چشم نوشته های یک عکس

کتاب عکس چشم نوشته ها، روایتگر لحظه های ناب دفاع مقدس از دریچه دوربین احسان رجبی است.

« چشم نوشته ها» مجموعه  ای از عکس های احسان رجبی از دوران حضورش در دفاع مقدس، که یادآور دلهره های نبرد و لحظه های نابی است که یک عکاس نوجوان در وسط میدان جنگ شکار کرده است
 این مجموعه که به همت انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس تهیه شده، نخستین جلد از مجموعه معرفی آثار فردی عکاسان شاخص ایران است. آلبوم «چشم نوشته ها» به عکس های احسان رجبی اختصاص دارد. انتشار آثار فردی عکاسان شاخص از سوی این انجمن با هدف معرفی هویت هنری آنان صورت می گیرد.
 احسان رجبی که ما اکنون او را به عنوان مستند ساز و در زمره عکاسان جنگ می   شناسیم، در ابتدای یادداشتش بر این کتاب می نویسد: «عکاس نبودیم؛ عکس می گرفتیم. رفته  بودیم جبهه که بجنگیم. اما چیزی اطرافمان می گذشت که نمی شد تعریف کرد... چهارده سالمان بود. با هم سن  و سال هایمان، در خط مقدم عملیات والفجر مقدماتی می جنگیدیم.»
«چشم نوشته ها»ی رجبی با عکسی از اعزام نیرو به عملیات والفجر هشت و با ریتمی که نشان از عزم راسخ رزمندگان دارد، آغاز می شود. هرچند این تصاویر از سال های متعدد هشت سال جنگ تحمیلی گرد آوری شده اند اما چینش مناسب عکس ها، اوج و فرود های نبرد را به شیوایی بازگو می کند و به خوبی طعم تلخ ناکامی و شیرینی پیروزی را در صحنه های مختلف به کام مخاطبش می چشاند.

تصاویری از ماجرای تلاش حاجی بخشی برای خاموش کردن خودروی به آتش کشیده شده پسر و دامادش در مسیری معروف به «سه راه شهادت» (صفحه 66 و تصویر روی جلد آلبوم) و عکس هایی از شهید امیر حاج امینی که لبخند کمرنگش، به آرامش رسیدن روح او را دقایقی پس از شهادت به نمایش می گذارد، از جمله مشهورترین عکس های احسان رجبی اند که در این آلبوم نشسته اند.
احسان رجبی در ابتدای کتاب نوشته است: «عکاس نبودیم؛ عکس می گرفتیم. رفته بودیم جبهه که بجنگیم، اما چیزی اطرافمان می گذشت که نمی شد تعریفش کرد. کسی باور نمی کرد. ما گنگ خوابدیده بودیم و عالم تمام کر و کور. باید سند جمع می کردیم؛ سندی که اگر زنده ماندیم، نشانمان بدهد که خواب نبود ه ایم، خواب نمی دیده ایم.
هیچ کدورتی با دشمنی که جلوی رویمان ایستاده بود و داشت مثل باران، گلوله بر سرمان می ریخت نداشتیم. آن ها «برادران مزدور» ما بودند. کافی بود اسیر شوند تا این طرف خط بچه ها در اوج تشنگی آب نداشتن، قمقمه هایشان را هم به آنان بدهند. به فرمان امامی که دوستش داشتیم و همه چیزمان بود، به جبهه آمده بودیم و حالا در اوج گرما و تشنگی، در دشتی صاف و بی حفاظ گیر افتاده بودیم و یکی یکی درو می شدیم. اما فریاد؟! شکایت؟! حاشا.»
در بخشی از مقدمه کتاب به قلم سعید صادقی آمده است: «ترکیب بصری عکس های این دو (احسان رجبی و سعید جانبزرگی) حاکی از ذهنیت شفاف آن ها در گزینش و چیدمان عناصری بود که باطن آن جنگ خونین را بی پیرایه و شفاف تصویر می کردند. عکس هایی که قطعه ای گمشده، اما تأثیرگذار و تعیین کننده را حکایت می کرد که به شکست و پیروزی معنای دیگری می داد. از این حیث زاویه نگاه جاری احسان رجبی با آن انگیزه اثرگذار در ثبت لحظه های زندگی که در جنگ جریان داشت، نگاهی است که «تاریخ مصرف» ندارد.»
این مجموعه به دو زبان فارسی و انگلیسی، با توضیحات کافی برای هر عکس فراهم آمده است اما یادآور نشدن تعداد عکس ها در شناسه کتاب یا دست  کم، شماره گذاری نکردن تصاویر منتشر شده در این کتاب عکس، از ایراد هایی است که می توان از نظر ساختاری بر چاپ این آلبوم بین المللی گرفت.
احسان رجبی که در عملیات های مختلفی مانند والفجر مقدماتی، کربلای یک، والفجر 8 و کربلای 5 تا پایان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران حضور داشته است، پس از دوران دفاع مقدس، عکاسی از واقعه ناگوار جنگ را رها نکرد و با دو دوره حضور در جنگ لبنان و جنگ های بوسنی و عراق بر تجربه هایش در این زمینه افزود.
«چشم نوشته ها» را انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس با صفحات گلاسه، در 155 صفحه، با شمارگان 5  هزار نسخه، در قطع گالینگور وزیری روانه بازار نشر کرده است.