قد بلندی یا کوتاهی افراد
دهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده‌اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.
نام ایده: آیا قد بلندی یا کوتاهی افراد روی قابلیت های ورزشی آن ها تأثیر دارد؟
نام ارائه دهنده/دهندگان: مطهره پاک نهاد – زهرا کاملان زرگر زرین – زهرا قصری
زمینه و نوع پروژه: زیست شناسی و علوم ورزشی
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: دبستان دخترانه رفاه
در پژوهش حاضر دانش آموزان سعی دارند که عوامل موثر بر بلند و کوتاهی قد و ورزش های مناسب برای بلند شدن قد ارائه دهند. مسئله قد بلند بودن آنقدر پُر اهمیت شده که کودکان یا نوجوانانی که قد کوتاهی دارند، حاضرند برای افزایش قد دست به هر کاری بزنند. تبلیغات سود جویانه و باورهای غلط نیز در این میان متأسفانه از واقعیت ها طرفدار بیشتری دارد، مانند طب سوزنی یا کفش ها و صندل های مخصوص مغناطیسی، انرژی درمانی یا بعضی چسب ها و داروهای گیاهی.
ورزش های خوب و ورزش های بد برای رشد قد: از ورزش کردن به عنوان یک عامل برای تحریک هورمون رشد نام برده می شود. پس می توان گفت خود ورزش کردن می تواند در رشد قد تأثیر داشته باشد. اما چه زمانی ورزش باعث رشد قد می شود؟ و آیا واقعاً می تواند به رشد قد کمک کند؟ عامل اصلی و تعیین کننده رشد قد، ژنتیک است. یعنی میزان قدی که هر فرد به آن دست پیدا می کند توسط ژنتیک او تعیین شده است، این مقدار یا بر اساس قد پدر و یا قد مادر است و در موارد دیگر میانگین قد پدر و مادر مقدار قد فرد را تعیین می کند. در خصوص تأثیر ورزش بر رشد قد دو موضوع را می توان مطرح کرد؛ ورزش کردن با تحریک ترشح هورمون رشد به کمک ژنتیک فرد می آید تا بتواند آن را به مقدار قد تعیین شده برساند.
مورد دوم این است که برخی معتقدند ورزش در طول دوره رشد می تواند تا حدود ۵ سانتی متر بر رشد قد بیافزاید. والدین باید برای انتخاب ورزش مناسب برای قد بلندی کودکشان به خوبی دقت کنند چرا که ورزش های سنگین می تواند به صفحات رشد آسیب برساند و رشد طولی استخوان ها را متوقف کند. مثلاً” یک کودک یا نوجوان که می خواهد قد او افزایش یابد، روزی چندین پرش متوالی را انجام می دهد، چنین کاری نه تنها به رشد قد او کمک نمی کند بلکه می تواند باعث آسیب به صفحات رشد شود.
دانش آموزان در این پژوهش جهت بررسی ارتباط بین قد افراد و قابلیت های ورزشی افراد تعداد 20 نفر از دانش آموزان کلاس ششم که قد آن ها بین 135 تا 162 سانتی متر بود را انتخاب کرده و 4 فاکتور مربوط به آمادگی جسمانی که پایه ورزش های دیگر نیز می باشد را در آن ها اندازه گیری کردند.
این 4 فاکتور عبارت‌اند از:
1. اندازه گیری زمان دویدن 100 متر
2. اندازه گیری میزان پرش ارتفاع
3. اندازه گیری میزان پرش طول
4. اندازه گیری تعداد دراز نشست در دقیقه
سپس نتایج را در قالب جدول و نمودار بیان کرده و با مقایسه نتایج به دست آمده ارتباط بین قد دانش آموزان و قابلیت های ورزشی آن ها را به دست آوردند. آن ها طبق پژوهشی که انجام دادند بیان کردند که دلیل اصلی قد کوتاهی و یا بلندی افراد ژنتیک است که گاه بر اساس قد مادر و گاه قد پدر است. و گاهی میانگین قد آن ها و چیز دیگر اینکه نه تنها والیبال و بسکتبال روی قد تأثیر ندارند بلکه هیچ نوع ورزشی به طور مستقیم روی قد افراد تأثیر ندارد اما در کنار تغذیه‌ی مناسب تاثیراتی دارد. همچنین عنوان کردند که باید روی انتخاب ورزشی که در کنار تغذیه مناسب انتخاب می شود دقت کنیم زیرا بعضی ورزش ها جلوی رشد استخوان را می گیرد.
مهارت های کسب شده
1. توانایی انجام یک پژوهش به روش علمی
2. توانایی طراحی آزمایش برای آزمودن فرضیات
3. توانایی تجزیه و تحیل نتایج و نتیجه گیری از اطلاعات جمع آوری شده و آزمایش های انجام شده.
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: مهدی رحمانی
تنظیم: نسرین صادقی
