تبیان، دستیار زندگی
جایز است برای مسافر هنگام عبور از كنار باغها با رعایت چند شرط از میوه آن به قدر حاجت بخورد: 1) به قصد خوردن میوه نیامده باشد. 2 ) موجب فساد نگردد. 3) چیزی را از میوه باغ با خود حمل نكند. و احتیاط آنست كه در صورت یقین به عدم رضایت مالك خودداری كند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چند مسئله از حق الناس

حق الناس

جایز است برای مسافر هنگام عبور از كنار باغها با رعایت چند شرط از میوه آن به قدر حاجت بخورد: 1) به قصد خوردن میوه نیامده باشد. 2 ) موجب فساد نگردد. 3) چیزی را از میوه باغ با خود حمل نكند. و احتیاط آنست كه در صورت یقین به عدم رضایت مالك خودداری كند.

سوال: کارمند اداره‌ای هستم و گاه به دستور رئیس اداره، در گزارش‌ها اعدادی را به صورت نادرست جابجا می‌کنم. این عمل چه حکمی دارد؟ آیا حقوقی که می‌گیرم حرام است؟

حقوق دریافتی شما اگر در برابر این کار نباشد، اشکال ندارد و حلال است. اما این کار جایز نیست و اگر کارمزد یا پاداشی برای این گزارش خلاف واقع می‌گیرید، حرام است.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

اگر دروغ محسوب شده و یا خلاف مقررات باشد، جایز نیست هر چند مجرد آنچه در سوال مرقوم شده موجب حرمت حقوق دریافتی نمی‌شود.


حضرت آیة الله العظمی سیستانی(مد ظله العالی):

دروغ حرام است و گرفتن پول در قبال آن نیز حرام است.


حضرت آیة الله العظمی شبیری زنجانی(مد ظله العالی):

نوشتن مطالب غیر واقع هم دروغ و از گناهان بزرگ می‌باشد و حقوقی که در برابر این کار حرام می‌گیرد حرام است.


حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

لازم است طبق قوانین و مقررات عمل شود و اگر این کار توسط شما انجام می‌گیرد حقوقتان اشکال دارد.


حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

جایز نیست.

سوال: اگر كسی مالی را از شخصی غصب كرده باشد آیا حتماً باید حضور وی برود و خود را معرفی كند بعد مال را تحویل دهد یا به طور مخفیانه هم می‌تواند این مال را به این شخص برساند؟

جواب:معرفی كردن خود لازم نیست اگر مال غصبی را به صاحبش برگرداند هر چند بوسیله شخصی دیگر باشد ذمه او بری می‌شود و از گناه خود نیز توبه نماید انشا الله خداوند متعال او را مشمول عفو و رحمت خود قرار می‌دهد. (مجمع المسائل آیة الله گلپایگانی (ره)، ج 2، ص 109)

سوال: مدتی است در یك نهاد انقلابی مسئول قسمتی هستم و در محل كارم دستگاههای گران قیمتی وجود دارد كه به لحاظ امنیتی آنها را به خانه برده و در آنجا كارهای اداری را انجام می‌دهم آیا می‌شود بعضی از كارهای شخصی را با آنها انجام داد؟

جواب: استفاده از اموال دولتی برای كارهای شخصی جایز نیست و موجب ضمان اجرة المثل می‌شود، بلی در مواردی كه خلافت مقررات نباشد و با اجازه مسئولین مربوط باشد اشكال ندارد. (استفتائات مقام معظم رهبری، س 1965) و (جامع المسائل آیة الله فاضل لنکرانی ره، ج 1، س 922)

سوال: اگر كسی بدون مسئولیت و در اثر سهل انگاری به شخصی ضرر و زیانی وارد كند و قابل جبران نباشد و امكان دسترسی به شخص برای طلب حلالیت را نداشته باشد، تكلیفش چیست؟

جواب: اگر ضرر و زیان مادی است باید جبران نماید و یا به نحوی طلب حلالیت كند و اگر طرف را نمی‌شناسد از طرف او با اجازه مجتهد جامع الشرایط به فقیر صدقه دهد و از گناه خود هم توبه نماید و اما اگر ضرر و زیان غیر مادی باشد مثلاً بر اثر غیبت یا تهمت آبروی مسلمانی را ریخته است جبران آن به این است كه سوء ظن آن افراد را نسبت به شخص مذكور بر طرف نماید و با تعریف از او و یا تكذیب گفته‌های قبلی خود رفع مشكلی نماید و اگر این جهت هم ممكن نباشد برای او از خداوند طلب مغفرت كند و از گناه خود نیز توبه نماید انشاء الله خداوند متعال او را مشمول عفو خود قرار می‌دهد ـ چنانچه مورد دیگری در نظر است خصوص مورد را بنویسید تا جواب مناسب داده شود. (جامع المسائل آیة الله فاضل لنکرانی ره، ج 2، س 1200 و 1201)

سوال: وقتی شخصی از كنار درختی یا باغی می‌گذرد می‌تواند از میوه و محصول آن باغ استفاده كند؟

جواب: جایز است برای مسافر هنگام عبور از كنار باغها با رعایت چند شرط از میوه آن به قدر حاجت بخورد: 1) به قصد خوردن میوه نیامده باشد. 2 ) موجب فساد نگردد. 3) چیزی را از میوه باغ با خود حمل نكند. و احتیاط آنست كه در صورت یقین به عدم رضایت مالك خودداری كند. (استفتائات جدید آیة الله مکارم شیرازی دام ظله، ج1، س 1578)

سوال: آیا در جبران خسارت مال تلف شده مثل سكه طلا ضامن قیمت یوم التلف هستیم یا روزی كه می‌خواهیم خسارت را جبران كنیم؟

جواب: قیمت یوم التلف را بدهد مگر اینکه خود مال موجود باشد که باید خود آن را رد کند. (استفتائات امام خمینی (ره)، ج 3، ص 560، س 95)

فرآوری: آمنه اسفندیاری 
بخش احکام اسلامی تبیان


منابع:
سایت اسلام کوئیست
سایت اندیشه قم
جامع المسائل آیة الله فاضل لنکرانی ره، ج 1 و 2
استفتائات جدید آیة الله مکارم شیرازی دام ظله، ج1
استفتائات امام خمینی (ره)، ج 3


مطالب مرتبط:

اهمیت حق الناس

حکم برگرداندن مال به صاحبش

حق کسی را ضایع نکنیم

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.