افزایش دقیقه به دقیقه بر تعداد بیکاران

اخیرا اعلام شده دقیقه به دقیقه بر تعداد بیکاران افزوده می شود و بازار کار همچنان با بحران بیکاری و ترافیک سنگین تقاضا برای شغل مواجه است...

افزایش اشتغال و کاهش نرخ بیکاری یکی از دغدغه های اصلی دولت ها در تمام کشورهاست. نرخ اشتغال، که یکی از متغیرهای اصلی هر اقتصادی محسوب می شود، در سال های اخیر، در کشور مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. کاهش نرخ بیکاری در دوره های مختلف، به برنامه های متعددی نسبت داده شده است و دولت ها سعی داشته اند به هر طریق، برنامه های خود را در ایجاد اشتغال موفق جلوه دهند. در آستانه ی شروع کار دولت یازدهم، مطالبات بخش قابل توجهی از شهروندانی که چشم امید به دولت دارند در حوزه ی اقتصاد است و افزایش اشتغال یکی از مهم ترین مطالبات در حوزه ی اقتصاد محسوب می شود.

رشد جمعیت در سال های اخیر، در کنار افزایش مهاجرت از روستا به شهر، باعث شده است عرضه ی نیروی کار در سطح کشور افزایش پیدا کند. همچنین افزایش ورود زنان به بازار کار باعث رشد بیش از پیش عرضه ی نیروی کار شده است؛ عرضه ای که عملاً میزان تقاضای نیروی کار در اقتصاد کشور جواب گوی آن نیست. در چنین وضعیتی، دولت یازدهم با توجه به در نظر گرفتن تمام ملاحظات، باید برنامه ای منسجم برای بهبود شرایط اشتغال و کاستن از نرخ بیکاری ایجاد کند تا علاوه بر بهبود وضعیت معیشتی، بخشی از مطالبات اقتصادی مردم را برآورده کند.
علی ربیعی وزیر کار اخیرا گفته است که هر ۵ دقیقه یک نفر به جمعیت بیکار کشور افزوده می شود و باید هر سال برای ۸۰۰ هزار نفر شغل ایجاد کرد و این آمار یعنی از همه ظرفیت ها و توان باید به نحو احسن استفاده کرد.

کارشناسان می گویند هرچند آمارها در ایران بعضا با ابهاماتی مواجه هستند، اما همه آمارها درباره بیکاری جوانان نشان می دهند بازار کار کارجویان جوان کشور به ویژه فارغ التحصیلان بحرانی است و صف سنگینی از تقاضا برای کار وجود دارد که احتمالا تا سال های آینده نیز ادامه خواهد یافت.

هر دقیقه ۵ نفر و هر ساعت ۳۰۰ نفر بیکار می شوند

یک حساب ساده از گفته های وزیر کار عمق فاجعه و بحران بیکاری را در کشور نشان می دهد. اگر به گفته او، هر دقیقه ۵ نفر در کشور در جستجوی شغل باشند و به تعداد بیکاران افزوده شوند، بنابراین در هر ساعت ۳۰۰ نفر تازه وارد به بازار کار کشور خواهیم داشت.

این جمعیت قابل توجه از طوفان تقاضا برای شغل اولا نشان دهنده ادامه روند بیکاری و تقاضا برای کار از سوی جوانان تا ۳۰ ساله خواهد بود، همچنین نشان می دهد که هنوز متولدین دهه ۶۰ کاملا امکان ورود به بازار کار را نیافته اند، در حالی که بازار کار با ورود صدها هزار متولد دهه ۷۰ مواجه است.

از سویی بر این نکته تاکید دارد که سیاست گذاری های اشتغالی دولت ها در مسیر درستی نیست و حتی شائبه انجام اقدامات بدون مطالعه، نمایشی و تبلیغاتی را در این زمینه به ذهن متبادر می کند و مهم تر اینکه گویای وضعیت نیمه فعال بنگاه های کشور، تاثیر رکود حاکم بر صنایع و ناتوانی بازار کار در جذب حتی بخشی از کل تقاضاهای شغلی جوانان در هر سال است.

این موضوع زمانی ملموس تر می شود که مقایسه ای بین آمار اشتغال زایی سال گذشته و تقاضای حدود ۲.۶ میلیون شغل صورت گیرد. وزیر کار می گوید سال گذشته ۶۰۰ هزار شغل در کشور ایجاد شد، اما ۲۰۰ هزار مورد نیز در جاهای دیگری نابود شدند؛ بنابراین ۴۰۰ هزار نفر امکان ورود به بازار کار را یافته اند.

تقاضا برای شغل میلیونی است
در این شرایط مشخص است که اشتغال ایجاد شده حتی به اندازه یک ششم تقاضاهای جدید برای کار هم نبوده است؛ بنابراین صدها هزارنفر مجبور می شوند تا بیش از یکسال برای ورود به بازار کار تلاش کرده و صبر کنند. موضوع طولانی شدن دوره ورود به بازار کار جوانان، برای بیشتر خانواده ها به یک دغدغه و نگرانی تبدیل شده است و این مسئله زمانی نگران کننده تر می شود که جوانان نتوانند پس از یک دوره نسبتا طولانی انتظار برای کار، شغلی مناسب و دارای امنیت نسبی و آینده ای روشن بیابند.

حمید حاج اسماعیلی با بیان اینکه روش های آمارگیری در کشور ما دقیق نیست و در برخی موارد از چند منبع آمار اعلام می شود، گفت: با این وجود درباره بازار کار، باید گفت شرایط نامناسب و بحرانی است و کارجویان برای ورود به بازار کار با مسائل و مشکلات فراوانی مواجه هستند.

این کارشناس بازار کار اظهارداشت: در شرایط فعلی، با تقاضاهای میلیونی شغل در هر سال باید بپذیریم که دچار بحران بیکاری هستیم. از سویی بر اثر عملکرد ضعیف اقتصاد و وجود رکود اقتصادی، بخشی از مشاغل نیز هر ساله از دست می روند. حال اگر زمانی رونق به اقتصاد بازگردد، باید تخمین بزنیم که چقدر تقاضا برای شغل خواهیم داشت چون در حال حاضر به دلیل دشواری در ورود به بازار کار، ممکن است بخشی از تقاضا برای کار به صورت پنهان باشد.

نرخ بیکاری جوانان 2 برابر بیکاری عمومی

در حالی که به نظر می رسد کارجویان تحصیل کرده باید شرایط مناسب تری را برای ورود به بازار کار کشور داشته باشند، اما آمارها می گویند چنین نیست و هجوم دهه های اخیر جوانان به دانشگاه ها و دریافت مدارک گوناگون تحصیلی نتوانسته است کمک چندانی به آنها در ورود به عرصه بازار کار کشور داشته باشد که البته این مسئله مربوط به همه تحصیل کرده ها نیست و افراد بسیار زیادی نیز اگر وارد دانشگاه نمی شدند، امروز نمی توانستند در جایگاه های مناسب شغلی قرار بگیرند.
در دولت های سابق معمولا ناهماهنگ بودن آموزش های تئوریک دانشگاهی با نیازهای بازار کار، بی توجهی به رشته های مورد نیاز جامعه، تربیت صرف دانشجو بدون ظرفیت سنجی، جزیره ای عمل کردن دانشگاه ها و تمرکز بر روی پذیرش دانشجوی بیشتر از روش های گوناگون بدون اینکه بررسی شود بازار کار به چه نوع آموزش هایی نیازمند است و همچنین فقدان مهارت انجام کار از سوی فارغ التحصیلان دانشگاهی؛ به عنوان مهم ترین دلایل بیکار ماندن هزاران فارغ التحصیل دانشگاهی کشور نام برده می شود.

اوضاع بیکاری جوانان زیر 30 سال در استان ها
بالاترین نرخ های بیکاری جوانان مربوط به استان هایی مانند ایلام با 44 درصد، چهارمحال و بختیاری با 47.4 درصد، خراسان شمالی 40.4 درصد، کرمانشاه با 45.2 درصد، کهگیلویه و بویراحمد 47 درصد، گیلان 40.6 درصد، لرستان 41.1 و مازندران با 50.1 درصد است.
البته اوضاع برخی استان ها مانند بوشهر با 18.5 درصد، قم 15.3 درصد، کرمان و همدان با 17.5 درصد بهتر است. دستکم در این 3 استان کشور بیکاری جوانان زیر 20 درصد قرار دارد. اما اوضاع بیکاری زنان جوان بسیار بدتر از نرخ عمومی بیکاری و نرخ بیکاری مردان است به نحوی که بیکاری زنان در استان ایلام 86.4 درصد است؛ در عین حال متوسط نرخ بیکاری  زنان زیر 30 سال کشور 54.5 درصد است.
بالاترین نرخ های بیکاری زنان مربط به استان های اردبیل با 51.2 درصد، اصفهان 53، البرز 55.9، ایلام 86.4، چهارمحال و بختیاری 80.1 درصد، خراسان رضوی 69.5، خراسان شمالی 55، خوزستان 63.5 درصد، فارس 70، قزوین 58.7 درصد، کردستان 55.1، کرمانشاه 61.6 درصد، کهگیلویه و بویراحمد 64.7، گلستان 69.7، لرستان 81.7، مازندران 64.1، مرکزی 62.5 و هرمزگان 73.1 درصد است.