مراقب این 4 مورد در زندگی باشیم

در سوره ی مبارکه فلق به 4 شر اشاره می کند که اگر با تأمل بیشتری به آنها نگاه کنیم خواهیم دید که این موارد در زندگیه تک تک ما اگر توجه نداشته باشیم جاری و ساری خواهند بود ...

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
قلْ أَعوذ بِرَبِّ الْفَلَقِ ﴿۱﴾ : بگو پناه مى برم به پروردگار سپیده دم (۱) 
مِن شَرِّ مَا خَلَقَ ﴿۲﴾ : از شر آنچه آفریده (۲)
وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ ﴿۳﴾ : و از شر تاریكى چون فراگیرد (۳)
وَمِن شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِی الْعقَدِ ﴿۴﴾ : و از شر دمندگان افسون در گره ها (۴)
وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ ﴿۵﴾ : و از شر [هر] حسود آنگاه كه حسد ورزد (۵)

ریشه ی شر و بدی در کجا است؟

ریشه ی شر در این است که یک موجود صاحب اختیار از وادی توحید قدم بیرون می گذارد و از مسیر عبودیت خارج می شود ... در این حالت هم خود را گرفتار شر می کند و هم در ادامه شرشان را به دیگران هم سرایت می دهد.
چنانچه این اتفاق برای شیطان افتاد ...و از دایره عبودیت خدا خارج شد، هم خود مظهر شر شد و هم در تلاش است که همه را جزء گروه خاصی را به این وادی بکشاند. (به نقل از دکتر سید محسن میرباقری)

«مِن شَرِّ مَا خَلَقَ»

همان طور که گفته شد شر مخلوق از آن جایی ناشی می شود که از دایره ی بندگی و محیط ولایت بیرون می رود، همین که از این محیط بیرون رفت، مبدأ شر می شود ممکن است شرش ما را هم بگیرد و اتفاقاً آن هایی که صاحب شر هستند مثل ابلیس و اولیاء طاغوت دنبال این هستند که شرشان را به ما برسانند.
اولیای طاغوت هم خیلی ها را می توانند شامل شوند؛ از یک دشمن دوست نما می تواند باشد تا رسانه ها و شبکه های بیگانه ای که در تلاش برای از بین بردن انسانیت ما هستند.

این ها چون خودشان شر می شوند ممکن است ما را هم به محیط طغیان برسانند ما را مثل خودشان بکنند؛ حسد، کبر و بخل، کینه و نفاق و دشمنی را در ما بدمند ...
یادمان باشد اگر لحظه ای به خودمان آمدیم و دیدیم که بخیل شده ایم، حسود شده ایم، خودمان را از دیگران بالاتر می بینیم، پشت میز که می نشینیم، پا روی پا می اندازیم و حرف هایی که بوی تفاخر و تکبر می دهد می زنیم بدانیم که شر آدم های شرور به ما رسیده است و موفق شده اند.

«وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ»

فلسفه پناه بردن به خدا از شر شب بدان جهت است که وقتی ظلمت شب فضا را فرا می گیرد، انسان را در معرض خطر و وقوع شر و حادثه ناگوار قرار می دهد؛ زیرا تاریکى شب وسیله پنهان بودن حوادث و رویدادها است.
در این زمان نه فقط حیوانات درنده و گزنده از لانه ها بیرون مى آیند و زیان مى رسانند، بلکه افراد شرور و پلید نیز غالباً از تاریکى شب براى مقاصد سوء خود استفاده مى کنند و انسان در تاریکى در حال غفلت و بى خبرى است و نمی تواند بفهمد و از خود دفاع نماید. [المیزان فی تفسیر القرآن، ج 20، ص 392- 393؛ تفسیر نمونه، ج 27، ص 460؛ حسینی همدانی، سید محمد حسین، انوار درخشان، تحقیق، بهبودی ، محمد باقر، ج 18، ص 40] وگرنه شب به خودی خود نه تنها شرّی ندارد بلکه به تصریح قرآن، اوج معنویت را می توان در شبها به دست آورد. [اسراء، 79؛ مزمل، 6؛ مزمل، 20]
برخی از مفسران نیز تفسیر عرفانی از آیه ارائه داده و می گویند «وَ مِنْ شَرِّ غاسِقٍ إِذا وَقَبَ» معنایش پناه بردن به خدا از شر حجاب های ظلمانی بدن (خواسته های نفسانی) است، یعنی هنگامی که ظلمت هایش (خواسته های نفسانی) داخل هر چیزی شود و بر آن مستولی گردد، در حالات آن تأثیر می گذارد و مزاجش را در قلب به انحراف می کشاند و نمی گذارد قلب و محبت و میل به سوی خدا پیدا کند.[ابن عربى، ابو عبدالله محیى الدین محمد، تفسیر ابن عربی، تحقیق، سمیر، مصطفى رباب، ج 2، ص 470]

امام صادق علیه السلام خطبه ای مفصل دارند ... در این خطبه حضرت تعبیری که در مورد امام دارند این است: ... مَطْروداً عَنْه حَبَائِل إِبْلِیسَ وَ جنودِهِ مَدْفوعاً عَنْه وقوب الْغَوَاسِقِوَن فوث كلِّ فَاسِقٍ : دام هاى شیطان و لشكرش را از او دور كرده و حوادث شب هنگام و افسون جادوگران را از او دفع مى نماید ...(کافی، ج 1، ص 506)
در معنای غواسق، شارحان بیاناتی داشته اند؛ بعضی فرمودند یعنی تاریکی شب... ملا صالح مازندرانی که شرحش از بهترین شروح کافی است می فرماید مقصود از غواسق باطل است باطل ظلمت است هیچ باطلی در امام نفوذ ندارد.
در این آیه از سوره فلق نیز غاسق می تواند تاریکی نافذ، صفات ظلمانی ابلیس و یا حتی خود ابلیس باشد. (نقل قول از دکتر سید محسن میرباقری)

«وَمِن شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِی الْعقَدِ»

به واقع این دمیدن ها چه کارها که نمی توانند بکنند؛ گره ها را شل می کنند؛ زن و شوهر با هم رفیق هستند و به زیبایی زندگی می کنند، یک نفر می آید یک چیزی می گوید و رفاقت را از بین می برد.
 دو تا کشور با هم رفیق هستند جاسوس های بین المللی می آیند سخن چینی ها می کنند. رادیوهای بیگانه یک چیزهایی را علیه همدیگر پخش می کنند ... از طریق اطلاعات دروغ، می دمند و گره هایی را شل می کنند. نظام های محکم را گسسته می کنند.
یادمان باشد که دمیدن هم لازم نیست تنها با بیان باشد، ممکن است یک دختری خودش را  آرایش کند و با چهره اش در دل جوان ها و نامحرمان بدمد و فکر آن ها را به انحراف بکشد. (به نقل از حجت الاسلام قرائتی)
تبلیغات سوء، جوسازی ها، سخن چینی ها، جاسوسی ها و شایعه پراکنی ها، نمونه هایی از «نفّاثات فی العقد» است، یعنی می دمند تا محکمات را سست کنند. چنانکه کسانی با وسوسه و شک میان همسران فتنه گری می کنند «ما یفرّقون بین المرء و زوجه»
سخن چینی، نمامی و ...همه از مصادیق همین «النَّفَّاثَاتِ فِی الْع قَدِ» هستند .»
ترس از فقر برای خودداری از انفاق نیز مصداق دیگری است از همین  (نفاثات فی العقد)

گاهی اوقات فردی می آید و به اسم درد و دل شروع می کند از این و آن صحبت کردن؛ فلانی چنین کرد چنان کرد و غیبتش را می کند، حرف هایش که تمام می شود بر می گردیم و می گوییم؛ عجب سبحان الله! الله و اعلم ! خدا عاقبتمون رو به خیر کند!
ظاهراً کلام خدا را می گوییم؛ سبحان الله اما در حقیقت در حال  «النَّفَّاثَاتِ فِی الْع قَدِ» الفلق/4 کردن هستیم .

وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ

با توجه به روایات اصل حسد نسبت به ائمه علیهم السلام است ؛ أَمْ یَحْسدونَ النَّاسَ عَلَى مَا آتَاهم اللَّه مِن فَضْلِهِ» (نساء/ 54)
اما در دایره وسیع تر اگر نگاه کنیم ریشه های آن را در زندگی هایمان خواهیم دید؛ حسادت هایی که در محیط خانواده، محیط کار، در روابط و دوستی هایمان به وضوح دیده می شوند.

کلام آخر:

از همه ی این شرور به خدا پناه می بریم ... پناه می بریم به خدا که اولا ما از مسیر بندگی و عبودیت او خارج نشویم، ثانیا کمکمان کند تا شعله های آتش انسان ها و تفکرات شرور ما را نسوزانند.

منابع:
برنامه سمت خدا
بیانات حجت الاسلام قرائتی
بیانات دکتر محسن میرباقری
سایت حوزه