خون فروشی میلیونی!

اگر خود یا یکی از نزدیکانتان از جمله افرادی هستید که جزو افراد با گروه خونی نادر دسته بندی می شوید، در صورتی که به دلیلی نیاز به دریافت خون پیدا کرده باشید، آن وقت متوجه می شوید خونتان چه قیمت بالایی دارد. اگر گروه خونی فردی بین پنج تا ۱۰هزار نفر از جمعیت مشاهده نشده باشد، گروه خونی نادر نامیده می شود. برخی بیمارستان ها برای تامین خون افراد با گروه خونی نادر قیمت های عجیب و غریبی دارند، تا جایی که برخی گزارش ها حاکی از آن است که یک کیسه خون نادر تا پنج میلیون تومان هم به فروش می رسد.

همه ما در معرض تبلیغاتی از این دست بوده ایم که با اهدای خون خود می توانید جان انسان های دیگر را نجات دهید. سازمان انتقال خون به عنوان متولی این کار به مناسبت های مختلف و در قالب طرح های متعدد از مردم خیرخواه دعوت می کند خون اهدا کنند. با وجود این، نباید تصور کرد فروش خون در بیمارستان ها متوقف شده است. خونی که برای تزریق در بیمارستان ها به کار می رود فقط خون اهدایی نیست. بیمارستان ها این خون را به انحای مختلف تهیه می کنند و چون برای تهیه آن هزینه پرداخت می کنند چاره ای جز دریافت پول هم وجود ندارد. در این میان هر خونی قیمتی دارد و خون هایی که با عنوان خون های نادر شناخته می شود اغلب قیمت میلیونی دارند. آنطور که مدیر طرح ملی خون های نادر و رئیس آزمایشگاه رفرانس ایمونوهماتولوژی سازمان انتقال خون عنوان می کند همه ما با رایج ترین گروه های خونی که عبارتند از A،B،AB و گروه خونی Oآشنا هستیم که با بیش از دو میلیون خونگیری در سال در اختیار نیازمندان و بیمارستان ها قرار داده می شود، اما ۳۶۰ نوع گروه خونی نادر غیر از گروه های یاد شده شناسایی شده است.

ممکن است فرد در زمانی متوجه نادر بودن خون خود شود که دچار حادثه ای شده و یا صدمه ای دیده باشد. به گفته مصطفی مقدم در گروه خونی بمبئی در کشور تا کنون ۴۲ نفر شناسایی شده اند. از هر دو میلیون ایرانی یک نفر از این گروه خون برخوردار است. خونی با نام چلانو شناسایی شده که در کل کشور شش نفر با این گروه خونی نادرزندگی می کنند. درگروه خونی دی نیز تا کنون هشت نفر در کشور شناسایی شده اند و۲۲نفر نیز در دنیا از گروه خونی RHNOLبرخوردارند که از میان این ۲۲ نفر دو نفر در ایران زندگی می کنند، همچنین در تعریف گروه خونی بمبئی افرادی که دارای این گروه خونی نادر هستند،فاقد پادتن اچ (ماده اچ)در سرم خود هستند. ماده اچ در سرم گروه خونی (o)وجود دارد،لذا آنان قادر به تولید پادتن A،B(مادهA،مادهB)بر سطح گلبول های قرمز خود نیستند. افراد این گروه نمی توانند از هیچ یک از گروه های خونی، حتی (O)منفی خون دریافت نمایند و فقط از گروه خونی بمبئی پذیرش دارند.

برای دریافت خون نادر باید ۵ میلیون تومان هزینه کنید

بیمارستانی در تهران برای تزریق هر کیسه خون به نوزادان ۱۰۰ هزار تومان هزینه دریافت می کند. برای تزریق خون به بزرگ سالان هم بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان پول می گیرد؛ اما اگر خون بیمار جزو چند خون نادر و نایاب در کشور باشد، هزینه خرید این خون برای هر کیسه به ۵ میلیون تومان هم می رسد. این در حالی است که در ایران ۱۳ نوع گروه خونی نادر کشف شده است.
هرچند که تزریق خون در بیمارستان های طرف قرار داد بیمه ها، با دفترچه رایگان می شود، با این وجود مگر چند نفر در ایران دفترچه بیمه دارند و می توانند از این خدمات به صورت رایگان استفاده کنند. آمارها حاکی از آن است که در ایران حدود ۴۰ میلیون نفر تحت پوشش خدمات بیمه ای هستند اما ۴۰ میلیون نفر باقیمانده باید برای دریافت خون هزینه های گزافی بپردازند. اما سؤال اینجاست که چرا مردم خون را به صورت رایگان اهدا می کنند و بیمارستان ها آن را با قیمت های بالا به خود مردم می فروشند؟

ادعای سازمان انتقال خون در خصوص خون فروشی در بیمارستان ها

در همین خصوص موضوع را از مسئول طرح ملی خون های نادر و رئیس آزمایشگاه ایمونوهماتولوژی سازمان انتقال خون ایران پیگیر شدیم. مصطفی مقدم ادعا کرد که فروش خون ارتباطی با سازمان انتقال خون ایران ندارد. اما در کل خون فروشی در بیمارستان ها براساس تعرفه انجام و توسط بیمه پرداخت می شود.

رییس بخش سرطان بیمارستان امام خمینی نیز با تأیید سخنان مقدم، درباره خون فروشی توضیح داد و گفت: «هر واحد خونی که در بیمارستان به بیماران تزریق می شود، در طی یک فرآیند علمی (کراسماچ) می شود. یعنی تجزیه و آزمایش خون و تعیین سازگاری خون با بیمار می پردازد. این فرآیند حدود ۴۵ دقیقه زمان می برد با این وجود فقط هزینه ای که از بیمار دریافت می شود بین ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان است.
مهاجر، رئیس آزمایشگاه بیمارستان لاله گفت: هرچند فروش خون در بیمارستان های پایتخت را دروغ دانست. اما در این باره گفت: «آماده سازی هر واحد خون برای سازمان انتقال خون ایران، ۶۰۰ هزار تومان هزینه دارد. این هزینه بابت فرآیند و آماده سازی و انتقال خون به بیمارستان هاست. با این وجود هزینه ای که بیماران نیازمند برای دریافت خون پرداخت می کنند بین ۱۰ تا ۳۰ هزار تومان است. بنابراین مردم زیر بار پرداخت هزینه های گزاف نمی روند.
بر اساس این گزارش، هرچند آمار ضد و نقیضی درباره فروش خون در بیمارستان ها وجود دارد و برخی حتی خون فروشی را تکذیب کرده اند یا گفته اند که پرداخت هزینه هایی تا سقف ۳۰ هزار تومان برای هر واحد خون گزاف نیست، اما باید توجه داشت در حال حاضر ۴۰ میلیون ایرانی بدون داشتن بیمه مجبور به پرداخت هزینه های درمانی خود بوده و بسیاری از آنان همین ۳۰ هزار تومان را هم ندارند. بنابراین مسئولان باید ساز و کاری در پیش گیرند تا تزریق خون نیز به طور کامل رایگان یا اینکه با هزینه بسیار کمی انجام شود.