تبیان، دستیار زندگی
آیت الله بهجت می فرمودند: «آن چه معاویه و یزید بالفعل داشتند ما بالقوه داریم. و خیلى به خود مغرور نشویم این طور نیست که آنها از جهنم آمده باشند و ما از بهشت. به خدا پناه مى بریم!»
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

خصوصیت های یزیدی در وجود ‌من و شما!!

نفس

شخص مسلمان باید به دفتر اعمال خود نظری انداخته و ببیند چه کرده و چه می کند. آیا در اعمال و رفتار خود رضایت حق را مورد توجه قرار داده یا نه؟ آیا به جهت پروای از باری تعالی از لذات و مادیات دنیوی چشم پوشیده یا جهت دیگری دارد؟ که خداوند می فرماید؛ الا ای اهل ایمان! خدا ترس شوید و هر نفسی در کار دنیای خود نیک بنگرد تا چه عملی برای فردای قیامت خود پیش می فرستد.
امام  خمینی (ره) در کتاب چهل حدیث می فرماید؛ اگر توانستیم نفس اماره را مهار کرده و به راه مستقیم گام نهیم آن وقت است که راه سلوک الی الله سهل و آسان شود و طریق انسانیت روشن و وسیع می گردد و قدم او کم کم قدم حق شود، از نفس اماره و آثارآن گریزان گردد.
آیت‌الله بهجت می‌ فرمودند: «آن چه معاویه و یزید بالفعل داشتند ما بالقوه داریم. و خیلى به خود مغرور نشویم این طور نیست که آنها از جهنم آمده باشند و ما از بهشت. به خدا پناه مى‌بریم!» (در محضر بهجت/ شماره ٢٧١)
یعنی نفس آنقدر با ما دشمن است که می‌تواند با ما این کار را بکند و ما را به جایی برساند که مانند شمر و یزید و معاویه باشیم. اگر واقعاً نفس را دشمن خود بدانیم، همیشه با شک و سوءظن با آن برخورد می‌کنیم.
آقای بهجت همین مطلب را که در روایات ما هم مکرر آمده، به عبارت‌های مختلف تذکر می‌ دادند:
«هر معصیت و ظلمى که در دیگران بالفعل موجود است، در ما نیز بالقوّه وجود دارد. خدا کند شرایط آنها براى ما تحقّق پیدا نکند و به آزمایش آنها مبتلا نشویم! خدا به ما توفیق و تنبّه دهد که اگر در ابتلا و آزمایش قرار گرفتیم، بد را خوب، و خوب را بد نبینیم! حضرت عیسى علیه السّلام از احمق یعنى کسى که نمى فهمد و نمى فهمد که نمى فهمد، فرار مى‌کرد. ما خرابیم، خدا کند بفهمیم که خرابیم، تا به فکر اصلاح و درمان برآییم.»(در محضر بهجت1/شماره ١٧۵)
امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «پیامبر سپاهی را به جنگ فرستاد. هنگامی که برگشتند فرمود: خوش آمد می گویم به گروهی که جهاد اصغر را پشت سر گذاشتند در حالی که جهاد اکبرشان باقی مانده است. پرسیدند یا رسول الله جهاد اکبر دیگر چیست؟ فرمودند: مبارزه با نفس است.» (بحار الانوار، ج 75، ص 135، باب 21)
سعدی می گوید:
تو با دشمن نفس هم خانه ای *** چه دربند پیکار بیگانه ای

اگر توانستیم نفس اماره را مهار کرده و به راه مستقیم گام نهیم آن وقت است که راه سلوک الی الله سهل و آسان شود و طریق انسانیت روشن و وسیع می گردد و قدم او کم کم قدم حق شود، از نفس اماره و آثارآن گریزان گردد

ما برای درک مبانی و راه‌های مبارزه با هوای نفس باید آموزش ببینیم و یک برنامۀ آموزشی داشته باشیم. باید به دنبال آموختن علم جهاد با نفس باشیم. البته ممکن است این علم را «علم اخلاق» یا «علم تربیت» و یا به تعبیر بهتر «علم تهذیب نفس» بنامند، ولی در واقع این دانش به تعبیر امیرالمومنین(علیه السلام) آگاهی از «نظام دین» است.( نِظامُ الدِّینِ مُخالَفَةُ الهوی؛ غررالحکم/6427)
یلی‌ها قبول ندارند که نفس آنها موجود بدی است و از آن احساس خطر نمی‌کنند و حتی با نفس خودشان رفیق هستند! در حالی که واقعاً باید این اتفاق برای ما بیفتد که نفس خودمان را دشمن خودمان بدانیم و این احساس و نگرش را داشته باشیم که گرایش‌های پست و نفسانی ما (که همان هوای نفس است) بسیار بد و خبیث هستند و اگر آن را دشمن خود ندانیم و با آن مبارزه نکنیم، به یک موجود لوس، نُنُر، بی‌منطق و خطرناک تبدیل خواهد شد.
پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) می‌فرماید: «بدترین دشمن تو نفس توست که در درون توست؛ أَعْدَى عَدُوِّكَ‏ نَفْسُكَ‏ الَّتِی بَیْنَ جَنْبَیْك‏»(مجموعۀ ورّام/ج1/ص59)
امام کاظم(علیه السلام) به یکی از یاران خود می‌فرماید: با نفس خودت مجاهده کن تا او را از هوی باز بداری که این کار مانند جهاد با دشمن بر تو واجب است؛ جَاهِدْ نَفْسَكَ لِتَرُدَّهَا عَنْ هَوَاهَا فَإِنَّهُ وَاجِبٌ عَلَیْكَ كَجِهَادِ عَدُوِّكَ»(تحف العقول/ص399)

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «پیامبر سپاهی را به جنگ فرستاد. هنگامی که برگشتند فرمود: خوش آمد می گویم به گروهی که جهاد اصغر را پشت سر گذاشتند در حالی که جهاد اکبرشان باقی مانده است. پرسیدند یا رسول الله جهاد اکبر دیگر چیست؟ فرمودند: مبارزه با نفس است»

امیرالمومنین(علیه السلام) در وصیت خود می‌فرماید: «الله الله در جهاد با نفس که دشمن‌ترین دشمنان با شماست؛ وَ اللَّهَ اللَّهَ‏ فِی‏ الْجِهَادِ لِلْأَنْفُسِ؛ فَهِیَ‏ أَعْدَى‏ الْعَدُوِّ لَكُم‏»(دعائم الاسلام/2/352) اگر ما بفهمیم که دشمن ‌ترین دشمنمان نفس ماست، تحمل دشمنی‌های مختصر مومنین در اطراف ما برایمان آسان خواهد شد. البته حساب کفار و منافقان معاند که با اسلام و مسلمین دشمنی دارند جداست؛ با آنها هم باید دشمنی کرد.

فرآوری: محمدی                
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان


منابع:

سایت پاتوق بچه شیعه ها
سایت اندیشه قم
خبرگزاری مهر
سایت  طهور دانش

مطالب مرتبط:

چگونه گناهان را ریشه کن کنیم؟
عبادتی به سود نفس امّاره 
بزرگ‌ترین وسوسه شیطان چیست؟
چند راهکار برای تربیت نفس 

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.