بهترین برخورد با دهانی که بد حرف می زند

شاید كسی به شما نگوید اما در هرپست و مقام و رتبه اجتماعی كه باشید اگر بددهن باشید درنظر دیگران به شدت ارزش و منزلت خود را از دست می دهید؛ در روابط اجتماعی موقعیت خود را می بازید و ارتباط موثر خود را با دیگران به باد می دهید.

در تصور بعضی، بددهنی پاسخ دندان شكن به پررو ها باشد! عادتی كه با آن به اصطلاح خوشند یا حال می كنند. اما آنچه حقیقتا در اطراف این آدم ها رخ می دهد فاصله گرفتن اطرافیان از تعفنی است كه شخص گرفتار آن شده و خود از درك بوی زننده آن ناتوان است. به فرمایش پیامبر، شرورترین بندگان خدا كسی است كه مردم به واسطه فحاشی او خوش نداشته باشند كه هم مجلسش باشند(1). همه ما کم و بیش با قضیه بددهنی برخورد داشته و داریم. صابون بعضی ها، بد به تن ما خورده؛ وقتی به قول خودشان دهان شان را باز می کنند و چشم شان را می بندند، حال چه کنیم که در ماه رمضان، دهان بسته صرف نباشیم و این خصوصیت نا زیبای خود را در این سی روز تمرین کرده و کنار بگذاریم. شاید اگر نگران باطل شدن روزه مان باشیم راحت تر از خیر بد دهنی می گذریم.
در واقع ممکن است شما فحش دادن را نوعی تخلیه كردن خود از فشار عصبی بدانید، در واقع شما به غلط از الگوهایی یادگرفته اید كه در مقابل این فشار موقتی كه به شما وارد شده، اینگونه عمل كنید. در این شرایط اتفاقا تلاش كنید به عكس، صفت صبر را در خود تقویت كنید. هرگاه احساس می كنید كه نمی توانید طرف مقابل را تحمل كنید سعی كنید از آن موقعیت و مكان خارج شوید و با تأمل، دنبال راه حل عاقلانه ای بگردید. با انجام حركات ورزشی، دوش آب ملایم، استفاده از پرورش گل، تنفس عمیق دركنار سبزه ها و توجه به نكات مثبت اطرافیان، اینگونه عكس العمل ها را مقاوم سازید.

دلایل بددهنی و ناسزاگویی چیست؟

* عزت نفس پایین
* ناکامی و احساس درماندگی
* بددهنی به منظور بالا بردن جایگاه خویش نزد خود و دیگران
* تلاش برای پنهان نگاه داشتن ترس ها و ناامنی های درونی
* ناسزاگویی از روی عادت یا تقلید از دیگران
* روشی برای کنار آمدن با استرس و تنش
* شیوه ای به منظور برانگیختن حس خشم دیگران و تحریک آنان
* ابزاری برای قدرت نمایی، تحقیر، سرزنش، توهین و ارعاب دیگران یا به عنوان محرکی برای تمایلات جنسی
* روشی برای خودنمایی، جلب توجه یا خود شیرینی
* القاء یا افزایش حس شوخ طبعی یا غافلگیرکنندگی
* ابراز صمیمیت و ایجاد حس اعتماد بیشتر
* ایجاد حس اتحاد، همبستگی و همدردی با دیگران
چگونه با بد دهنی مقابله کنیم؟
فحش دادن نوعی پرخاشگری کلامی است و در بسیاری از موارد جنبه یادگیری دارد. بعضی افراد برای جلب توجه اطرافیان و ابراز خود یا تحریک احساسات دیگران و به خشم آوردنشان و حتی برای لجبازی و شکستن محدودیت ها، از آن استفاده می کند. با برداشتن گامهایی می توانید از بد دهنی دور شوید.

بدانید آبروها خیلی گران است

آبروی مردم پیش خدا از حرمت كعبه هم بالاتر است. حرمت آبروی یك انسان با حرمت خون او مقایسه شده. پس كسی كه با بددهنی حریم آبروی دیگری را می شكند با كسی كه دست به خون دیگری آلوده، بی شباهت نیست. همانقدر كه كشته ای را نمی شود زنده كرد برگرداندن آب رفته آبروها، سخت و ناممكن است. پس باید از این حریم خطرناك فاصله گرفت چون همیشه امكان جبران نیست. زمانی این قضیه برایمان ملموس تر می شود كه پای آبروی خودمان در میان باشد و بفهمیم بازی با آبروی كسی چقدر می تواند خطرناك و جبران ناپذیر باشد. آن وقت بیشتر مواظب زبانمان خواهیم بود.
*نگذارید دروازه دهان تان باز شود
یكی از علاج های اصلی بددهنی، عادت كردن به سكوت است؛ چه خدای ناكرده خود گرفتار آن باشیم، چه با آدم بددهن طرف باشیم. اگر خودمان گرفتار بددهنی هستیم یك تمرین عالی این است كه به محض فعال شدن سیستم بددهنی، زنگ اخطاری در مغزمان ما را به سكوت وادارد. با تكرار این تمرین و حساس شدن به زنگ اخطار در مغزمان، كم كم این عادت بد، كمرنگ تر و كمرنگ تر می شود. در مورد برخورد با افراد بددهن  هم همین سیستم اخطار باید ما را از وارد شدن به معركه مجادله و درگیری یا مقابله به مثل با آنها منع كند.

خودتان را جریمه کنید

اگرمرتكب فحش و بددهنی  شدید خودتان را جریمه كنید و به راحتی از این رفتار زشت خود عبور نكنید؛ مثلا خود را از رفتن به مهمانی دلخواهتان محروم كنید و از طرف مقابل عذرخواهی  و دلجویی كنید چون عذرخواستن خود به اندازه كافی سخت است و درواقع نوعی تنبیه خوب محسوب می شود.

بددهنی اصالت ندارد

فحش دادن ، نه كلاس دارد، نه پرستیژ و نه وجهه ای برای كسی می آورد. بددهنی دقیقا مانند بوی بد دهان است. اگر كسی به بوی بد دهانش افتخاركند یا باید به سلامت عقلش شك كرد یا باید فهمید كه از فقر فرهنگی شدیدی رنج می برد. بددهنی گاهی بین نوجوانان یا جوانان به عنوان ابزار تفاوت استفاده می شود. جوانان دوست دارند متفاوت باشند، به چشم بیایند و بدرخشند اما اشكال آنجاست كه مسیر این متفاوت شدن را اشتباه می روند. برای حفظ محبوبیت و تأثیرگذاری، خودتان باشید، با تمام ادبی كه نشانه اصالت شماست.

بد نگویید تا بد نشنوید

عصبانیت خود را با بد دهنی خالی نكنید. در نهج البلاغه می خوانیم كه علی(علیه السلام) به جمعی از یارانش كه پیروان معاویه را در ایام جنگ صفین دشنام می دادند می فرمایند: «انی اكره لكم ان تكونوا سبابین و لكنكم لو وصفتم اعمالهم و ذكرتم حالهم كان اصوب فی القول و ابلغ فی العذر/ من خوش ندارم كه شما فحاش باشید، اگر شما به جای دشنام، اعمال آنها را برشمرید و حالات آنها را متذكر شوید (و روی اعمالشان تجزیه و تحلیل نمایید) به حق و راستی نزدیك تر است و برای اتمام حجت بهتر»(تفسیر نمونه ج 396ص5).
پی نوشت:
1)ارشادالقلوب، ج1،ص143

منابع: همشهری و سلامت نیوز