درس بخوانید و معتاد شوید

هرسال بیش از یک میلیون جوان ایرانی با هزاران امید و آرزو در کنکور سراسری شرکت می کنند. به این امید که گامی در مسیر پیشرفت بگذارند و آینده خود و این مملکت را بسازند و بی آنکه از  آسیب های دوران دانشجویی با خبر باشند....

هرسال بیش از یک میلیون جوان ایرانی با هزاران امید و آرزو در کنکور سراسری شرکت می کنند. به این امید که گامی در مسیر پیشرفت بگذارند و آینده خود و این مملکت را بسازند و بی آنکه از آسیب های دوران دانشجویی با خبر باشند.
تا چند سال گذشته به ندرت از آسیب های دوران دانشجویی از جمله افتادن در دام اعتیاد، افسردگی، فساد و... حرفی به میان می آمد. اما اکنون بسیاری از مسئولین و کارشناسان نسبت به آسیب هایی که در این زمان جوانان را درگیر می کنند به ویژه در مورد اعتیاد هشدار می دهند.
پیشتر گفته شده بود حشیش و کدئین بیشترین مواد مصرفی نزد دانشجویان هستند. اما اکنون گفته می شود پای سایر مواد مخدر نیز به دانشگاه ها باز شده است و هرچه میگذرد به تعداد دانشجویان معتاد افزوده می شود.علاوه بر آن بر اساس آمارها اعتیاد به شیشه، الکل و داروهای روان گردان نیز در میان دانشجویان به شدت در حال افزایش است.

عصبانیت، پرخاشگری، افسردگی، هیجان طلبی، کمبود اعتماد به نفس و عدم پایبندی به مذهب از دلایلی است که منجر به تشویق دانشجویان به مصرف مواد میشود. بحران هویت در دوران جوانی از جمله مشکلاتی است که موجب تشویش ساختار روانی و برهم خوردن آرامش جوانان شده و می تواند سبب سوق یافتن آنها به اعتیاد شود.

یکی از دوره های پرخطر موثر در گرایش به اعتیاد، دوره های گذر جوانان است؛ وقتی شخص از مدرسه به محیط دانشگاه وارد می شود، عوامل مختلف در دانشگاه ها باعث کشیده شدن فرد به طرف اعتیاد و مواد مخدر می شود. علاوه بر آن میزان مصرف مواد در میان دانشجویانی که خانه مجردی دارند از دانشجویان خوابگاهی بیشتر است و میزان مصرف مواد در دانشجویان خوابگاهی نیز بیشتر از دانشجویان بومی یا دانشجویانی است که با والدین خود زندگی میکنند. از همینجاست که اهمیت بومی گزینی در دانشگاهها روشن می شود. چرا که نظارت خانواده ها نقشی اساسی در کاهش آسیب های اجتماعی ایفا می کند.
نظارت بر محیط هایی چون خوابگاه های دانشجویی، نمی تواند عاملی برای جلوگیری از اعتیاد تلقی شود زیرا فردی که به عنوان ناظر انتخاب می شود هم ممکن است خودش به مرور زمان دچار اعتیاد شود. از طرفی دانشجویان در این فضا با حمایت یکدیگر به راحتی از نظارت ها فرار می کنند.

اعتیاد به بهانه افزایش یادگیری
گرایش برخی دانشجویان بیشتر به سمت موادی است که سطح هوشیاری، یادگیری و پردازش اطلاعات را در آنها افزایش دهد و با این باور غلط که موادی مانند حشیش با یک بار تجربه اعتیاد آور نیست به این ماده گرایش بیشتری دارند. موادی مانند حشیش و ترامادول اگرچه ابتدا تجربیاتی همچون افزایش سطح هوشیاری را ایجاد می کنند اما پس از یک بار مصرف، باعث به وجود آوردن پدیده تحمل می شوند بدین معنی که بدن برای هر بار مصرف به مقدار بیشتری از این مواد نیاز دارد.
قرصهای روان گردان نیز با تصور اعتیادآور نبودن و افزایش هوشیاری توسط دانشجویان مصرف می شوند اما قرصهایی مانند "اکس" کمتر مورد استفاده قرار می گیرند. مصرف مواد اعتیادآور در میان دانشجویان غیربومی و خوابگاهی به دلیل وجود استرسهای بیشتر و زندگی جمعی بیشتر از سایر دانشجویان است. همچنین دانشجویان ناچارا با افرادی زندگی می کنند که هیچ چیزی از پیشینه و رفتار آن ها نمیدانند. به ویژه دانشجویان جدید الورودی که تا پیش از آن هرگز در اجتماع حضوری فعال نداشته اند به دلیل قرار پرفتن در این فضا به راحتی تحت تاثیر قرار می گیرند. از این رو دانشجویان خوابگاهی بیشتر در معرض خطر مصرف مواد هستند.

گرایش دختران به مواد مخدر
تحقیقات انجام شده نشان می دهد در سالهای اخیر گرایش دختران نیز به استفاده از مواد، سیگار و الکل افزایش یافته است براساس آخرین آمار انجام شده،از 6/2 درصد دانشجویان دانشگاههای تحت پوشش وزارت علوم به مواد مخدر اعتیاد دارند، 11 درصد از کل این افراد را دختران تشکیل می دهند.
با توجه به بالا بودن میزان ابتلا به سایر آسیب ها در میان دختران معتاد این مساله باید مورد توجه جدی مسئولین قرار گیرد. بسیاری از دختران معتاد برای تهیه مواد مخدر در دام باندهای فحشا و فساد افتاده و به کارهای غیر قانونی دست می دهند.از سویی دختران برای رسیدن به لاغری، قرصهایی را استفاده میكنند كه حاوی آمفتامین است و اعتیادآور است.  که این نیز عامل دیگری در افزایش اعتیاد دانشجویان دختر است که باید مورد توجه قرار گیرد.

دولت در کنار افزایش نظارت، امکانات دانشگاهها را افزایش دهد

در حال حاضر آمار دقیقی از میزان اعتیاد دانشجویان در دست نیست. بنابراین لازم است پیش از هر اقدامی وزارت علوم نسبت به جمع آوری آمار دقیق از این افراد اقدام کند. در انجام كارهای تحقیقاتی و پژوهشی، وجود یك پایگاه علمی ضروری است تا اطلاعات در اختیار دانشجویان قرار گیرد. یكی از شاخصهای مهم در حوزه پیشگیری از اعتیاد، اطلاع رسانی است. که دانشگاه با آگاهسازی دانشجویان میتواند نقش خوبی را در حوزه پیشگیری از اعتیاد ایفا كند.
دانشجویان برای بیدار ماندن و تمركز بیشتر قرص ریتالین مصرف میكنند حال اینكه همه اینها مقدمه شروع اعتیاد به مواد روانگردان است. یكی از دلایل این امر هم وجود باورهای غلط در خصوص اعتیاد آور نبودن این مواد است. لازم است همه دستگاههای مسئول در این زمینه اطلاع رسانی کنند.
افزایش مهارتهای زندگی در دانشجویان، تاسیس پایگاههای علمی و اطلاعاتی، شناسایی مباحث و مشكلات، همكاری در برگزاری همایشها نیز از جمله اقداماتی است كه دانشگاه ها میتوانند در حوزه مبارزه با مواد مخدر انجام دهند.
پیامدهای اعتیاد دانشجویان تربیت قشری ضعیف و ناتوان است نه تنها دیگر نمی تواند نقشی در آینده جامعه کشور ایفا کنند بلکه هزینه های بسیاری را به نظام حکومتی کشور تحمیل می کنند. بنابراین نادیده گرفتن و بی توجهی به این موضوع نه تنها باعث حل مشکل نخواهد بود بلکه باعث گسترش بیشتر آن نیز می شود.