آیا کودکانمان تاریخ ساز می شوند؟

روحیه پایداری را به فرزندانمان بیاموزیم

تاریخ ایران، هیچ زمانی خالی از مقاومت نبوده است. هر دوره تاریخی را كه بررسی كنید، مردمانی را می بینید كه بر سر خاك، دین، ناموس و... ایستاده اند، مقاومت كرده اند و تاریخ ساز شده اند. حال ببینیم چقدر از فرهنگ فداکاری و از خودگذشتگی و مقاومت و آرمان خواهی دوران انقلاب را به کودکان مان آموزش داده ایم.

پانزدهم خرداد، نقطه عطفی است در تاریخ معاصر ایران است. یادگاری است از پیوند معنوی توده های عظیم مردم کشور ما؛ واکنشی است از احساس عمیق مذهبی ملت ایران؛ نمایشی است از به پاخاستن مردمی که می خواستند ظلم و ستم را از بن بر کنند؛ تجسمی است از تاریخ اسلام و درجه ای است برای سنجش فداکاری و از خود گذشتگی انسان هایی که به دنبال آرمان الهی حرکت می کنند. پانزدهم خرداد، روز قیام خونین مردم جان برکفی است که به نام اسلام و برای اسلام به میدان آمدند تا سلطه طاغوتیان را از کشورشان برچینند. ما مردمانی هستیم با فرهنگی چندهزارساله. دیگر این را هر پیر و جوان و کودک این کشور می داند. جزء جزء این فرهنگ قابل تأمل و اعتناست. آیا آشنایی كودكان با فرهنگ دشمن ستیزی، مقابله با ظلم و مقاومت یعنی آموزش خشونت به آنها؟ و اینكه در نهایت چطور می توان كودكی را با این فرهنگها آشنا كرد و این دست از مفاهیم را با توجه به روح حساس كودك، در سلامت به او آموخت؟ در ادامه به پاسخ این سوالات خواهیم پرداخت.

درس خواندن کافی نیست

چند درصد از پدر و مادرهای امروزی به آشنا كردن فرزندشان با فرهنگ ظلم ستیزی، دشمن شناسی و مقاومت اهمیت می دهند یا تربیت به شیوه فرهنگ مقاومت برایشان دغدغه است؟ برخی از ما كه آنقدر در چنگ روانشناسی های متفاوت و غیربومی اسیر شده ایم كه مدام در حال افراط و تفریط هستیم. اصلا خودمان هم آشنایی چندانی با فرهنگ مقاومت، ضرورت و پیامدهای آن نداریم. تمام هم و غم مان این است كه كودك مان خوب درس بخواند تا برای خودش كسی بشود، یعنی كسی شدن را فقط از یك مسیر و آن هم از دانشگاه و دكتر و مهندس شدن، میسر می دانیم. درحالی كه اگر قرار است فردی بار بیاوریم كه برای خود و جامعه اش مفید باشد و روحی بزرگوار و سالم داشته باشد، به جز درس  خواندن و تشویق و تنبیه  او باید به مسائل دیگری هم اهمیت بدهیم.

هر کی کتک زد، یکی هم تو نزن!

از همان كودكی، حواستان باشد كه ستیزه جویی و خودخواهی دقیقا نقطه  مقابل فرهنگ ظلم ستیزی و دشمن شناسی و مقاومت است. كودك شما باید در مرحله  اول دوست داشتن را فرا بگیرد. هرگز به او نگویید: «هركی كتكت زد تو هم بزنش» این تربیت، از كودك شما فردی عصبی می سازد كه گمان می كند تنها راه دفاع از خود كتك زدن دیگران است. از آنهایی هم نباشید كه اجازه نمی دهند كودكشان هیچكدام از وسایلش را با دیگران شریك شود؛ «بدو اسباب بازی هاتو قایم كن كه الان پسرخاله میاد همه رو خراب می كنه» یا «ماشین كنترلی تو ندی دست بچه ها كه خرابش می كنن» شما با این جملات، كودكی مسئول و مراقب نخواهید داشت، آنچه نصیبتان می شود فردی خسیس، ستیزه جو، بدون داشتن روحیه  گذشت و بخشش است.

كودكتان را به بخشش تشویق كنید

«می تونی عروسكت رو به دوستت بدی» «اگر همكلاسی ات مداد رنگیشو یادش رفته بود، بهش كمك كن» «از لقمه غذات به پسرخاله ات هم بده» همه اینها پایه های بنیادین فرهنگ مقاومت، یعنی بخشش و گذشت هستند. تا كودكی مهربان، باگذشت و بخشنده نداشته باشید، نمی توانید انتظار جوانی را داشته باشید كه می داند چگونه و چرا باید برای باورهایش مقاومت كند.

بازخوانی زندگینامه اسطوره های گذشت در داستانهای شبانه

الگوها و شهدایی كه در همین 50سال اخیر در كشور داشته ایم توجه كنید، همگی قابلیت این را دارند كه تبدیل به داستان های شبانه برای كودك شما شوند. وجه مشترك همگی شان هم زیربار حرف زور نرفتن است.

از مدافعان حرم برای كودك تان بگویید

از آنها نباشید كه با آمدن هر قافله شهید گمنام، آه و فریادشان بالا می رود كه چقدر شهید! یا آنهایی كه از صبح تا شب توی گوش آدم ها می خوانند: «اینا پول می گیرن میرن می جنگن» اتفاقا این رفتارهاست كه به دوست نداشتن آدم ها و بدگمانی و بی اعتمادی می انجامد.

کودکان را در قدرشناسی شریک کنید

قدرشناسی كنید و كودكتان را در این قدرشناسی ها شریك كنید. شاید تعداد جانبازان بازمانده از انقلاب اسلامی كم باشد، اما بالاخره هستند آنهایی كه بتوان به عنوان یك مرجع و الگوی زنده به كودك معرفی شان كرد. قرار نیست آن جانباز برای كودك شما از سختی های جانبازی یا حتی آن قسمت كشت و كشتار جنگ بگوید؛ همین ارتباط نزدیك با روحیه مقاومت و ظلم ستیزی و آشنایی با افرادی كه به خاطر آسایش ما خودشان را تا پای جان به خطر انداخته اند، اثرات خودش را دارد. این روزها خانواده های شهدای مدافع حرم در اطرافمان هستند. با كودك و نوجوانتان از این رشادت ها بگویید، به دیدار خانواده ها بروید و بگذارید فرزندتان با این فضا آشنا بشود.

زندگی شان را هدف دار کنید

به ایمان و ارتباط كودك با خدا حساس باشید. تاریخ نشان داده است، آدم هایی كه باورهای قوی تری داشته اند آدم های مقاوم تری بوده اند. او را به مجالس مذهبی ببرید و با این كار او را واكسینه كنید.

نمادهای انقلاب را ماندگار کنید

در طول تاریخ از نماد، که نوعی علامت واجد هویت بصری است، به عنوان ابزاری برای ایجاد ارتباط استفاده شده است. فرزندتان را با نمادهای انقلاب آشنا کنید. بازدید از موزه انقلاب و دفاع مقدس ، بازدید از لانه جاسوسی، بازدید از میدان آزادی می تواند کودک را بیشتر با این مفاهیم آشنا کند.

دشمن شناسی را دست كم نگیرید

دشمن شناسی را به چشم یك سوژه  بی فایده و لوث نگاه نكنید. فرزند شما باید بداند جهان امروزی، جهانی است كه ممكن است هر لحظه آن كه ادعای دوستی كرده و برایش پیام تبریك سال نو فرستاده،بر سر بزنگاه، بزرگ ترین خیانت ها، عداوت ها و كشتارها را در جهان راه بیندازد. آنچه در جهان امروزی جریان دارد، چیزی فراتر از سیاست است كه باید با كودك و نوجوان در حد و اندازه خودش با زبانی مناسب سن و سالش به گفت وگو نشست.

كودكی با گذشت تربیت كنید

عاشورا یكی از صحنه های بسیار مستعد برای ترویج ظلم ستیزی است و پر است از داستان هایی كه به درد هر سن و سالی می خورد. هر مفهومی كه لازمتان باشد را دارد؛ از ایثار و گذشت تا دشمن شناسی و ظلم ستیزی و...

در تمام مسیر آموزش چند نكته را فراموش نكنید

*از تكرارهای بیهوده پرهیز كنید. تكراری و طولانی بودن هر امری كودك را خسته و دلزده می كند.
*از هنر كمك بگیرید. فیلم، ادبیات، نقاشی و... می توانند غیرمستقیم و با زبانی لطیف با كودكان صحبت كنند.
*داستان و شعر را جدی بگیرید. بچه ها با هر چیزی كه در قالب داستان و شعر عنوان شود، ارتباط بهتری می گیرند.
*بازی و شادی و هیجان، جزء لاینفك زندگی كودكان است. هر آنچه با اینها پیوند بخورد تأثیر بهتری خواهد گذاشت.
*تشویق كردن او را ولو با یك بوسه، به خاطر بسپارید. رفتارهایی كه به ازخودگذشتگی، ایثار، بخشش و... ربط دارد را حتما تشویق كنید.