آیا توالت می تواند بیمارتان کند؟

قدیمی‌ها به توالت می‌گفتند مستراح. مستراح یک کلمه عربی است به معنای محل استراحت یا جای امن. جالب است که در زبان انگلیسی هم یکی از نام‌های توالت، restroom است که معنایش می‌شود همان محل استراحت.

به هر حال، این محل که همگی‌مان نیازهایی طبیعی نسبت به آن داریم، گاهی می‌تواند ناراحتی‌هایی به دنبال داشته باشد و بیماری زا شود؛ به‌ویژه اگر اصول اولیه بهداشتی را در آن رعایت نکنیم.

اما آیا واقعا توالت می‌تواند ما را بیمار کند؟ و چگونه می‌توانیم جلوی ابتلا به بیماری‌های ناشی از توالت را بگیریم؟

قبل از کشیدن سیفون، در توالت فرنگی را ببندید
متخصصان بیماری های عفونی همیشه توصیه می‌کنند که قبل از کشیدن سیفون توالت‌فرنگی، درب آن را ببندید، زیرا میکروب‌هایی که در سطوح توالت هستند، می توانند با فشار آب در هوا پخش شوند.

برای همین است که می‌گوییم قرار دادن وسایلی مثل مسواک یا حوله در توالت اشتباه است، زیرا این میکروب‌ها ممکن است روی آنها بنشینند و بعد از استفاده به فرد منتقل شوند.

استفاده از محافظ و درپوش مسواک نیز نمی تواند از آلودگی این وسایل جلوگیری کند. حوله خیس نیز به راحتی آلودگی را به سمت خود می‌کشد. لذا از قرار دادن این وسایل در توالت پرهیز کنید.

دکتر افشین علیزاده ، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی درباره رعایت بهداشت در توالت می گوید:
«بیماری‌های عفونی یا میکروبی دستگاه گوارش مثل بیماری وبا در فصل تابستان و بیماری‌های ویروسی دستگاه تنفسی مخصوصا آنفلوانزا در فصول پاییز و زمستان از بیماری‌های شایعی هستند که می توانند از طریق توالت‌های عمومی منتقل شوند.

عوامل بیماری‌زا یا انتقال‌دهنده‌های این بیماری‌ها، روی سطوح ماندگاری بالایی دارند، مثلا ویروس آنفلوانزا تا هشت ساعت روی سطوح زنده می‎ماند و به راحتی به افرادی که با سطح آلوده تماس دارند، بهداشت فردی را رعایت نمی‌کنند و دستانشان را کافی و درست نمی‌شویند، منتقل می‎شود.

اما در مورد احتمال انتقال بیماری‌های جنسی باید گفت عامل مولد بیماری‌های جنسی، مخصوصا ایدز، ویروسی است که ضریب پایداری بسیار کمی روی سطوح دارد و خوشبختانه به سادگی منتقل نمی‌شود.

ویروس هپاتیت B ماندگاری بیشتری دارد، اما حتما باید زخمی در بدن باشد تا از طریق تماس با آن، ویروس وارد بدن شود.

شاید بهترین راه پیشگیری از ابتلای به بیماری ها، شستشوی کامل دست و ضدعفونی کردن مرتب توالت باشد. به هر حال، مشکل اصلی سطوح آلوده است.»

در توالت عمومی از صابون مایع استفاده کنید، نه جامد
دکتر رضا رباطی ، متخصص پوست و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی معتقد است:
«چند گروه از افراد باید نکته‌هایی را در استفاده از توالت بیش از دیگران رعایت کنند. اگر شما جزو هریک از این گروه‌ها هستید، باید مراقب باشید تا مبتلا به زردزخم و زگیل نشوید:

- افراد مبتلا به حساسیت‌های پوستی باید مراقب استفاده از صابون هایی که در توالت های عمومی وجود دارد، باشند، زیرا مواد محرک موجود در این صابون ها که اغلب نامرغوبند، می‎تواند باعث تشدید یا بروز اگزما در دست و صورت شود. استفاده از صابون برای ناحیه تناسلی هم ممنوع است.

- اگر پس از توالت دست‌ها درست شسته نشود، در همه افراد چه کوچک و چه بزرگ احتمال بروز برخی بیماری‌های عفونی و قارچی وجود دارد.

علاوه بر شستشوی مناسب، تنها راه پیشگیری از بروز این مشکلات، خشک کردن کامل دست‌ها، ناحیه تناسلی و کشاله ران‌ها با دستمال کاغذی بعد از هر بار شستشو است.

- کسانی که از توالت فرنگی در مکان عمومی مثل هتل، فرودگاه و... استفاده می‌کنند، برای پیشگیری از انتقال میکروب‌ها و بیماری‌های قارچی و ویروسی مثل زگیل یا زردزخم می‎توانند از پد‌های پوشاننده و کاورهای مخصوص توالت فرنگی استفاده کنند، اما به‌طور کل چون مدت نشستن روی سطح توالت فرنگی طولانی نیست، احتمال انتقال این بیماری‌ها بسیار پایین است.

- فراموش نکنیم استفاده از توالت‌هایی که دمپایی مشترک دارند مثل توالت‌هایی که در استخرها است، می‎تواند باعث انتقال برخی بیماری‌های ویروسی مخصوصا زگیل کف پا شود.

- سعی کنید از صابون جامد در توالت‌های عمومی استفاده نکنید، زیرا می تواند باعث انتقال مشکلات پوستی شود.»

بچه ها بیشتر در معرض خطرند
بچه ها به خاطر احتمال ابتلا به بیماری هایی با منشا مدفوعی، به شدت در معرض خطر و نیازمند دریافت آموزش بهداشت هستند. البته بعضی از اطلاعات را از والدین یا کودکان بزرگ تر و همچنین در مدرسه دریافت می کنند.

به همین دلیل هم توالت های مدرسه باید با دقت و وسواس زیادی تمیز نگه داشته شوند که البته متاسفانه در اغلب موارد چنین وضعیتی ندارند.

طریقه شستن دست ها را به بچه ها آموزش دهید. اگر قد کودکتان کوتاه است، یک چهارپایه برای او تهیه کنید تا روی آن ایستاده و راحت تر دست هایش را بشوید.
می توانید از پوسترها و عکس ها برای تشویق بچه ها به شستن دست ها استفاده کنید.

شستن دست ها با صابون (ترجیحا با صابون مایع) پس از هر بار استفاده از توالت، بعد از تمیز کردن نوزاد و بچه ها در مواقعی که دفع مدفوع داشته اند و قبل از پخت و خوردن غذا مهم ترین اقدام محسوب می شود.

مطالعات متعدد نشان داده است که شستن دست ها در قطع انتقال عوامل بیماری زای عفونی اهمیت بسیاری دارد.

اگر ادرارتان را نگه دارید، دچار عفونت ادراری خواهید شد
دکتر فاطمه پوررضاقلی ، فوق‌تخصص کلیه و استاد دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی درباره مضرات نگه داشتن ادرار می گوید:

«بعضی خانم ها ترجیح می‌دهند سر کار یا در جایی که توالت عمومی وجود دارد، از این مکان استفاده نکنند و ادرارشان را برای ساعات طولانی نگه می دارند، چون احساس می‌کنند توالت عمومی بیماری‌زاست، اما آنها با این تصمیم احتمال ابتلا به عفونت‌های ادراری را در خود بیشتر می‎کنند.

بر خلاف آنچه بسیاری از خانم‌ها فکر می‌کنند، توالت عمومی باعث انتقال میکروب به دستگاه تناسلی و ابتلا به عفونت ادراری نمی‌شود، بلکه آنچه مضرتر است، نگه‌داشتن ادرار برای مدت طولانی یا تند ادرار کردن و عدم تخلیه کامل مثانه است.

در توالت عمومی خانم‌ها خودشان باید بهداشت شخصی را رعایت کنند؛ مثلا همراه خود دستمال کاغذی داشته باشند تا بعد از شستشو ناحیه تناسلی را خشک کنند.»

از توالت آلوده‌تر هم داریم

دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده ، متخصص پوست، رئیس مرکز تحقیقات پوست و سلول‌های بنیادی و دانشیار دانشگاه علوم‌پزشکی تهران در مورد وسایلی که میکروبشان از توالت هم بیشتر است، می گوید:

«در مورد توالت و آلودگی و بیماری‌هایی که انتقال می‌دهد صحبت کردیم اما چند درصد از شما وقتی با تلفن همراه یا کیبورد رایانه کار می‌کنید یا پولی از کیفتان برمی‌دارید، فورا دستتان را می‌شویید یا به فرزندانتان آموزش می‌دهید که باید این کار را انجام دهد؟
حقیقت این است که بسیاری از وسایلی که در اطرافمان است و مرتب با آنها سروکار داریم، حتی از توالت هم آلوده‌تر هستند.

افرادی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، به خصوص بیماران و کودکان ممکن است در اثر مواجهه با این باکتری‌ها دچار عفونت‌هایی شوند که کنترل آنها آسان نیست.
لذا توصیه می‌شود در طول روز مخصوصا قبل از خوردن خوراکی ها، دستانتان را با آب و صابون بشویید.»

توصیه های برای تمیز نگه داشتن توالت
1- همه ما از توالت‌ها و دستشویی‌های کثیف و بدبو بدمان می‌آید؛ پس اگر کثیفش می‌کنید، باید خودتان تمیزش کنید.

2- دستشویی‌ محل‌کار هم برای حفظ سلامت کارمندان، باید از نظافت و بهداشت خوب بهره‌مند باشد. ازاین رو خیلی مهم است که کارمندان خود بهداشت را رعایت کنند، زیرا مستخدم معمولا فقط یک بار در روز توالت را تمیز می‌کند.

3- توصیه می شود بعد از طهارت و شست وشو، خود را با دستمال کاغذی که در دستشویی تعبیه شده است، خشک کنید. این کار به افراد کمک می کند که از رشد میکروب ها و قارچ ها که در رطوبت به فعالیت می پردازند، جلوگیری کرده و به بیماری های دستگاه ادراری مبتلا نشوند. لذا وجود یک سطل زباله در توالت برای دستمال های استفاده شده، الزامی است.

4- توصیه می شود بعد از دفع مدفوع، سیفون را بکشید و یا آب در کاسه توالت بریزید.

5- نباید شیلنگ آب توالت به هیچ وجه روی زمین بیفتند، زیرا در این صورت موجب آلوده شدن سرشلنگ به انواع آلودگی ها شده و موجب انتقال این آلودگی ها به افراد می شوند.

6- توصیه می شود حداقل هر دو هفته یک بار کف توالت خانه را با استفاده از مواد شوینده و ضدعفونی کننده بشویید. اما به خاطر داشته باشید که هرگز وایتکس را با ماده شوینده دیگری مخلوط نکنید، زیرا باعث تولید گاز بسیار خطرناکی برای ریه ها می شود.

منابع:
هفته نامه سلامت – سمیه مقصودعلی
هفته نامه سلامت - مریم منصوری
مردمان

مطالب مرتبط:
8 راه دوری از میکروب ها در بیرون خانه
خطراتی که در حمام وجود دارند
مسواک هم میکروب می‌گیرد
10 شگفتی در مسائل بهداشتی
12 تا از کثیف‌ترین جاها برای بچه‌ها (1)
موبایل کثیف تر از دستشویی