودم و در بیت رهبری تنها کسی بودم که با علمایی که از قم آمده بودند مباحثه کردم و به آنان ثابت کردم که موسیقی متعالی برای مردم واجب است؛ وگرنه قرار بود موسیقی را از رادیو و تلویزیون حذف کنند و من باعث شدم جلوی این کار گرفته شود. صحبت های من ضبط شده بود و بعد از این که مقام رهبری شنیده بود و ایشان به من دستور دادند که حرف هایم را بر روی کاغذ بیاورم که من هم این کار را کردم و برایشان فرستادم. مسئله حرمت و حلیت در نظام جمهوری اسلامی ایران همان چیزی است که من با آن آقایان مطرح کردم و دیگر نتوانستند ثابت کنند که موسیقی حرام است.

چرا موسیقی بلاتکلیف است و حلال و حرام بودنش چندان مشخص نیست.

برای این که هر کسی عقیده  خودش را تحمیل می کند. مخصوصاً که در شهرستان ها شنیده ام که عده ای جلوی کار هنرمندان را می گیرند. البته گفتم که موسیقی دو قسمت است؛ موسیقی متعالی و موسیقی مبتذل. من با موسیقی مبتذل به کلی مخالفم و مردم را منحرف می کند. این موسیقی متعالی است که بشر را به خداوند می رساند.

تسنیم