لطفا باهم مشورت کنید

فرزندان در زندگی نیاز به مشاوره دارند،بگذارید این مشاور شما باشید

خیلی از والدین برای سلامت فرزندانشان نگران هستند و از هر نظر آنها را چک می کنند اما آنها یادشان می رود که بهترین کپسول برای سلامت فرزندان مشورت گرفتن است. مطالعات نشان می دهد، مشورت گرفتن به عمر بچه ها اضافه می کند.

فرآوری:ه. منفرد-بخش خانواده ایرانی تبیان

شاید بگویید فرزندان ما خودشان را عقل کل می دانند و در هیچ یک از مسائل شان با ما مشورت نمی کنند. اشکالی ندارد آنها می خواهند تجربه کنند تا زندگی کردن را یاد بگیرند. اما شما باید در مورد کارهایتان با آنها مشورت کنید تا فرهنگ زندگی با مشورت را به آنها بیاموزید.
اگر تربیت مشورتی برای یك جوان عادت شود به او كمك می كند تا با كمك یادگیری از افراد با تجربه، قدرت تفكرش رشد كند، جوانب مختلف یك موضوع را بررسی كند، كمتر آزمون و خطا كند، بیشتر به رعایت ادب اجتماعی پایبند بماند و زمینه انس بیشتر با خدا و مشورت گرفتن از عالمان دین خدا را تجربه كند.

تا ثریا نرود دیوار کج!

فوت اول كوزه گری این تربیت، قدم اولی است كه والدین باید بردارند وبهترین حالت این است که آنها از جوان مشورت بخواهند. احتمالا از خودتان می پرسید: مگر می شود؟! مشورت از آدم هایی كه چیزی بلد نیستند و كم تجربه اند؟ چطور بزرگ تر از كوچك تر مشورت بگیرد؟ این همان خشت اولی است برای اینكه كه همه اعضای خانواده باور كنند «همه چیز را همگان دانند». «ندانستن عیب نیست، نپرسیدن عیب است» و... وقتی بزرگ ترهای خانه اهل نظرخواهی و مشورت از فرزندان بشوند؛ جوان به خود نهیب می زند كه من هم حتما به مشورت نیاز دارم.

تمرین های مشورت خواهی از نوجوان

در مرحله اول تربیت مشورتی پدر و مادرها باید به چند ریزه كاری را در رفتار با جوان و نوجوان توجه كنند:
شاید مثل فیلم ها دور یك میزگرد جمع نشوید و بگویید كه می خواهم از تو مشورت بگیرم اما از تكنیك اسم گذاری استفاده كنید. وقتی نظر او را پرسیدید و او جواب داد، بگویید: «چه مشورت دقیقی، این یه مشورت عالیه» شاید جواب او به معنی واقعی مشورت نباشد اما تكرار اسم مشورت در عادت دهی جوان ها اثرگذار است.
مادرها خیلی مهم اند: هرچه مادرها عادت كنند از پدرها مشورت بگیرند و این را علنی هم كنند؛ آموزش بچه ها آسان تر می شود. ممكن است فرزندتان نظر خوبی هم برای مشورت خواهی شما نداشته باشد؛ در این صورت تشكر كنید و بگویید از ایده ات برای كامل كردن فكرم استفاده می كنم. هرگز این جمله را به زبان نیاورید كه «این را می دانستم»؛ زیرا شنیدن متداول این جمله، برای احساس مفید بودن جوان و تلاش او برای رشد مضر است. مشورت را برایش شیرین كنید. والدین بهتر از هركسی فرزند را می شناسند پس برای بالا رفتن اعتماد به نفس فرزندتان در حیطه آگاهی و توانش از او مشورت بخواهید تا بدون جواب نماند.

هر بزرگتری چگونه مشاور می شود؟

شما به عنوان والدین باید به جوان خود یاد بدهید با چه آدم هایی می تواند مشورت كند و چه كسانی شرایط و صلاحیت مشورت گرفتن را دارند.
جدی تر از این سؤال كه آیا هر بزرگ تری مشاور است؛ این سؤال مطرح می شود كه چه كسی صلاحیت مشاور شدن برای جوان را دارد؟ از نكته های تربیتی نهج البلاغه می توان فهمید: اول اینكه مشاور نباید بخیل باشد چون او را از كار بهتری كه خرج و هزینه داشته باشد نهی می كند. دوم: مشاوری كه ترسو باشد روحیه جوان را سست می كند. سوم: بدترین مشاور كسی است كه آدم های پرخطا هم با او مشورت می كنند. پس بزرگ تری كه این 3 ویژگی منفی را داشته باشد یا به تعبیر امیرالمومنین(ع) همزمان با هم قدرت فكری و كردار خوب را نداشته باشد، نمی تواند برای هیچ كس مشاور خوبی باشد.

مشاور را امتحان كنید

مشورت گرفتن، تسلیم كردن 6دانگ حق انتخاب به فرد دیگری نیست و حتی بعد از انتخاب مشاور، جوان باید او را محك بزند. به فرموده امام علی(ع) 3 شرط، بعد از تجربه داشتن، برای امتحان كردن صلاحیت یك مشاور لازم است: 1- در گفتن حرف حق صریح باشند. مثلا به فرزندتان یاد دهید در مورد یك سؤال حل شده مشاور را امتحان كند، ببیند آیا توان بیان صادقانه جواب را دارد؟ 2- در آنچه خدا برای دوستانش نمی پسندد یاری ات نكند. مثلا جوان در اول مشاوره می تواند نظر مشاور را درباره یك عادت بد اما رایج جامعه بپرسد تا بداند این مشاور جواب عامیانه می دهد یا خداپسندانه. 3- دائم دنبال تأیید حرف ما نباشد و جرأت بیان اشتباهات جوان را داشته باشد.

حرفه ای مشورت بگیر

باید به جوان كمك كرد كه علاقه اش به مشورت بدون افراط و تفریط باشد. مثلا یك فرد اهل مشورت را كه افراط و تفریط ندارد برای او الگو كنید؛ یا از یك فرد موفق كه اهل مشورت است به بزرگی یاد كنید. بین اعضای خانواده، شخصیت فیلم ها و... دنبال الگو باشید تا به صورت عملی نتیجه مشورت در زندگی را به جوان نشان دهید. از طرفی، ممكن است جوان خیلی به مشورت وابسته شود تا جایی كه بخواهد برای هر كار كوچكی هم از دیگران نظر بپرسد. این طور وقت ها او را بی جواب بگذارید و بگویید: «این مسئله جزئی است و تصمیم خودت از همه دقیق تر هست. من به تو اعتماد دارم.»

تمرین هایی برای مشورت گیری جوان از دیگران

موضوع را بتواند درك و توصیف كند: شاید لازم باشد به جوانتان بگویید كه جواب سؤالش را نمی دانید و بهتر است از فرد دیگری مشورت بگیرد اما می توانید با هم پیش یك عالم و متخصص آگاه بروید. در هر صورت نیاز جوانتان در این مرحله این است كه با بیان روشن، سؤال و خواسته اش را با شما یا فرد مطمئن دیگری مطرح كند.

مشاوران را بشناسد

مشورت همانقدر كه می تواند ادب و تفكر اجتماعی را فعال كند، به جوان در تشخیص اینكه نیاز او را چه كسی می تواند برطرف كند هم كمك می كند. اگر جوانتان بخواهد بداند چه استعدادی دارد معلم ها و روانشناسان می توانند به او كمك كنند اما اگر سؤال دینی داشته باشد جایی مثل مسجد و روحانیون و امام جماعت ها كمك كننده اند. به او بیاموزید كه هركس را برای كاری ساخته اند و تخصص های افراد با هم فرق دارد. این روش، گفتن «نمی دانم» را هم برای والدین راحت تر می كند.

بهترین را انتخاب كنید

از بین افراد مختلفی هم كه برای سؤال او جوابی دارند باید بهترین را شناخت. به این حدیث امام علی(ع) توجه كنید: هرگاه به مشورت نیازمند شدی، نخست به جوان ها مراجعه نما زیرا آنان ذهنی تیزتر و حدسی سریع تر دارند. سپس نتیجه را به نظر میانسالان و پیران برسان تا آن را پیگیری نمایی و عاقبت آن را بسنجی و بهترین راه را انتخاب كنی چراكه تجربه آنان بیشتر است.

جمع بندی، ارزشیابی و نظر شخصی

قرار است جوان یاد بگیرد مشورت كند اما در كنار این، همیشه باید تمرین كند كه منفعل نباشد و با تفكر به بررسی شرایط بپردازد. بعد از اینكه از شما یا دیگری مشورت گرفت از او بپرسید: «نظر خودت چیست؟ حالا چی فكر می كنی؟ چه نكته جدیدی از مشورت به ذهنت رسید؟»

به نصف آنچه می گویید، عمل کنید

اگر به جوان كمك كنید تا هدف و سؤالی كه به خاطر آن مشورت گرفته جدی شود؛ نوبت آن است كه بداند وقت عمل است. دلخوش شدن به مشورت بهترین مشاورها هم ربطی به موفقیت پیدا نمی كند مگر اینكه عمل هم در كنارش باشد. مریضی كه با نظر خودش به بخشی از نسخه دكتر عمل كند و بخشی را رها كند درمان نمی شود.