تبیان، دستیار زندگی
هسته اصلی شبکه حقانی قبیله «زدران» از قبایل «پشتون» است که در ولایت «پکتیکا» زندگی می کنند. مقر اصلی این شبکه دقیقاً معلوم نیست، اما ولایات شرقی افغانستان همچون پکتیا، پکتیکا و خوست که در همسایگی وزیرستان جنوبی و شمالی پاکستان قرار دارند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

شبکه حقانی چیست

هسته اصلی شبکه حقانی قبیله «زدران» از قبایل «پشتون» است که در ولایت «پکتیکا» زندگی می کنند. مقر اصلی این شبکه دقیقاً معلوم نیست، اما ولایات‌ شرقی افغانستان همچون پکتیا، پکتیکا و خوست که در همسایگی وزیرستان جنوبی و شمالی پاکستان قرار دارند.

فرآوری:لواسانی-بخش سیاست تبیان
شبکه حقانی

«شبکه حقانی»، یکی از گروه های شبه ‌نظامی است که در سال 1973 علیه «داوود خان»، رئیس‌ جمهور مورد حمایت اتحاد شوروی سابق در افغانستان ظهور کرد و از چند گروه تشکیل می ‌شود. پس از فروپاشی شوروی نیروهای ناتو، آمریکا و دولت افغانستان هدف حملات این گروه که در مناطق مرزی افغانستان و پاکستان مستقر است، اعلام شدند.
رهبر این گروه «مولوی جلال الدین حقانی» بود که ارتباط بسیار نزدیکی با طالبان داشت. با مرگ وی، پسرش «سراج الدین حقانی» شبکه حقانی را در دست گرفت.

محل استقرار شبکه حقانی

هسته اصلی شبکه حقانی قبیله «زدران» از قبایل «پشتون» است که در ولایت «پکتیکا» زندگی می کنند. مقر اصلی این شبکه دقیقاً معلوم نیست، اما ولایات‌ شرقی افغانستان همچون پکتیا، پکتیکا و خوست که در همسایگی وزیرستان جنوبی و شمالی پاکستان قرار دارند، محل استقرار نیروهای حقانی شناخته شده است.
حقانی در زمان ریاست جمهوری «رونالد ریگان» به کاخ سفید دعوت و نیمه های دهه 90 با حمایت آمریکا و پاکستان به همراه برخی از گروه ‌های طالبان بر افغانستان مسلط شد.
گفته شده، در سال 1987 سناتور جمهوری خواه «چارلی ویلسون» به شرق افغانستان سفر کرد و 4 روز میهمان جلال الدین حقانی بود. حقانی بزرگ همچنین از روابط بسیار استثنایی و نزدیک با سیا برخوردار بود که این روابط سیل کمک های مالی و تسلیحاتی از جمله موشک های دوش پرتاب استینگر را برای جنگجویان حقانی به همراه داشت، موشک هایی که دهها هواپیمای شوروی را سرنگون کرد، اما با اشغال افغانستان توسط آمریکا این دوستی مبدل به دشمنی شد تا با حمله به مقر «اسامه بن‌ لادن»، رهبر سابق القاعده به اوج برسد، به گونه ای که دو هفته پس از کشته شدن بن لادن، حقانی به پایگاه نظامی آمریکا در بگرام حمله کرد.

متحدان شبکه حقانی

شورای «میرانشاه» هم زیر نظر شبکه حقانی عمل می‌ کند. مرکز این شورا در شهر میرانشاه، غرب پاکستان است و در قاچاق مواد مخدر نقش مهمی دارند.

سکونت بخشی از این قبیله زدران در افغانستان و بخشی دیگر در پاکستان باعث شده، شبکه حقانی در پاکستان نیز از برخی حمایت ها برخوردار باشد و در این راستا از شوراهای کویته، شمشاتو باجاوا و میرانشاه به عنوان متحدان شبکه حقانی یاد شده است.
مقر شورای کویته، شهر کویته پاکستان و از جمله رهبران آن «ملا عمر» بود. این شورا افراطی ترین شاخه طالبان محسوب می شود و مدعی تشکیل حکومت اسلامی در افغانستان است و در مناطق قندهار و هلمند و شرق افغانستان فعالیت زیادی دارد. 
شورای «شمشاتو باجوا»، از دو گروه «شمشاتو» و شورای «باجاوا» تشکیل می‌ شود که مقر آنها در پیشاور و سرحد پاکستان است و رهبری آنها را حکمتیار برعهده دارد.
این گروه معتدل‌ تر از شبکه حقانی و شورای کویته است و خود را ذیل «حزب اسلامی» حکمتیار و نه طالبان معرفی می کند.
شورای «میرانشاه» هم زیر نظر شبکه حقانی عمل می‌ کند. مرکز این شورا در شهر میرانشاه، غرب پاکستان است و در قاچاق مواد مخدر نقش مهمی دارند.
شبکه حقانی و متحدینش بیشترین نیروها را در افغانستان و پاکستان دارند. این شبکه نخستین گروهی بود که به طور پیوسته از تاکتیک حملات بمبگذاری انتحاری در افغانستان استفاده کرد و بسیاری از حملات خونین در جنگ طولانی مدت افغانستان توسط این شبکه انجام شد که از جمله آنها می توان به بمبگذاری مقر سازمان «سیا» آمریکا در شرق افغانستان در سال 2009 اشاره کرد که طی آن 7 عضو اطلاعاتی سازمان سیا کشته شدند.
حمله به هتل اینترکنتیننتال و سفارت آمریکا در کابل در سال 2011 و حمله هم زمان به چند هدف مهم در کابل در سال ۲۰۱۲ از دیگر حملات گروه حقانی شمرده می شود.

همکاری نزدیک با طالبان

با اعطای معاونت سرکردگی طالبان به سراج الدین حقانی ارتباط تنگاتنگ این شبکه با طالبان که آن را تکذیب می کرد، ثابت شد. نگاهی به گروه های شبه نظامی فعال در افغانستان نشان می دهد، 3 گروه شورشی عمده این کشور، طالبان، شبکه حقانی و حزب اسلامی گلبدین حکمتیار اگرچه راهبرد و ساختار رهبری متفاوتی دارند، اما دارای اهداف مشترکی هستند که موجب نزدیکی و همکاری به میزان متفاوت بین آنها شده است. 
کارشناسان معتقدند، پس از سقوط طالبان افغانستان و عقب نشینی آن به بلوچستان پاکستان، شبکه حقانی روابط گسترده و نزدیکی با طالبان برقرار کرد و چنان با آن درآمیخت که دیگر تفاوتی بین شبکه حقانی و طالبان مشاهده نمی شد، افزایش قدرت و عناصر مسلح، به هر دو گروه امکان داد، اکثر عملیات های انتحاری و عملیات های نظامی منظم و عملیات های ترور شخصیت های مخالف را انجام دهند.
ترور «برهان الدین ربانی»، رهبر حزب جمعیت اسلامی افغانستان و رئیس جمهور اسبق این کشور از ولایت بدخشان در 20 سپتامبر 2011 میلادی از مهمترین عملیات های تروریستی شبکه حقانی و طالبان شمرده می شود که در راستای اهداف آمریکا در افغانستان انجام شد.