پوست اندازی خانم افشار

مهناز افشار در جشنواره سی و چهارم با فیلم سینمایی«خانه ای در خیابان چهل و یکم» حضور دارد؛ به این بهانه کارنامه بازیگری اش مرور شده.

گذرش به شكل اتفاقی به عالم بازیگری افتاد اما بزودی هواداران بیشماری بدست آورد. هر چقدر سینمادوستان سخت پسند ، مهناز افشار را متهم به نقش های تكراری و بازی های كلیشه ای و فیلم های ضعیف می كردند ،صف های گیشه فیلم هایش طویل تر می شد. به مرور كارگردان های معتبر سراغش رفتند تا استعدادش برای فیلم های به اصطلاح خاص تر محك بخود. زمان زیادی گذشت تا افشار از زیر تیغ اتهام خارج شود و اعلام وجود كند. نیمه دوم دهه هشتاد افشار از قالب آشنا خارج شد ؛ در این دوره «طبقه سوم» و «سعادت آباد» بهترین نقش های او است كه زمینه را برای شاه نقشش در «برف روی كاج ها» مهیا كرد. حالا مهناز افشار برغم بازی های قابل قبول در «بیگانه» ، «متروپل» و «نهنگ عنبر» با آن نقش محك می خورد و همین كارش را برای تثبیت جایگاه واقعی اش نزد سخت پسندها سخت كرده. در این میان «دلم می خواد» تاكنون فرصت نمایش نداشته تا بتوان درباره نتیجه همكاری اش با بهمن فرمان آرا نظر داد.

جدول منتقدان

مهناز افشار هیچ گاه به طور مطلق محبوب منتقدان نبوده ؛ گویی در ذهن این دسته ، نقش های بد كارنامه این بازیگر حك شده و حتی تلاش او برای پوست اندازی به مذاق شان خوش نیامده. این را می توان از ستاره هایی كه به كل كارنامه خانم افشار تعلق گرفته دریافت. او تنها بازیگر صفحه «سینما ستاره» است كه حتی از یك نفر ستاره كامل نگرفته. منتقدان به اتفاق آرا معتقدند بازی افشار در «برف روی كاج ها» بهترین حضور او در سینما است. افشار در فیلم پیمان معادی رویی دیگر از توانایی خود نشان داد و بخوبی یخی و سردی یك زن مورد خیانت قرار گرفته را به باور مخاطب نشاند. او از منتقدان برای این نقش 7 رای دریافت كرده است. «نهنگ عنبر» دو رای دریافت كرده و سه فیلم هر كدام یك رای دریافت كرده اند: «پسر آدم دختر حوا» ، «سعادت آباد» و «پل چوبی». این تكثر درباره نقش های افشار هم  در نوع خود جالب است، اتفاقی كه درباره بازی های بد او به اوج می رسد. نكته جالب تر این كه منتقدان برای اعلام بازی های بد افشار دست به تقسیم بندی زده اند و هر كدام نقطه ای را انتخاب كرده اند.

یادداشت منتقد

احسان ناظم بكایی درباره مهناز افشار این طور نوشته است:
1. یك میلیون و صد و پنجاه و هزار. كافیست نام مهناز افشار را در گوگل سرچ كنید تا این میزان، صفحه را به شما معرفی كند. همین یك عدد به تنهایی گواه خبرساز بودن این بازیگر 38 ساله است. بازیگری كه حالا علاوه بر بازیگری، وارد حوزه اجرا هم شده و خبرهای زندگی شخصی و بچه دار شدنش هم این خبرسازی را تشدید كرده است. به خصوص كه او خرداد 93 با محمد یاسین رامین، پسر محمد علی رامین، معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد در دوران بعد از انتخابات سال 88 ازدواج كرد و حالا صاحب دختری به نام لیاناست. اما اینها بخشی از زندگی شخصی اوست كه رسانه ای شده است. افشار، 17 سال پیش از همه این حواشی و خبرها با نقشی در سریال «گمشده» مسعود نوابی وارد فضای نمایش شد. دختری 21 ساله كه دیپلم تجربی داشت، در موسسات غیرانتفاعی تدوین خوانده بود و با وجود مخالفت خانواده اش، به كلاس های آموزش بازیگری حمید سمندریان رفته بود. این، اولین و آخرین نقش مهناز افشار در تلویزیون بود. افشار، 15 سال بعد به تلویزیون برگشت تا نقش كوتاهی در حد مهمان در یكی از قسمت های كلاه قرمزی 92 بازی كند. او در این 15 سال، مسیری را در سینما رفته بود كه حالا گروه ایرج طهماسب و حمید جبلی از او دعوت كرده بودند تا باعث افزایش بینندگان برنامه عروسك محورشان شود اما این مسیر چگونه شكل گرفت؟
2. «چقدر شبیه فلانیه!؟» خیلی ها با دیدن مهناز افشار در اولین كارها، این را می گفتند. شباهت ظاهری افشار به خواننده قبل از انقلاب كه هم اكنون در خارج از كشور هم به فعالیت ادامه داد، زیاد بود و برخی معتقد بودند او به دلیل همین شباهت وارد سینما شده و خودش چندان مایه ای ندارد. این انتقادات تند به دخترجوانی مانند افشار كه هنوز به 25 سالگی نرسیده بود، ویران كننده بود اما به همان میزان باعث شد تا عكس او روی جلد نشریات زرد برود. افشار در اواخر دهه 70 كه سالهای آشنایی و ورودش به سینما بود در فیلم های عامه پسند دختر پسری كه در آن سالها رایج بود، بازی كرد. فیلم هایی مانند «شیرهای جوان»، «دوستان»، «خاكستری» و «شورعشق» كه این آخری در اولین و آخرین مراسم زرشك طلایی سینمای ایران، زرشك گرفت. 10 سال طول كشید تا افشار در سینما مسیری را طی كرد كه از زرشك طلایی به سیمرغ بلورین برسد. مسیری كه كم كم از فیلم های زرد به فیلم های مطرح و خوبی رسیدند. مسیری كه حالا كسی نمی گوید «چقدر شبیه فلانیه!؟». اما این مسیر 10 ساله چگونه پیش رفت؟
3. اوایل دهه 80، مهناز افشار همچنان روی ریل قبلی پیش می رفت تا اینكه فریدون جیرانی در سال 1383، نقش مهرانگیز فیلم «سالادفصل» اش را به او سپرد تا ریل بازی او كمی جابجا شود. یك سال بعد كه پركارترین سال بازی افشار با بازی در 5 فیلم بود، مانی حقیقی نقش سحر «كارگران مشغول كارند» را به او داد و مرجان چه كسی امیر را كشت، مهدی كرم پور شد و تهمینه میلانی هم او را برای نقش سایه فیلم آتش بس خود، انتخاب كرد. فیلمی كه پرفروش ترین فیلم سال 85 شد و لقب اولین فیلم میلیاردی سینمای ایران را از آن خود كرد. آن هم در سال جام جهانی 2014 آلمان و حضور ایران در این جام. سال 85، مسعود كیمیایی هم سراغ افشار آمد تا باز هم در نقشی به نام سایه، نقش مهمی در فیلم «ریس» بازی كند. نیمه دوم دهه 80، سطح بازی و حضور افشار در فیلم ها عوض شد. بازی در «دعوت» حاتمی كیا، «شبانه روز» امید بنكدار و كیوان علیمحمدی،« طبقه سوم» بیژن میرباقری و ...شمایل این بازیگر را از بازیگری كه نقش های زرد بازی می كرد به كلی تغییر داد. همین هم باعث شد تا نامش وارد نامزدهای جوایز جشنواره ها شود و در جشنواره بیست و نهم فیلم فجر، سیمرغ نقش مكمل زن را برای بازی در نقش لاله فیلم سعادت آباد مازیار میری شكار كرد. او حالا در نیمه اول دهه نود و در دهه دوم فعالیتش در عرصه سینما، سابقه بازی جلوی دوربین های داریوش مهرجویی با نقش حوری چه خوبه به خونه برگشتی، بهرام توكلی با نقش سپیده بیگانه و مسعود كیمیایی با خاتون متروپل را هم به دست آورده است. او در جشنواره امسال، در خانه ای در خانه چهل و یكم حمیدرضا قربانی حاضر است تا از قضا چهل و یكمین كارش هم باشد.