نسخ خطی قرون وسطی( سبک کلاسیک)

در مبحث نسخه های خطی قرون وسطی  و نمود آن در سبکی به نام "سبک کلاسیک" می توان به نقطه برخورد فرهنگ کهن مصر با فرهنگ کلاسیک اشاره کرد .

محل تلاقی این دو فرهنگ کتابخانه یونان در اسکندریه است . این کتابخانه که دارای 7000 طومار بوده در دوره جولیوس سزار آتش گرفت و بسیاری از نسخه های نفیس آن از بین رفت ، در برخی از نسخه های به جا مانده از این کتابخانه تصاویر با خطوطی مواج وبه سبکی ساده ترسیم شده و در سرتاسر متن ادامه داشته اند بطوری که دارای ویژگی های گرافیکی-سینمایی هستند.
بعد از مدتی که از پاپیروس استفاده می شد برای ماندگاری بیشتر این نسخه ها چرم تحریر و کدکس اختراع شد، که به رشد طراحی و مصور سازی کمک شایانی کرد. قدیمی ترین نسخه مذهّب دوران باستان و اوایل مسیحیت "ویرژیل واتیکان" (اواخر سده چهارم تا اوایل سده پنجم میلادی) است .
این کتاب « حاوی دو شعر از سه شعر پوبلیوس ویر جیلیوس مار و (70-19 ق.م) است . ویرژیل بزرگ ترین شاعر رومی بود کتاب ویرژیل  واتیکان شامل جورجیک است که شعری درباره کشاورزی و زندگی روستایی است و آنئید که حکایتی حماسی درباره انئاس است ، کسی که خرابه های سوخته تروا را در جستجوی شهری نو در غرب ، ترک نمود . در طراحی گرافیک  این کتاب شیوه یکنواختی به کار رفته است . هر صفحه متن در یک ستون پهن با بزرگ نویسه روستیک مواج نوشته شده است و تصاویر به پهنای ستون متن با نوار های رنگین درخشان( اغلب قرمز ) قاب شده است . این قاب ها را در بالا ، وسط یا پایین صفحه در مجاورت قطعه مورد نظر جاسازی کرده اند . در کتاب مذبور شش تصویر تمام صفحه دیده می شود . تصویرگر ، نام شخصیت های اصلی را به شیوه کاریکاتوریست های امروزی بالای تصاویر ، حروف نویسی کرده است. »1

لازم به ذکر است که بهترین نمونه های اوراق تاریخ طراحی گرافیک را می توان در اوایل قرن سوم میلادی در نسخه هایی که از چرم تحریر و با رنگ ارغوانی به همراه طلا و نقره تزیین شده اند، یافت.
در این راستا ساده شدن ساختمان حروف و سرعت در نگارش و آسانی آن از پر رنگ ترین تحولات محسوب میشود و در پی آن دو سبک نگارش در اواخر عصر باستان و اوایل دوره مسیحیت پدید آمد ، این دو سبک از سده چهارم تا نهم میلادی استفاده می شد.
مثلا نویسه اونیسال در واقع در ابتدا یونانیان در اوایل سده سوم قبل از میلاد ابداع کردند. از ویژگی های نویسه های اونیسال مدور بودن و بزرگی و راحتی در نوشتار بود. عدم گوشه در حروف موجب کاهش انباشتن و پخش شدن جوهر می شد. در سبک اونیسال بعضی از حروف پایین تر از خط کرسی و بعضی بالاتر از خط کرسی قرار می گرفتند اما به طور کل تمامی حروف بزرگ نوشته می شدند. در حروف اونیسال از دو خط کرسی استفاده می شد.
برای نوشتن حروف نیمه اونیسال به جای دو خط از چهار خط کرسی استفاده می شد همچنین قلم باید به حالت افقی در دست قرار می گرفت و محور عمودی اشکال با این حالت افقی ایجاد می شد . از ویژگی های حروف نیمه اونیسال ،آسانی در نوشتن و خوانایی آسانتر بود اما با وجود این ویژگی و تکامل آن در قرون بعدی این سبک تا اواخر سده ششم میلادی شکوفا نشد.

پی نوشت:
1. بی.مگز ، فیلیپ ، تاریخ طراحی گرافیک ، ترجمه ناهید اعظم فراست ، غلامحسین فتح اله نوری،  انتشارات سمت ،( 1384) ،ص50