نقش «مهدی باوری» در «فرزندآوری»
«مهدی باوری» یک شعار یا عقیدۀ صرف نیست و به ایمان و عمل صالح با هم و در کنار هم نیاز دارد. قرآن می فرماید: «وَ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فیها خالِدُون»[1] از مصادیق ایمان آن است که اعتقاد داشته باشی امام عصر علیه السلام دوازدهمین پیشوای مومنین است و همواره در انتظار ظهور به سر می برند. و از مصادیق عمل صالح آن است که بدانی مومنین، بسیار به ازدواج و تشکیل خانواده سفارش شده اند. و یکی از اهداف مهم ازدواج نیز تداوم نسل بیان شده است. چراکه نسلی مهدوی می تواند زمینه ساز برای ایجاد دولتی مهدوی باشد. بنابراین می توان گفت "فرزندآوری" یکی از مصادیق مهم عمل صالح می باشد برای ایمان و اعتقاد به "مهدی باوری". در این مجال به بررسی موضوع "فرزندآوری" و به دنبال آن مسأله "فرزندپروی" می پردازیم.
ایمان به امام خوبیهاایمان نیمه اول تقواست. تعریف ایمان را زیاد شنیده اید، به فرمودۀ امام صادق علیه السلام ایمان عبارت است از اقرار (به زبان)، عمل (به اعضا) و عقیده (به قلب).[2] ایمان همان است که هر روز پنج مرتبه قبل از نماز به آن اقرار می کنی. ایمان به اینکه حق است "لا اله الا الله"، حق است "محمد رسول الله". حق است "علی ولی الله". زمانی که به امامت حضرت علی علیه السلام اقرار کردی، به مظلومیت امام حسن و امام حسین علیهماالسلام اقرار کردی. وقتی نام زیبای مولا علی علیه السلام را بعد از پیامبر رحمت صلی الله علیه و آله آوردی، گویی به یازده جانشین ایشان اقرار کردی. آخرینِ ایشان، همو که قرار است جهان را پر از عدل و داد کند، صاحب عصر و زمان؛ حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است.
سیزده معصوم به آمدن صاحب عصر، مولای شیعیان بشارت داده اند.[3] پس ایمان، اقرار و اعتراف به امامت ائمۀ معصومین از حضرت علی تا صاحب عصر علیهم السلام می باشد. «الذین آمنوا» "ایمان می آورم به اینکه مولای من، امام و سرور من حجة بن الحسن العسکری علیهماالسلام است." صحبت در این مجال فراوان است و ما به این مقدار در بحث ایمان، اکتفا می کنیم.
یاری امام خود با قدمی محبوب برای خالق محبوب
حال نوبت به آن رسیده که کمی در مورد «عملوا الصالحات» صحبت کنیم. عمل؛ نیمۀ دوم تقواست. تقوا با ایمان و عمل، حاصل می شود. مصادیق عمل صالح در روایات به وفور آمده است. می توان گفت همۀ دستورات اخلاقی و عملی که برای انسان بیان شده است، مصادیق عمل صالح نامیده می شود. به پدر و مادرت اُف نگو، با مردم گشاده رو باش، به مستمندان رسیدگی کن، دزدی نکن، ریا نکن، با القاب زشت کسی را صدا نزن، به پدر و مادرت نیکی کن، برای فرزندت نام نیک انتخاب کن و... .
عمل صالح یعنی اینکه بدانی در چه موقعیتی هستی و خداوند چه وظیفه ای را به عهدۀ تو گذاشته است. جوان وظیفه دارد تا شور جوانی خود را مهار کرده و از آن در راه نزدیک شدن به صراط مستقیم استفاده کند، و در این میان با شناخت و معرفت به صاحب عصر علیه السلام گامهای خود را مهدوی قرار دهد. جوان مهدوی به دنبال آن است که محبوبترین قدمها را برای خالقِ محبوبِ خود بردارد و در این میان، یاریگر مولای غائبِ خود گردد.
کانون مقدس تربیت مهدوی
قدم محبوب نزد پروردگار چه قدمی است؟ پیامبر رحمت صلی الله علیه و آله می فرماید: «هیچ بنائی در اسلام پایه گذاری نشده است که در پیشگاه خدای پر عزت و جلال، محبوبتر و ارجمندتر از تشکیل خانواده باشد.»[4] و همو می فرماید: «درهای آسمان در چهار موضع گشوده می شود: هنگام نزول باران، هنگام نگاه کردن فرزند به چهرۀ پدر و مادر، هنگام گشوده شدن در کعبه، و هنگام ازدواج.»[5] بنابراین ازدواج و تشکیل خانواده، محبوبترین بنیان است که جوان برای تشکیل آن توسط پیامبر خویش بدان سفارش شده است.
زنان و مردان هر کدام، دو بازوی مهم این خانواده را تشکیل می دهند. خانوادۀ مهدوی به بازوان مهدوی نیازمند است و پدر و مادر، انتقال دهندۀ ارزشهای مهدوی هستند. چه جایگاهی بهتر از خانواده می تواند تربیت نسلی مهدوی را به عهده بگیرد؟ حضرت امام خمینی(ره) این موضوع را به خوبی تبیین نموده اند: «همان طور که قرآن انسان ساز است، زن نیز انسان ساز است.»[6]
مهدی باوری عقیده ای ریشه ای و اساسی در خانواده است که می تواند مسیر حرکت خانواده را جهت بخشیده و نقشها و وظایف خانگی را برای هر فرد مشخص گرداند. حال که دانستی تشکیل خانواده امر مهمی است که جوان بدان سفارش شده، بدان که یکی از اهداف مهم ازدواج نیز، تداوم نسل بیان شده است. چراکه نهاد خانواده همواره از طریق تولید مثل، بقای نسل بشر را تضمین کرده است. قرآن کریم برحسب آیۀ شریفۀ «جَعَلَ لَكمُ مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَ مِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجًا یَذْرَوُكُمْ فِیه»[7] یکی از دلایل آفرینش انسانها و چهارپایان به صورت جفتهای متشکل از مذکر و مونث را تولید مثل و تکثیر و پراکندگی آنها در پهنۀ گیتی دانسته است.
از نسل نبوی تا نسل مهدوی
پیامبر عزت و رحمت صلی الله علیه و آله می فرمایند: «خانه ای که کودکی در آن نباشد، برکتی در آن نیست.» [8] و همچنین می فرمایند: «فرزند بخواهید و آن را (از خداوند) طلب کنید، که فرزند مایۀ روشنی چشم و شادی قلب است.»[9] طبق حدیث پیامبر صلی الله علیه و آله فرزند خواستن از خداوند دعایی است که شیعیان بدان امر شده اند. این گونه است که پدر و مادر مهدوی، خود را اسیر فردمحوری[10] نکرده و به فکر آوردن فرزندانی مهدوی خواهند بود.
این مقوله چندان اهمیت دارد که مونین نه تنها به آوردن فرزند سفارش شده اند بلکه پیامبر رحمت صلی الله علیه و آله در مورد فزونی فرزندان نیز امر کرده اند. در حدیثی پیامبر صلی الله علیه و آله به تعداد فرزندان کثیر اشاره دارند و می فرمایند: «فرزندان خود را زیاد کنید تا فردا(ی قیامت) به واسطۀ کثرت شما بر دیگر امم افتخار نمایم.»[11]
بر این اساس می توان نتیجه گرفت جمعیت، افتخار نبوی است و امید مهدوی را به دنبال دارد. بنابراین با نیتی پاک و دلی صاف در توسلات خویش به ساحت آن حضرت عرضه می داریم:
«سرورا، دعایمان فرمایید که پروردگار هستی فرزندانی سالم و صالح، پرخیر و برکت، قرآن محور و ولایتمدار روزیمان گرداند؛ و ما را به تربیت مهدوی فرزندانمان موفق بدارد و ما و ایشان را در شمار یاوران و خدمتگزاران شما وارد گرداند.»[12]
در این مقاله سعی شد به اهمیت جایگاه خانواده در مورد فرزندآوری و به دنبال آن، تربیت نسل مهدوی اشاره شود. بنابراین مهدی باوری می تواند یاریگر انسان باشد در فرزندآوری و تربیت نسلی مهدی یاور. ان شاء الله در مقالۀ آینده جایگاه مادر در تربیت مهدوی فرزندان را بررسی خواهیم کرد.
پی نوشت:
[1] بقره/ 82
[2] ابن شعبه حرانى، حسن بن على، تحف العقول، ص593 / ترجمه جنتى - تهران، چاپ: اول، 1382ش.
[3] به کتاب کمال الدین و تمام النعمه نوشتۀ عالم جلیل القدر شیخ صدوق مراجعه شود.
[4] مجلسی، بحارالانوار، ج100، ص40222 / محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج14، ص152-153، ح16345.
[5] مجلسی، بحارالانوار، ج100، ص221، ح26 / محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج14، ص152، ح16343.
[6] به کتاب جایگاه و نقش زن در نظامهای مختلف از دیدگاه امام خمینی (ره)و مقام معظم رهبری، ص147، که توسط ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی تهران، گردآوری و تنظیم شده مراجعه نمایید.
[7] شوری/ 11
[8] نهج الفصاحه، 374
[9] مکارم الاخلاق،ص224
[10] ترویج ارزشهای فردگرایانه و آسایش طلبانه با شعارهایی همچون «فرزند کمتر، زندگی بهتر»، با نگرش اسلام سازگاری ندارد. خانواده در اسلام، حسین بستان، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ص31
[11] الکافی، ج6، ص2
[12] برگرفته از؛ خانواده و تربیت مهدوی، آقاتهرانی و حیدری کاشانی، نشر کتاب یوسف، ص 283.
فاطمه قاسمی
کارشناس ارشد مبانی نظری اسلامی
بخش مهدویت تبیان
مطالب مرتبط:
امام زمانِ من ناظر بر سبک زندگی من
بی نیازی حقیقی در آرمان شهر مهدوی
پاسخ به اساسی ترین نیاز بشر در سایه ظهور
