ایرانی ها چقدر توان پس انداز دارند؟

شاید در گذشته این باور وجود داشت که ثروتمندترین آدم ها آن هایی نیستند که درآمدهای بالایی دارند یا پول زیادی به دست آوردند، بلکه کسانی هستند که می دانند چگونه مدیریت مالی داشته باشند اما امروز این باور چندان قابل پیاده سازی نیست تا جایی که وزیر کار با اعلام اینکه بیش از 90 درصد سپرده های مردم در بانک ها زیر 100 میلیون تومان است، گفته است: طبقه متوسط توان پس انداز ندارند.

شاید در گذشته این باور وجود داشت که ثروتمندترین آدم ها آن هایی نیستند که درآمدهای بالایی دارند یا پول زیادی به دست آوردند، بلکه کسانی هستند که می دانند چگونه مدیریت مالی داشته باشند اما امروز این باور چندان قابل پیاده سازی نیست تا جایی که وزیر کار با اعلام اینکه بیش از 90 درصد سپرده های مردم در بانک ها زیر 100 میلیون تومان است، گفته است: طبقه متوسط توان پس انداز ندارند.
علی ربیعی با تاکید بر تغییر پارادایم نظام بانکی مبتنی بر رشد فراگیر و جامعه محور گفته است: اگر بانک ها کسب و کارهای کوچک را پوشش ندهند، نابرابری کم نمی شود. امیدواریم امسال با سختکوشی، عقلانیت و مدارای بزرگ به رشد 5 تا 6 درصد دست پیدا کنیم، یعنی اگر خواهان رشدی باشیم که در زندگی اجتماعی مان تاثیرگذار باشد نیاز داریم که نظام بانکی مان این تغییر پارادایم را انجام دهد.

وزیر کار با اشاره به اینکه بیش از 90 درصد سپرده های مردم نزد بانک ها به طور متوسط کمتر از 100 میلیون تومان است و 80 درصد نیز کمتر از 50 میلیون تومان اظهار داشته است: در بخش تسهیلات 50 درصد مردم هیچ گونه تسهیلاتی نگرفته اند و 90 درصد تسهیلات بانک ها به 10 درصد مردم اختصاص یافته است.
وی با بیان اینکه ساختار اشتغال کشور به سمت خُرد و متوسط رفته و کمترین سهم اشتغال مربوط به بنگاه های سرمایه بَر بزرگ است، گفته است: در زمینه حذف یارانه ها، بیمه و مسائلی از این دست باید بهترین تصمیم را اتخاذ کنیم که مطلوبیت و اثربخشی داشته باشد.
وزیر تعاون، کار و رفاه با بیان اینکه بخش اعظم طبقه متوسط توان پس انداز ندارند، زیرا میزان هزینه و درآمدها به گونه ای است که قدرت پس انداز این اقشار را گرفته است، تصریح کرده است: مطالعات نشان می دهد که منابع بانکی تاثیر زیادی در رشد اقتصادی ندارند و منابع با یک واسطه به بازار غیر متشکل پولی منتقل شده است.
ربیعی با تاکید بر اینکه نظام تسهیلات و نظام مالی در سیستم بانکی متناسب با اشتغال نیست ادامه داده است: نمی توان اشتغال بزرگ را از روال موجود سیستم ارائه تسهیلات انتظار داشت. وی با اشاره به اینکه در دوران رکود 25 درصد نقدینگی به سمت بازار غیر متشکل پولی رفته است گفت: برای حل این مشکلات به تغییر پارادیم نظام تامین مالی نیاز داریم  و انتظار ما تدبیر در این راستا است. نرخ سود را نمی توانیم دستوری کاهش دهیم و تسهیلات باید به سمت گروهی از جامعه هدایت شود که بیشترین بهره اجتماعی را داشته باشد و موجب اشتغال شود. در شرایطی هستیم که حق نداریم حتی یک دلار اشتباه کنیم و تصمیم غلط بگیریم.
وزیر کار با اشاره به اینکه توسعه فقط به معنای کارخانجات بزرگ نیست و باید بتوانیم نشاط و شادی را توسعه دهیم و رفاه اجتماعی را ارتقا دهیم اظهار داشته است: امروز اگر نتوانیم زیرساخت های اجتماعی را بهبود بخشیم ممکن است بسیاری چیزها قابل بازگشت نباشد.
مرکز آمار ایران نیز چند ماه قبل با انتشار گزارشی درباره  متوسط هزینه و درآمدهای خانوارهای شهری و روستایی در سال گذشته آماری را درباره  وضعیت دخل و خرج خانوارها اعلام کرد.
در این گزارش آورده شده است که متوسط کل هزینه خالص سالانه یک خانوار شهری به چیزی نزدیک به 23 میلیون و 486 هزار تومان می رسد که این رقم نسبت به سال گذشته افزایشی 14 درصدی داشته است به  این ترتیب متوسط هزینه ماهانه هر خانوار شهری یک میلیون و 957 هزار تومان است.
بر اساس همین گزارش اعلام شده است که متوسط درآمد اظهار شده سالانه یک خانواده شهری 24 میلیون و 131 هزار تومان بوده که این میزان نسبت به سال پیش از آن افزایشی 18 درصدی داشته است، بنابراین می توان نتیجه گرفت متوسط درآمد ماهانه هر خانوار شهری چیزی نزدیک به دو میلیون تومان است.
این یافته ها نشان می دهد که هر خانوار شهری به طور متوسط در سال گذشته می توانسته در نهایت 645 هزار تومان را به عنوان پس انداز ذخیره کند.
همچنین این گزارش نشان می دهد که از کل هزینه سالانه خانوارهای شهری پنج میلیون و 800 هزار تومان آن با سهم 24.7 درصدی مربوط به هزینه خوراکی و دخانی و 17 میلیون و 673 هزار تومان آن با سهم 75.3 درصدی مربوط به هزینه های غیرخوراکی بوده است.
در بین هزینه های خوراکی و دخانی بیشترین سهم با 21.6 درصد مربوط به هزینه گوشت و در بین هزینه های غیرخوراکی بیشترین سهم را 44.4 درصد مربوط به مسکن بوده است.

در حالی که رشد متوسط درآمد سالانه خانوارهای شهری چهار درصد بیشتر از رشد هزینه کل سالانه آنها است، این یافته ها نشان می دهد که منبع تامین درآمد  خانوار های شهری بیشتر از محل درآمد های متفرقه ای تامین می شود که سهم آن به 51 درصد می رسد.
مشاغل مزد و حقوق بگیری سهمی 32 درصدی و مشاغل آزاد و کشاورزی و غیرکشاورزی نیز سهمی حدود 16 درصدی در تامین درآمد خانوارهای شهری دارد.
بر اساس یافته های مرکز آمار خانواده های روستایی نیز در مساله ی پس انداز سالانه وضعیت بهتری نسبت به خانواده های شهری ندارند، چرا که اعداد و ارقام مربوط به هزینه و درآمد سالانه خانوارهای روستایی نشان می دهد که یک خانواده به طور متوسط سال گذشته توانسته در نهایت حدود 50 هزار تومان از درآمد خود را پس انداز کند.
این یافته ها نشان می دهد که متوسط هزینه خالص سالانه یک خانوار روستایی در سال گذشته 13 میلیون و 850 هزار تومان بوده است که این رقم نسبت به سال پیش از آن 6.9 درصد رشد داشته است به این معنا که هر خانوار روستایی به طور متوسط حدود یک میلیون و 154 هزار تومان هزینه داشته است. این در حالی است که متوسط درآمد سالانه اظهار  شده سالانه یک خانوار روستایی 13 میلیون و 905 هزار تومان بوده است که نسبت به سال قبل رشدی 14.8 درصدی دارد. به این ترتیب هر خانوار روستایی به طور متوسط در سال گذشته ماهیانه درآمدی نزدیک به یک میلیون و 158 هزار تومان داشته است.
براین اساس از کل هزینه سالانه خانوار روستایی پنج میلیون و 700 هزار تومان با سهم 41.2 درصدی مربوط به هزینه خوراکی و دخانی و هشت میلیون و 150 هزار تومان آن با سهم 58.8 درصدی مربوط به هزینه های غیرخوراکی بوده است. در بین هزینه دخانی و خوراکی بیشترین سهم با 25.1 درصد مربوط به هزینه آرد، رشته، غلات، نان و فرآورده های آن و در بین هزینه های غیرخوراکی بیشترین سهم با 29 درصد مربوط به مسکن بوده است.
بزرگ ترین منبع درآمد روستاییان در سال گذشته محل درآمدهای متفرقه خانوار بود. سهم مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی در تامین درآمد آنها 30.7 درصد و سهم مشاغل مزد و حقوق بگیری 29.6 درصد بوده است.