پاتیناژ شلمرودی ها !

ده شلمرود را یادتان هست؟ حتما هست، «حسنی» شخصیتی است که حتی پدر و مادر شما با آن آشنایند و روزگاری هنگام خواب داستان او را برای شما می خواندند. کودک شلخته ده شلمرود که به خاطر شلختگی و موی سیاه و ناخن دراز، همیشه تنها می‌ماند و تا دست از شلختگی برنداشت کسی حاضر به پذیرشش نشد.  اما درباره شلختگی و آدم‌های شلخته آنچه اهمیت بیشتری دارد فقط پذیرش مردم و اجتماع نیست بلكه ضررهایی كه متوجه زندگی شخصی افراد می‌شود، اهمیت بیشتری دارد.

چرا شلخته ایم؟

چرا بعضی از افراد شلختگی را به نظم و آرامش آن ترجیح می‌دهند. این رفتار می‌تواند چند دلیل داشته باشد:
نخستین دلیل افراد، تنبلی است. بله تنبلی سبب می‌شود كه هر چیزی را به جای گذاشتن سر جایش وسط اتاق و میزتحریر و... رها كنیم و آرایشگاه و حمام برایمان نامی ناآشنا باشد.
دومین دلیل كه بیشتر به توجیه می‌ماند تا دلیل، وقت نداشتن است. «وقت ندارم خانه را مرتب كنم، وقت ندارم اتاقم را تمیز كنم، وقت ندارم كمدم را سر و سامان بدهم» این دلیل، و دلیل قبلی به‌اضافه دلایلی همچون مریضی، افسردگی و.. اغلب سبب شلختگی‌های موقت و كوتاه‌مدت هستند.
داشتن الگوی نامناسب یكی دیگر از علت‌های شلختگی است. كودكی كه در خانواده‌ای بی‌نظم و شلخته بزرگ‌شده و هرگز روی نظم را ندیده، ‌احتمالا در بزرگسالی به فردی شلخته تبدیل خواهد شد. البته به این معنا نیست كه همه افراد خانواده شلخته بوده‌اند، یك شلخته در خانواده به‌تنهایی می‌تواند كودك را تحت‌تأثیر رفتار خود قرار بدهد. چون كودك ترجیح می‌دهد راحت‌طلب باشد، بنابراین از پدر شلخته الگوبرداری می‌كند تا مادر منظم.

یادگیری دلیل دیگر است. ممكن است از والدینی به‌شدت منظم، كودكی شلخته پا بگیرد. چرا؟ چون از كودكی رفتارهای منظم به كودك آموخته نشده و مادر یا پدر به جای كودك، مسئول نظم‌دهی به امورات او شده‌اند و كودك براثر تكرار شلختگی به یادگیری رفتار رسیده. از آن‌ طرف، خانواده‌های بسیار سختگیر هم ممكن است افرادی شلخته تحویل جامعه دهند، به این رفتار، شلختگی وارونه می‌گویند. كودك یا نوجوان برای اعلام اعتراضش نسبت به قوانین خشك و سختگیرانه خانه، دست به شلختگی می‌زند و ممكن است این رفتار برایش ماندگار شود.
وراثت هم ظاهرا بی‌تأثیر نیست، البته هنوز ژن شلختگی كشف نشده اما تحقیقات نشان می‌دهد كسانی كه شلخته هستند معمولا در فامیل خود یك شلخته دیگر از بین خاله و عمه و عموها داشته‌اند.

راه رفتن روی اعصاب اطرافیان

شلخته‌ها در وهله اول خودشان آزار چندانی از شلختگی‌شان نمی‌بینند، بلكه روی اعصاب اطرافیان پاتیناژ می‌كنند. در واقع شلختگی از آن دسته اختلالات رفتاری است كه دیگران را بیش از خود فرد دچار تنش و ناراحتی می‌كند. مادری كه مجبور است تمام زمانش را به مرتب و منظم و جمع‌وجور كردن ریخت ‌و پاش شلختگی فرزند نوجوان یا جوانش بپردازد، همسری كه از بوی عرق و ظاهر نامرتب همسرش به ستوه آمده و زندگی‌شان در آستانه فروپاشی است، ارباب‌رجوعی كه باید ساعت‌ها وقت هزینه كند تا كارمند شلخته از زیر كوه كاغذ و مجله و پرونده، به نامه مورد نظر او دست پیدا كند و كارش را راه بیندازد، همكاری كه از بوی دهان و جوراب دوست و همكار كناری‌اش دیوانه شده و... همگی متأثر از شلختگی فردی هستند كه نیازی به نظم نمی‌بیند یا بلد نیست كه منظم باشد.

آستانه تحمل شلختگی

متأسفانه همیشه این‌طورنمی‌ماند كه شلخته‌ها با شلختگی‌شان خوشحال و راضی باشند و خوششان بیاید كه دیگران را آزار دهند. زمان زیادی نمی‌گذرد كه پای شلختگی به روابط اجتماعی، شغل و... كشیده می‌شود و آستانه تحمل جمعی را متأثر می‌كند. شلختگی در محیط كار سرزنش ارباب‌رجوع و همكاران و تمسخر آنها را به‌دنبال دارد و در مراحل جدی‌تر حتی می‌تواند سبب از دست دادن شغل، دوستان و اطرافیان ‌شود و پست‌های مهم و كلیدی هرگز به این افراد سپرده نخواهد شد.

خط مقدم مبارزه با شلختگی

شلختگی و بی‌نظمی بیرونی باعث اغتشاش و آشفتگی درونی نیز می‌شود و اضطراب و استرس را افزایش می‌دهد. خبر خوب اینكه متخصصان معتقدند شلختگی صرف‌نظر از نوع و شدت آن قابل درمان است و فقط كافی است كمی روی راهكارها و تمرین‌ها ممارست داشته باشیم.

قدم اول برای درمان

قبل از هر چیز ببینید كه شلخته هستید یا نه. برخی از ما واقعا دچار بی‌نظمی هستیم اما حاضر به پذیرش آن نیستیم. تا زمانی كه پذیرش اتفاق نیفتد، درمانی شكل نخواهد گرفت.

به عواقب آن بیاندیشید

بد نیست كه كمی به عواقب شلختگی فكر كنید؛ به تأثیری كه روی دیگران و خودتان می‌گذارید؛ به اضطراب و استرسی كه از این اتفاق نه چندان خوشایند نصیبتان می‌شود و اتفاق‌های بدتری كه ممكن است انتظارتان را بكشد.

استفاده از تجربیات فرد منظم

یك فرد منظم را مركز توجه تان قرار بدهید و چند مدت زندگی روزانه و نظم و آرامش و روابط اجتماعی و محل كار و زندگی و... او را به خوبی بررسی كنید و برنامه‌ریزی‌های او را زیرنظر داشته باشید. حتی می‌توانید از او كمك بگیرید كه شما را در این مسیر همراهی كند و از تجربه‌هایش برای شما بگوید.

دست به قلم شوید

یك كاغذ و قلم بردارید و دست به قلم شوید. برای شروع لازم است ذهنتان كمی آرام بگیرد. ریشه بعضی از بی‌نظمی‌ها در حواس‌پرتی و فراموشی است. یك برنامه‌ریزی ساده و یادآوری امورات مختلف به شما توانایی تسلط بر زندگی و برنامه‌هایتان را خواهد داد.

ابتدا از ظاهرتان شروع کنید

اگر شلخته‌ای هستید كه پای این اختلال رفتاری به ظاهرتان هم كشیده شده، بد نیست ابتدا از ظاهر شروع كنید، زمان‌های دقیق و ثابتی برای دوش گرفتن انتخاب كنید، زمان‌هایی را انتخاب كنید كه بی‌بهانه باشید و نتوانید به هر دلیل زیر قولتان بزنید.

تنبیه كنید

به هر حال ممكن است ناخودآگاه‌تان گاهی به شما فرمان تخلف و سرپیچی بدهد، در این مواقع بهتر است كه قوانین از پیش تعیین شده را به‌خودتان یادآوری كنید و مراحل تنبیه را اجرا كنید.

جداسازی ابزار بر اساس شباهت

طبقه‌بندی كردن یعنی چیزهایی را كه از یك دسته هستند و شباهت بیشتری به هم دارند در یك گروه قرار دهیم. این نظم در همه جا به‌كار می‌آید و سبب سر و سامان دادن به ذهن هم می‌شود.

دسته‌بندی‌كنید

نقش جدا كننده‌ها، تا زدن، برچسب زدن و... را در این مسیر جدی بگیرید. حتما هم لازم نیست كلی خرج كنید تا یك كمد بزرگ و جادار یا قفسه‌ای گران قیمت برای نظم وسایل بخرید. گاه به‌سادگی از وسایل ارزان قیمت یا حتی دورریختنی‌ها می‌توان برای نظم دادن استفاده كرد.

سماجت به خرج دهید

بی‌خیال نشوید، كم نیاورید، جا نزنید و به‌خودتان زمان بدهید. در عین حال دست از سرزنش و تحقیر خودتان یا فردی كه دچار این اختلال است بردارید. با سرزنش كاری درست نمی‌شود. یك شبه هم نمی‌توان همه‌‌چیز را مرتب كرد.

منبع:
همشهری آنلاین- مریم کمالی نژاد