بازیگری شما به کارگردانی «نوبت شما»

بی بی سی فارسی با برنامه «نوبت شما» به دنبال نشان دادن جایگاه بی طرف و یک منتقد خیرخواه در نگاه عموم بینندگان است و سعی دارد اینگونه القا کند که فارغ از نگاه ها و سیاست های انگلیسی، به مسائل مختلف می پردازد.

یکی از مشهورترین برنامه های شبکه بی بی سی فارسی برنامه «نوبت شما» است که از لحاظ شیوه ارتباط با مخاطب و همچنین نوع تکنیک های ارائه محتوا، متفاوت از همه دیگر برنامه های این شبکه عمل می کند. همچنین این برنامه را می توان یکی از پایه های اساسی این شبکه خبری دانست که در قالبی منحصر از دیگر برنامه ها، وظیفه سفیدسازی و باورپذیری محتوا با رویکرد بی بی سی فارسی را بر عهده دارد.
«نوبت شما» برنامه ای است که برخلاف دیگر برنامه های شبکه بی بی سی فارسی و شیوه های رایج برنامه های شبکه های خبری از تکنیک اجرا برای انتقال محتوا استفاده می کند. به عبارت دیگر در این برنامه به جای اینکه از روش خطی و جهت دار انتقال پیام به مخاطب استفاده شود، از روش اجرا برای انتقال همان محتوای مورد نظر بی بی سی استفاده می گردد. در این روش که مخاطبان برنامه به شکلی مستقیم و زنده امکان بیان نظرات خود را می یابند، با طراحی خاص فضا، صحنه و نوع اجرا این حس را در دیگر مخاطبان ایجاد می کند که مجریان برنامه و به طور کلی بی بی سی فقط در حال انتقال پیام های بینندگان هستند.

در برنامه «نوبت شما» به جای اینکه از روش خطی و جهت دار انتقال پیام به مخاطب استفاده شود، از روش اجرا برای انتقال همان محتوای مورد نظر بی بی سی استفاده می گردد
اول از همه مؤلفه های مختلف مجریان در صحنه اجرا از قبیل لحن، جنس، پوشش، سن و... همگی در تلاشند که ارتباطی نزدیک میان مخاطبان و برنامه ایجاد کنند. لحن غیر خبری، صمیمانه و عامیانه به همراه نوع پوشش غیر رسمی و عامه پسند مجریان از قبیل شلوار جین، آرایش های سبک برای مجریان زن و گاهاً آستین های بالا زده و حتی یقه های باز، فضایی کاملاً عادی و خودمانی را ایجاد می کند. همچنین استفاده کامل از زبان بدن برای انتقال پیام که شامل حرکت زباد دست ها، سر و حرکت های گاهاً سریع مجری است نیز به ایجاد فضای راحت برای شراکت و ایجاد حس نزدیکی بیننده در برنامه کمک می کند.
انتخاب مجریان به صورت ترکیبی و الزاماً از هر دو جنس در یک برنامه به علاوه میانگین سنی بین 25 تا 35 سال آنها نیز از مؤلفه های صمیمی و خودمانی برای مخاطب ایرانی است.
در حوزه محتوا نیز اگرچه انتخاب موضوعات بر اساس سیاست های جهت دار بی بی سی صورت می گیرد، اما نوع طرح موضوع مبتنی بر شیوه ها و ادبیات بحث های سیاسی کوچه و بازار صورت می گیرد که این نیز خود در جذب بیننده و علاقه به اظهار نظر، بسیار مؤثر است.

نوبت شما در واقع یک شوی تمام عیار است که با بازی برخی بینندگان واقعی و حتی برخی بینندگان ساختگی و با استفاده از مؤلفه های تصویری و صحنه سازی در انتقال هدفمند پیام، سعی دارد ضمن بیان و انتقال تحلیل هایی منطبق با خطوط سیاسی شبکه، چهره ای بی طرفانه از بی بی سی را نمایش دهد
راه های ارتباطی با «نوبت شما» نیز تقریباً همه راه های معمول و مورد استفاده ایرانیان از تلفن همراه تا شبکه های اجتماعی را در انواع مختلف در بر می گیرد.

تماس های صورت گرفته با این برنامه و اعلام نظرات ظاهراً متنوع در نهایت بر خلاف همه برنامه های تحلیلی و عموماً سیاسی و اجتماعی، بدون نتیجه گیری ظاهری مطرح می گردند. مجریان یا در واقع مدیران بحث که در صحنه سعی دارند نقش هدایت گر خود در حوزه محتوا را پنهان کنند و فقط خلاصه نظرات مختلف را مرور می کنند، در نهایت بدون نتیجه گیری برنامه را به پایان می برند و این در حالی است که طراحی گزینش نظرات، در نهایت همان نتیجه مورد نظر برنامه را القا می کند، بی آنکه حس القا یا تحمیل نظر را در بیننده عام ایجاد کند. این نکته در واقع همان مؤلفه ای است که در ابتدای این مطلب مبنی بر وظیفه سفید سازی بی بی سی توسط «نوبت شما» بدان اشاره شد. به عبارت دقیق تر اینکه این شبکه انگلیسی با توجه به تبلیغات داخل ایران و سابقه انگلیسی ها در اعمال سیاست های استعماری در نگاه عموم بینندگان، ماهیتی بی طرف و جایگاه منتقد خیرخواه را نداشته و این برنامه به عنوان نماینده پربیننده بی بی سی سعی دارد اینگونه القا کند که فارغ از نگاه ها و سیاست های انگلیسی به مسائل حول ایران می پردازد.
 لحن غیر خبری، صمیمانه و عامیانه به همراه نوع پوشش غیر رسمی و عامه پسند مجریان از قبیل شلوار جین، آرایش های سبک برای مجریان زن و گاهاً آستین های بالا زده و حتی یقه های باز، فضایی کاملاً عادی و خودمانی را ایجاد می کند

جایگاه مشارکت گونه بینندگان در این برنامه نیز در همین راستا بوده و سعی دارد مشارکت را جایگزین مصرف تحلیل توسط بیننده نشان دهد. مجریان در این مقوله سعی دارند کاملاً نقش مدیریت گونه داشته باشند و بینندگان را در مقام بحث و تبادل نظر قرار دهند.
مجری دوم بر همین اساس با مرور در صفحات شبکه های مجازی، وبلاگ ها و وبگاه ها با ظاهری بی طرف سعی دارد نظرات ارائه شده توسط دیگر کاربران ایرانی را بیان کند که البته در این بخش هم، هم راستایی کلی با سیاست و خطوط القایی بی بی سی در موضوع مورد نظر به شکلی غیر محسوس لحاظ می گردد.

مجری دوم با مرور در صفحات شبکه های مجازی، وبلاگ ها و وبگاه ها با ظاهری بی طرف و به شکلی غیر محسوس سعی دارد نظرات ارائه شده توسط دیگر کاربران ایرانی را در راستایی سیاست بی بی سی بیان کند

در مجموع می توان این برنامه را فضایی اجتماعی در نظر گرفت که ظاهراً بحث ها، نظرات و تحلیل های عامه مردم را ارائه می کند که خود این شیوه، ابزاری برای بالا بردن تمایل به مشارکت و در نهایت جذب مخاطب برای شبکه بی بی سی فارسی است. حال همه این ویژگی را اگر در کنار طراحی مهندسی شده و چیدمان هوشمندانه آن قرار دهیم که در پشت پرده از همه ابزارهای کنترلی از تفتیش عقاید تماس گیرنده ها گرفته تا تماس های صوری و ساختگی (این مورد در چندین مرتبه بر اثر اشتباهات مجریان و کارگردانان برنامه ثابت گردید و نمونه های ضبط شده آن نیز هم اکنون در فضای وب موجود است) استفاده می کند، متوجه می شویم که نوبت شما در واقع یک شوی تمام عیار است که با بازی برخی بینندگان واقعی و حتی برخی بینندگان ساختگی به کارگردانانی مجریان روی صحنه و پشت صحنه و استفاده از مؤلفه های تصویری و صحنه سازی در انتقال هدفمند پیام، سعی دارد ضمن بیان و انتقال تحلیل هایی منطبق با خطوط سیاسی شبکه، چهره ای بی طرفانه از بی بی سی را نمایش دهد.

منبع : مشرق