معیارهایی برای درست‌نویسی

معرفی کتابهای مبانی درست نویسی و آداب المشق.

پیش کشیدن مفهوم معیار در هر بحثی تلاش برای ایجاد زمینه‌ای است که بتوان حد و حدود ابتدایی و البته رایج موضوعی را مشخص کرد.
مفهوم معیار که سال‌ها در زبان فارسی بحث‌انگیز بوده است روزبه‌روز بیشتر میان تالیفات و تحقیقات جا باز می‌کند. این تلاش‌ها همزمان با قوام گرفتن یک فرهنگ و پایداری یک جامعه بیشتر رونق ‌می‌گیرد. به همین دلیل است که در این سال‌ها این مبحث با اهمیت‌تر و دست‌یافتنی‌تر می‌نماید.
گره زدن 2 عنوان «درست‌نویسی» و «فارسی معیار» در عنوان کتاب ناصر نیکوبخت نشان از نگاه درست مولف به این موضوع دارد. البته جرقه‌ تلاش‌ها در این مسیر از سال‌ها پیش زده شده است. قسمتی از این کتاب به تعریف درست‌نویسی پرداخته و قسمتی نیز به روشن کردن مفهوم معیار در زبان فارسی امروز.
بعد از روشن‌شدن موضوعات کلیدی به سراغ نثرهای روزانه اعم از اداری، روزنامه‌ای، محاوره‌ای رفته و از دل مثال‌هایی که آورده این مفهوم را عملا برای مخاطب جا انداخته و در مسائل مناقشه‌انگیز توضیحات روشنی عرضه کرده است. از این منظر، این کتاب به کتابچه‌ای راهنما می‌ماند. نگاه منعطف به زبان و آشنایی با زبان رایج امروزی از ویژگی‌های این کتاب است. وجود کتاب‌هایی از این دست مسیر تاریخی زبان فارسی را پی می‌گیرند و سعی در روشن کردن راه برای کسانی که می‌خواهند دست به قلم ببرند، دارند.
این کتاب توسط نشر چشمه در 173 صفحه با قیمت 11000تومان منتشر شده است.

در گذشته همه‌‌چیز آداب داشت. هنر که دیگر به جای خود.
گویی آن آداب، محتوای هنر را می‌ساخت و الباقی که رنگ و سایه و خط و نقطه و امثالهم باشند، صورت هنر را. ما امروزی‌ها هم اگر چیزی از هنر قدیم به ارث برده باشیم، بیشتر صورت آن است تا محتوا. و محتوایی که کمتر به ما رسیده چیست؟ آدابی که عمدتا با اخلاق آغاز می‌شود.
«ب» بسم‌الله آداب‌المشق هم با اخلاق شروع می‌شود. بگذریم از اینکه دیگران در این رساله عرفان هم خوانده‌اند. کاتبی که جای صفات ضمیمه، صفات حمیده بنشاند، آن وقت الف‌هایش می‌شود «چون قامت شمشاد قدان آرام جان» و دال‌ها و لام‌هایش «چون زلفین محبوبان دلاویز». چرا؟
چون «فرموده‌اند که صفای خط از صفای دل است». تازه بعد از اینهاست که صحبت از اجزای خط می‌شود و انواع مشق و طریقه برگزیدن کاغذ و تراشیدن قلم و گرفتن جوهر و سایر فنون.
در گذشته همه‌‌چیز آداب داشت و آداب هم فقط محدود نمی‌شد به آموزش فنون. خوش‌نویس انیس و مونس خلق بود و در عین حال رویی هم به سوی خدا داشت. شرط خوش‌نویس شدن هم به روایت آداب‌المشق، ترک آرام و خواب بود و خود را ساختن، نه صرفا کسب مهارت در ترکیب حروف و کلمات.
کتاب آداب المشق تألیف و کتابت باباشاه الاضفهانی پژوهش دکتر حمیدرضا قلیچ خانی با همکاری دکتر معین نظامی به قیمت 10000 تومان از سوی نشر پیکره به چاپ رسیده است.