شناسایی و ثبت ۲۰۰ اثر تاریخی در بوانات
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : شنبه 1394/11/24 ساعت 09:30
شناسایی و ثبت ۲۰۰ اثر تاریخی در بوانات
مرتضی خانی پور سرپرست اولین فصل بررسی باستان شناختی بخش مرکزی و مزایجان شهرستان بوانات استان فارس این مطلب را در جلسه گزارش به همکار که به همت پژوهشکده باستان شناسی در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد، مطرح کرد .
او افزود: قدیمی ترین آثار شناسایی شده مربوط به دوره جری بود که نشان میدهد این منطقه تحت تاثیر حوضه رود کر و فرهنگ باکون در هزاره پنجم پ.م بوده است .
این باستان شناس گفت: شهرستان بوانات به دلیل قرار گرفتن میان حوزههای فرهنگی متفاوت فارس، کرمان و جنوب شرق، از نظر پژوهشهای باستان شناختی از اهمیت ویژهای برخوردار است.
به گفته او، نامنظم بودن فعالیتهای باستانشناسی در فارس باعث شد تا از یک طرف بسیاری از مناطق مانند شهرستان بوانات همچنان ناشناخته باقی مانده و از طرفی در مناطقی مانند مرودشت که بیشتر پژوهشها در این دشت تمرکز داشته، تمرکز بر دورهای و یا محوطههایی خاص صورت گیرد و حدود گسترش فرهنگها مخصوصاً در قسمتهای شرقی کاملاً ناشناخته باقی بماند.
خانی پور گفت: با توجه به انجام نشدن هیچگونه مطالعه باستان شناختی سیستماتیک در منطقه بوانات و نبود شناخت تحولات فرهنگی این منطقه در ادوار گوناگون از دوران پیش از تاریخ تا معاصر، انجام بررسی باستانشناختی برای شناسایی و معرفی تمامی محوطههای مربوط به دورههای فرهنگی متفاوت ضروری است.
وی تصریح کرد: هر چند تا کنون بازدیدهایی برای ثبت برخی محوطهها درمنطقه صورت گرفته ولی به هیچ عنوان مطالب ارائه شده گویای وضعیت فرهنگی منطقه نیستند.
این باستان شناس اظهار داشت: از این رو در این پروژه تمامی محوطههای فرهنگی در منطقه ثبت و مطالعه، جدول گاه نگاری نسبی بر اساس یافتههای سطحی از منطقه ارائه و الگوهای استقراری و تأثیر زیست محیط بر شکل گیری استقرارگاهها در دورههای مختلف بررسی، سنجیده و محوطههای شاخص هر دوره نیز معرفی شدند تا در آینده بتوان مطالعات تکمیلی برای شناخت دقیقتر و علمیتر ادوار فرهنگی مختلف بوانات انجام داد.
وی مهمترین اهداف این پژوهش را شناسایی استقرارگاههای دورههای مختلف منطقه، تهیه نقشههای باستان شناسی مورد بررسی به تناوب دورههای فرهنگی مختلف و بررسی و مطالعه روند تحولات استقرارگاهها در دورههای مختلف اعلام کرد .
او ارائه توالی گاه نگاری نسبی منطقه بر اساس یافتههای سطحی ، سنجش تأثیر زیست محیط بر شکل گیری استقرارگاهها و تبیین جایگاه فرهنگی منطقه مورد بررسی در حوزههای فرهنگی کشور را از دیگر اهداف این کاوش دانست .
این باستان شناس تصریح کرد که بررسی باستان شناختی بخش مرکزی و مزایجان شهرستان بوانات به شناسایی و ثبت 200 اثرانجامید که قدیمی ترین آن مربوط به دوره جری بوده که بیانگر این است که این منطقه درهزاره پنجم پیش از میلاد تحت تاثیرحوضه رود کر و فرهنگ باکون در هزاره پنجم پ.م بوده است .
خانی پور، گورستان کهنه، تپه شاه آباد، محوطه پشنگی، کتکتو، جعفرآباد سفلی، تل آنگها، آرمگاه درویش، قلعه مسه، تپه گور حیدر، مسجد شیدان، آب انبار بزم، حمام اکبری، قلعه ریزکان و ... را از جمله این آثار اعلام کرد .
او بااشاره به مشاهده سفالههای منقوش آسپاس درکنار سفالهای لپویی دراین محوطه تصریح کرد: این حوزه مانند خیلی از حوزههای فارس با آغاز شهرنشینی تا دوره هخامنشی متروک شد.
این باستان شناس گفت: سه دوره پس از هخامنشی را در بوانات شناسایی کردیم که نشان میدهد این محوطه در این زمان مهم تلقی شده است.
خانی پور وجود گورهای سنگی را از شاخصههای دوره اشکانی در این منطقه دانست و اوج شکوفایی این حوزه را دوره ساسانی اعلام وخاطرنشان کرد که درقرون اولیه اسلامی از رونق این حوزه به مرور کاسته شده و در دوره تیموری و صفوی توجهی ویژه به این منطقه شد.
وی با اشاره به زندگی مردم کشاورز در دوران پس از صفوی تا حدود 20 سال پیش در قلعههای ارباب رعیتی بوانات افزود:وجود آسیاب های آبی نشان از رونق کشاورزی در دوران ساسانی و اسلامی داشته است.
او گفت : وجود منابع آبی نقش اصلی در مکان گزینی و شکل گیری استقرارگاههاو همچنین معادن و سربارههای فلز نشان از معدن کاوی در دوره ساسانی و اسلامی دارد .
گفتنی است ، "دوره جری "در چارچوب گاهنگاری و توالی مراحل فرهنگی پیش از تاریخ منطقه جنوب ایران به ویژه استان فارس مطرح است که محدوده زمانی 5200تا 5800 قبل از میلاد را شامل شده و به عصرنوسنگی تعلق دارد .
این مطلب صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای بازنشر شده و محتوای آن لزوما مورد تایید تبیان نیست .