تبیان، دستیار زندگی
بشر صاحب فرهنگ است، درست همان طور كه صاحب روح است. اما فرهنگ‌های بشری فناپذیرند و با نابودی نژاد یا گذر زمان از بین می‌روند. بنابراین، ممكن است فرهنگ‌ها هم پس از مدتی نابود شوند، اما در تمام فرهنگ‌های بشری حقایقی وجود دارد ك...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اینترنت و تغییر فرهنگی(1)


بشر صاحب فرهنگ است، درست همان طور كه صاحب روح است. اما فرهنگ‌های بشری فناپذیرند و با نابودی نژاد یا گذر زمان از بین می‌روند.

بنابراین، ممكن است فرهنگ‌ها هم پس از مدتی نابود شوند، اما در تمام فرهنگ‌های بشری حقایقی وجود دارد كه ارزش حفظ كردن دارند. شاید بتوان فرهنگ را مجموعه‌ای از ارزشهایی تعریف کرد كه افراد ، خود و دیگران را متعلق به آن می‌دانند.

برخی از عواملی که در افراد حس تعلق به فرهنگی خاص را ایجاد می کند عبارتند از:

• آموزه های پیشگامان فرهنگی كه امید می رود بر اساس آنها افراد شایسته ای تحویل اجتماع شوند.

• عوامل محیطی چون آب و هوا ، شرایط اقتصادی و آینده ی جامعه

• رو به رو شدن با الگو های بیگانه

عامل سوم یعنی رو برو شدن با الگوهای بیگانه در بحث حاضر نقش عمده دارد. این عامل قابلیت تغییر در فرهنگ ها یا به نوعی تاثیر پذیری فرهنگ ها از یكدیگر را باعث می شود .

همه‌ی فرهنگ‌ها ، بطور پیوسته در حال تغییراند و این تغییرات، امروزه هم سریع و هم عمیقتر از گذشته شده اند. اینترنت و به تعبیر دیگر شبكه های ارتباطات فردمدار جهانی، نقش عمده ای در تشدید تغییرات فرهنگ و موجودیت‌های فرهنگی ایفا خواهد كرد.

اینترنت به دو شیوه موجب تغییر فرهنگی می شود: نخست فرهنگ خودش را عرضه می‌كند و دوم گذرگاهی برای سایر فرهنگها تدارک می کند.

كاربران اینترنت به پیشروان و جریانات پیشتاز فرهنگی دسترسی دارند؛ این افراد و جریانات بخشی از فرهنگ اینترنت و یا بخشی از فرهنگ های دیگر هستند.

از طرف دیگر،اینترنت به خودی خود ، سبب دگرگونی وضعیت اقتصادی و سیاسی می شود و آینده، اثرات دیگری را پدیدارخواهد كرد . اینترنت محلی است برای عرضه‌‌ الگو‌های رفتاری متفاوت با فرهنگ های رسمی و لذا در سطح فعالیت های موثری چون جنگ ، صنعت تروریسم و تبادل دانشجویان قرار می گیرد.

احتمالا به همین خاطر است که تاثیر گذاری آن در قیاس با دو عامل دیگر (عوامل محیطی و حوزه های فرهنگی) بیشترخواهد بود.

اینترنت، علاوه بر آنكه محیطی برای تبادل فرهنگی مهیا و گذر گاهی برای دسترسی كاربران به فرهنگ های دیگر تدارک می كند، خود نوعی فرهنگ یا خرده فرهنگ است كه همه ‌فرهنگ ها را در بر می‌گیرد.

اینترنت محیط، ابزار و تعاملات خاص خود را دارد كه با محیط ، ابزار و تعاملات فضای غیر مجازی کاملا متفاوت است. این بدان معناست که اینترنت به خودی خود و بدون در نظر گرفتن فرهنگ‌های بیگانه ای كه ممکن است یك فرهنگ خاص با آن ها در ارتباط باشد، عامل موثری در ایجاد تغییر درون فرهنگی است.

این فناوری به وضعیت بحرانی (شاید منظورتان "نقطه عطف" باشد) خود نزدیك می‌شود ، كاربران اینترنت ، همین كه تعدادشان به حد لازم رسید، فرهنگ خود را كه ریشه در ارتباطات جهانی دارد به وجود خواهند آورد . بدین ترتیب کاربران، اجتماعات و گروه های خاصی را سازماندهی می‌كنند؛ حتی طبقه‌بندی ظاهری اعضا هم به منظور تعیین هویت درون فرهنگی یا برون نگری است.

یعنی رفتار های انسانها را بر اساس آنچه كه در اجتماع انجام می دهند(بازتاب‌های رفتاری افراد) ، طبقه بندی می كنند . به عنوان مثال ؛ ممكن است افرادی از وسایل عمومی برای تردد خود استفاده كنند كه این عمل (رفتار) در یك طبقه بندی خاص قرار می گیرد و یا اینكه افرادی از ماشین شخصی خود استفاده می‌كنند كه باز در طبقه بندی ویژه خود در نظام طبقه بندی ظاهری افراد یك اجتماع قرار می گیرند.

عوامل خارجی كه منجر به شكل گیری و تغییر فرهنگ ها می شوند می توانند ریشه در فرهنگ غالب یك جامعه داشته باشند؛ جائیكه افراد یك جامعه از شركت موثر در روند سیاسی، از ایفای نقشهای ارزشمند در پیكره ی جامعه گرفته تا مقدار سهمی كه از سود اقتصادی ملی آنها حذف می شود !چیزی در این جا حذف شده است!. از سوی دیگر گروه‌های محروم شده به وسایل و روش‌هایی برای مقابله با این محرومیت نیاز دارند.

باید گفت كه اینترنت، با ارائه وسایل و روش هایی که جایگزین محرومیت های موجود در یک جامعه می شود به شکل‌گیری هویت فردی هم کمک می کند. از این نظر اینترنت در تمامی فرهنگ های حاکم و در بین اقلیت های محکوم نقش واحدی خواهد داشت.

اینترنت نخستین محصول تكنولوژی غرب نیست كه در مقیاس جهانی مورد استفاده قرار می گیرد،اگر چه اولین محصولی است كه بر قراری ارتباط تعاملی و در سطح عامه را میان كاربران غربی و غیر غربی را میسر ساخته است .

مدرن سازی جوامع طبق تعریف جنبشی است معطوف به اولویت یافتن حرفه ها و تفکیک نقش ها، وابستگی آحاد جامعه به رسانه های گروهی به جای گفت و گو های محلی و فردگرایی به معنی استقلال از مکان جغرافیایی كار. به عبارت روشنتر مدرن شدن به این معنی است که هدف اصلی زندگی فعایت و تولید اقتصادی است نه تفریح، و این که رسانه‌های جمعی، نه افراد محلی، منبع اصلی اخبار هستند.

البته باید دقت داشت که اینترنت رسانه ای جمعی نیست ، حداقل نه به صورتی كه به عنوان منبع ارتباطات یك جانبه تعبیر شود؛ یعنی صرفا فهرستی از مطالب نیست كه بیننده هیچ كنترلی بر آنها نداشته باشد.

اینترنت "غیبت كردن های محلی " را بصورت راهی برای جمع آوری اخبار درآورده است. اما دقت داشته باشد که در اینجا واژه ی" محلی" به معنای تمام جهان است، تمام مکان جغرافیایی ای كه تحت پوشش اینترنت قرار دارد.

یكی از ابعاد كاربری اینترنت این است كه عضویت افراد ، در آن پنهان می‌ماند. بعد دیگر استفاده از اینترنت ناشناخته ماندن سر نخ ها و منابع قدرت است. به علاوه، اینترنت امكان دسترسی اعضای یك خرده فرهنگ را به یكدیگر فراهم می آورد، اعضایی كه بدون اینترنت ، حتی از وجود یكدیگر هم اطلاعی نداشتند. هنگامی‌كه این افراد متوجه خدماتی می‌شوند كه اینترنت می‌تواند به آنها بكند، سعی می كنند از آن بهره برند.

نحوه استفاده این افراد از اینترنت و وابستگی آنها به این امکان، حتی بیش از اتکای ایشان به جریان اصلی فرهنگ خودشان خواهد بود. یکی از دلایل عمده این موضوع این است که اینترنت امکان دستیابی به چیز های زیادی را برای ایشان فراهم می کند، چیزهایی که اساسا فرهنگی که این افراد به آن تعلق دارند در اختیارشان قرار نمی دهد.

در اینترنت تفاوتهایی چون زبان ، شیوه نوشتار و ملیت می تواند مهم باشد. به عنوان نمونه، زبان امری تعیین کننده است ، بر اساس نظر گوته، ترجمه از یک زبان به زبانهای دیگر امریست ضروری، مهم و در عین حال غیر ممكن.

ادامه دارد...

منبع: همشهری


لینک مطالب مرتبط:

وسایل ارتباط جمعی ستون بنیادین معرفت‌شناسی ( شماره سوم )

هجوم خاموش برای تسخیر اندیشه های آینده ساز(2)

هجوم خاموش برای تسخیر اندیشه های آینده ساز(1)

در فضای مجازی همه چیز تایید نشده می آید!

بالاخره تکلیف فیلترینگ چه می‌شود؟

عصر تجارت شو شماره سوم

جهان قایم موشک بازی